جابجایی درخت غیرمثمر و هرس درختان

هرس و جابجایی درخت غیر مثمر؛ درختان و درختچه های زینتی که در منازل، باغها و پارکها کاربرد دارند. بسیار متنوع و متعدد میباشند.

برحسب نوع کاربرد و سلیقه افراد در پرورش و شکل آنها تا حدی میتوان دخالت نمود. به اشکال خاصی آنها را شکل داد.

پاره ای از این گیاهان به عنوان پرچین یا چپر یا دیواره های سبز کوتاه و بلند کاربرد مییابند. در هر حال تمامی عملیاتی که در روی آن ها از نظر فرم دهی صورت میگیرد.

نیازمند به شناخت جوانه های رویشی آنها ندارد. بلکه شاخه ها و قسمتهایی که فرم مورد نظر را خراب نمایند. قطع نماییم.

بنابراین اصول کلی در مورد فرم دهی آنها بستگی به مدل و سلیقه باغبان و هنر او دارد.

در پاره ای از کشورهای اروپایی و امریکایی برای حفظ طول رشد و شکل خاص درختان در خیابانها (مانند چنار) اشکال مختلفی را با عمل هرس و جابجایی درخت غیر مثمر ایجاد مینمایند.

عملیات فرم دهی در اوایل پاییز یا اواسط بهار در روی درختان صورت گیرد.

بطور کلی ایجاد فرم و اسکلت اولیه در پاییز انجام میشود. فرم نهایی از نظر هرس سبز در فصل رویشی  گیاه اجرا میگردد.

 

جابجایی درخت سوزنی برگ

درختان سوزنی برگ و درختچه های پهن برگ همیشه سبز به سهولت قابلیت فرم دهی را پذیرا هستند. که پاره ای از آنها به عنوان چپر و پرچین به کار میروند.

گیاهانی که به سرعت رشد میکنند. به همین دلیل هم فرم خود را از دست میدهند. نمیتوانند برای پرچین مناسب باشند.

این گیاهان باید دارای قابلیت هرس و جابجایی درخت غیر مثمربه دفعات را داشته باشند. این مسئله برای پرچین فرم دهی بسیار حائز اهمیت است.

عملیات مزبور را  میتوان در روی گیاهانی از قبیل شمشاد رسمی، برگ نو ریال زرشک برگ قرمز، اسپیره گل سفید وقرمز، کوتناستر، پیرو کانتا، انواع سروها، تویا و….. اجرا نمود.

نحوه عملیات بدین ترتیب ست که برحسب ارتفاع و یا شکل مورد نظر نخست طراحی و خط کشی مینمایند. سپس اقدام به هرس میکنند.

برای سهولت عمل در احداث چپر لازمست.

قبلاَ ارتفاع را با ریسمان و پایه ای  مشخص میشود. برای یکنواختی  میتوانیم در فواصل توسط طناب دیواره را نیز مشخص وهم سطح نمود.

سپس با قیچیهای باغبانی مخصوص کناره ها و بالا گیاه را هرس مینماییم.

گاهی دیواره ها در سطح وسیع با اشکال مخصوصی فرم دهی میشوند.

گیاهان خزان کننده برچین پس از کاشت باید ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر هرس شوند.

سپس پرچین را در سال اول به حال خود گذاشت.

هرس اولیه بدین هدف صورت میپذیرید که به برچین پایه اولیه داده شود.

درسال دوم که گیاهان بیش از ۱۰ سانتی متر شوند.

در هر بار هرس درختان پرچین ۱۰ سانتی متر بلندتر و یک الی دو سانتی متر پهن تر میشود.

 

گیاهان سوزنی برگ همیشه سبز

گیاهان سوزنی برگ همیشه سبز نیازی به هرس درختان زود هنگام ندارند و به هیچ وجه نباید ساقه اصلی کوتاه شود.

تنها زمانی میتوان آنها را هرس کرد که پرچین به ارتفاع از پیش تعیین رسیده باشد.

با کوددهی و آبیاری خوب و کافی ساقه اصلی سریع رشد میکند و در این دوران اطراف پرچین را باید باریک نگاه داشت.

هرس شدید و زیاد را میتوان برای پرچینهایی که از فرم افتاده اند به کار برد و این هرس درختان میتواند به همراه شکل دهی باشد.

گیاهای که رشد شدید دارند را میتوان چندین بار هرس کرد.

برای این که ساقه بتوانند پیش از زمستان رشد کنند.

پس از ماه مرداد نباید دیگر هرسی انجام شود و اساساَ باید خاطر نشان کرد که در فصل بخبندان نباید هرس درختان صورت پذیرد.

خطوط کمانی و هلالی راحت تر از خطوط صاف و یا سطوح رویی هرس میشوند. برای این کار باید همواره ازیک وسیله کمکی استفاده کرد.

قیچیهای باغبانی مورد استفاده باید بسیار تیز باشند تا شاخ و برگها یا ساقه ها له نکنند.

