نماد سایت خدمات باغبانی و جابجایی درخت هورس (Horas)

گلابی و روش پرورش و هرس و جابجایی

گلابی و روش پرورش و هرس و جابجایی + درخت گلابی

درخت گلابی که امروزه مورد کشت قرار می گیرند. از گونه وحشی حاصل شده اند. طبق نظریه محققین، گونه وحشی درخت گلابی در مناطق معتدل اروپای غربی تا آسیای شرقی پراکنده میباشند.

درخت گلابی

درخت گلابی که امروزه مورد کشت قرار می گیرند. از گونه وحشی میشود. طبق نظریه محققین، گونه وحشی درخت گلابی در مناطق معتدل اروپای غربی تا آسیای شرقی پراکنده میباشند.

بر اساس شواهد تاریخی در یونان قدیم کشت این گیاه مرسوم بوده. در اوایل قرن هجدهم فرانسویان موفق شدند واریته جدیدی را از گونه وحشی درخت گلابی تهیه نمایند.

عمل اصلاح و تهیه واریته جدید درخت گلابی در بلژیک توسط فان مونس در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم صورت گرفته. تعدادی از واریته هایی که امروز کشت انها مرسوم به نام وی میباشد. براساس گزارش گیاهشناسان امروزه حدود ۲۵ گونه وحشی درخت گلابی در نیمکرده شمالی وجود دارد. که تعداری از آنها در چین، ژاپن، کره و همچینین ۸ تا ۱۰ گونه آن در ایران و آسیای صغیر موجود میباشد.

 

تکثیر در درخت گلابی

در درخت گلابی عمل تکثیر و ازدیاد غالباَ از طریق غیرجنسی (پیوند) با استفاده از پایه مختلف صورت میگیرد. طی این عمل درخت گلابی بارآوری تشکیل میگردد. با ما در اینستاگرام باغبانی و جابجایی درخت هورس همراه باشید.

امروزه در اروپا و امریکا برای حصول تنیجه مناسب از بذر گلابی وحشی ازنوع P.communis استفاده میشود. که برروی آنها انواع واریته مرغوب گلابی پیوند میگردد. تنها مشکلی که این روش پدید میآورد دیررس شدن آنهاست. ولی پایه ها نسبت به سرما مقاوم بوده و رشد این پایه ها زیاد و قوی میباشند.

لذا از این پایه بیشتر برای تهیه و پرورش درخت گلابی پابلند و درخت گلابی نیمه پابلند استفاده میشود. امروزه پایه دیگری را میتوان برای پیوند با درخت گلابی مورد استفاده قرار داد.

از جمله پایه درخت به میباشد که بیشتر برای تهیه و تربیت درختان پاکوتاه و نیمه پاکوتاه استفاده میشوند. پایه درخت به که روی آنها گلابی پیوند میشود. در مقابل سرما حساسیت زیادی نشان میدهند. مناسب کشت در نواحی که سرما و یخبندان شدید ندارند میباشند. این گونه درختان بطور معمول زودتر بارور و عمرشان نسبت به نهالهای پیوندی بروی پایه بذری کمتر است.

 

فرمهای پرورش درخت گلابی

درخت گلابی را نیز همانند درخت سیب میتوان به اشکال مختلف گرد یا پهن و هم چنین پاکوتاه و پابلند تربیت نمود. در بین انواع فرمها، فرم دوکی و بادبزنی با شاخه عمودی، بادبزین با شاخه افقی، جامی و تیپهای مختلف جامی پرورش میدهند.

برای بدست آوردن درخت گلابی پابلند که ارتفاع تنه آن اکثراَ بین ۶۰/۱ تا ۸۰/۱ متر میباشد. از پایه بذری گلابی استفاده میشود. بطورکلی میتوان گفت که این نوع درختان پابلند و پا متوسط کروی هنوز در اکثر نقاط دنیا مورد کشت و پرورش قرار میگیرند.

قدرت مقاومت یک چنین درختانی در مقابل سرما بیشتر بوده. ولی از لحاظ اقتصادی به واسطه دیربارور شدن این درختان و کمی محصول آن در واحد سطح مقرون به صرفه نیستند.