در خصوص گیاهان همیشه سبز میشود با قیچی باغبانی کار کرد و قیچی الکتریکی ممکت است.

که برگها را له کند. نردبانها را نیز قبل از استفاده چک کرد تا از ایمن بودن آن اطمینان حاصل شود.

 

انواع پرچین درختان غیرمثمر

برای باغهای رسمی می توان انواع و اقسام پرچینهای مختلف را طراحی نمود.

اما به شرط این که ساختار آن همواره از ابتدا تا پایان حفظ شود.

گوشه پرچینها بسیار مهم میباشند. باید به صورت جداگانه بر روی آن کار شود.

یا باید ساختارهای هنری معماری بر روی آن اعمال شود.

میتوان انواع ستون ، مخروط ، کره و یا اشکال دیگر ساخت. میتوان در گوشه ها پنجره ایجاد کرد.

یا این که طاقهای باز و یا در و پنجره مستطیلی تعبیه نمود.

درصورتی که پرچین پهن و بلند است باید از یک سمت آن شروع به هرس درختان شود. این عمل را در سمت دیگر تکرار کرد.

خطاها را میتوان جیران کرد بدین صورت که باید کاری کرد.

که پر چین مجبور به رشد شود و این کار را نیز میتوان با هرس بهار انجام داد.

چرا که هرس در بهار فرایند رشد را تحریک و آسیبهای وارده را جبران مینماید.

موارد خطا را نیز میتوان با کاش مجدد اصلاح نمود. این کاشتهای مجدد بهترست در فصل بهار انجام گیرد.

برای اینکه پر چین بیرون کشیده شود و همواره مواد غذایی باید به خاک برسد.

در فصل زمستان باید برف از روی پرچین روبیده شود تا بدین ترتیب از یخ زدگی آن جلو گیری به عمل آید.

 

هرس درختچه های زینتی

بطور کلی هرس درختچه های زینتی زیاد لزومی ندارد. فقط جنبه زیبایی دارد.

زیرا بسیاری از درختچه ها به هرس نیاز ندارند.

اما شاخه نابجا، اضافی و پیر درختچه پیر و فرسوده را برای جوان سازی و حیات دوباره بخشیدن به آنها بار باید حذف نمود.

ولی هرس و فرم دهی درختچه های زینتی به لحاظ زیبایی از نظر فرم و تنوع بوته و شکل پذیری امروزه در رابطه با فضای سبز اهمیت زیادی دارد.

که متاسفانه در ایران در این مورد کار زیادی انجام نگرفته است.

با این حال در سالهای اخیر در بعضی از شهرها مخصوصاَ در شمال کشور تعدادی از آنها با اشکال زیبا و جالب فرم داده اند.

که خود به زیبایی فضای شهزی، پارکها و ویلاها افزوده است و روز به روز نیز در نقاط دیگر جای خودر ا باز میکند.

اصلاح و بهبود ظاهری در ختچه ها، قطع شاخه خشک و بیمار و هم چنین شاخه نابجایی که رشد میکنند.

 

هدف هرس درختچه های زینتی

از اهداف مهم هرس و جابجایی درخت غیر مثمر یا درختچه های زینتی میباشد.

بر ای شکل دهی درختچه ها به صورت تک ساقه ای یا به صورت دیگر، از ابتدا درختچه ای بسیار جوان با ساقه راست و چند شاخه جانبی را انتخاب میشود.

آنگاه همه شاخه فرعی را هرس نمود و فقط مواظب بود که جوانه انتهایی صدمه نبیند.

در صورتی که ساقه باقی مانده ضعیف باشد لازم است برای رشد مستقیم آن قیمی را بطور موقت در کنار آن قرار داد.

در صورتی که جوانه آن رشد و تولید شاخه جدید کردند.

بایستی شاخه جدید زیری را حذف کرد و تا رسیدن به ارتفاع دلخواه ساقه، عمل حذف را ادامه داد.

سپس با قطع هر چند یکبار نوک انتهایی آنها اقدام نمود تا تدریجاَ بوته شکلی مدور و زیبا پیدا کند.

این نوع هرس در بعضی از درختچه های زینتی شامل تنک دهی بوته است.

بطوری که نور و جریان هوا بتواند به داخل درختچه رسیده و موجب رشد و بهبود گیاهان شود.

هم چنین با عمل هرس و جابجایی درخت غیر مثمر سالیانه امکان دارد. بعضی درختچه ها دارای گلهای بزرگ تر و زیباتر شوند.

گرچه شاید این عمل موجب شود که تعداد گل کمتر تولید نمایند.

بطور کلی باید متذکر شد که در صورت عدم هرس درختچه ها ممکن است.

درختچه ها از بین نروند، ولی عمل هرس میتوان منظره کلی گیاه را اصلاح و بهبود بخشیده و آنها را جوان کرد.

مقالات بیشتر را در اینجا بخوانید. ویرگول بیژن صمغ ابادی.

فیلمهای اجرای پروژه جابجایی درخت را در اینجا ببینید: آپارات بیژن صمغ آبادی.