به همین منظور امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی و همین طور در ایالات متحده امریکا از فرمهای پهن و پاکوتاه و نیز از فرمهای داربستی استفاده میشود. برای بدست آوردن یک چنین درختانی میتوان از پایه های به A که دارای ریشه سطحی و رشد کمی میباشند استفاه نمود.

در بعضی از باغات که درخت گلابی به عنوان تزیین دیوارها مورد پرورش قرار میگرند. میتوان انواع مختلف فرمهای پالمت، چتری و کوردن را مورد استفاده قرار داد.

بطور معمول برخی از ارقام درخت گلابی رشد عمودی یافته و شکل طبیعی درخت به فرم مخروط کشیده میباشد. شاخه جانبی کم وبیش عمودی رشد میکنند. که برای حل این مشکل از انواع بازوهای جداکننده استفاده میشود. درهر حال برای آشنایی با برخی از انواع فرمهای پرورشی درخت گلابی که همانند درخت سیب میباشد. با ما همراه شوید.


هرس باردهی درختان سیب و گلابی

درخت  گلابی موجود زنده و پیچیده ای که بایستی به تمام تظاهرات، عکس العملها و نیازمندیهای آن توجه داشت و باآنها آشنا شد. تا بتوان با درخت گلابی بنحوی ارتباط برقرار کرد تا نتایج مورد نظر را بدست آورد.

منظور از این عنوان چنین است که درخت باردهی مناسبی یافته و با اجرای سیستمهایی تعادل را حفظ نمود. بنابراین به مجرد اینکه هرس فرماسیون و اسکلت بندی انجام گردید. درخت شکل مورد نظر را روی شاخه یاف.، موضوع باردهی درخت آغاز میگردد.

زیرا همراه با تکامل اسکلت بندی درخت شکل مورد نظر را روی شاخه شروع میشود. در همین زمان که در رشد و نمو شاخه هایی که میوه میدهند. لازمست مداخله نموده و هرسهای ضروری برای تنظیم میزان باردهی و جلوگیری از صدمات بعدی را انجام دهیم.

مخصوصاَ در سالهای اول باردهی باید درخت گلابی را هرس نمود. زیرا هرس مناسب ضمن حفظ اسکلت درخت گلابی به زود باردهی آن نیز کمک میکند. بنابراین بایستی نخست شاخه و اندامهایی که حامل میوه میگردند. شناسایی کرده و پس از آن عمل هرس بارآوری را روی آنها اجرا نمود.

ضمناَ متذکر میگردیم بر اساس اینکه خصوصیات اندامهای باردهی درخت سیب و درخت گلابی همانند هم میباشند. لذا عمل هرس بار آوری را در مورد هر دوی آنها یکباره شرح میدهیم. همانطوری که در صفحه هرس درخت سیب آمده. شکل ظاهری درخت شامل تنه اصلی، شاخه اصلی و شاخه فرعی میباشد.

شاخه اصلی و شاخه فرعی دارای انشعابات کوتاهی هستند. که میوههای درخت سیب و درخت گلابی روی آنها تشکیل میگردد. هنر هرس از این جا شروع میشود. که این گونه شاخه و دیگر شاخه ها را تبدیل به شاخه مفید بارور گرداند.


میخچخه یا دارد (DARd)

در درخت سیب و  درخت گلابی شاخه خیلی کوتاهی که منتهی به یک جوانه میگردند دیده میشود. که آنها را میخچه یا دارد مینامند. در واقع میخچه شاخه بسیار کوتاهی که در جوانی صاف و یا دارای چین و چروکهایی ست. در هنگامی که مسن میگردد، به جوانه کوچک و مخروطی منتهی میشود.

این اندام موقتی بوده و دایمی نخواهد بود. در شرایطی که مواد غذایی به اندازه کافی در اختیار داشته باشد تبدیل به لامبورد میگردد. معمولاَ در طول دوران رشد میخچه تعدادی برگ تشکیل میشود. میخچه در حد فاصل بین جوانه چوب و میوه قرار دارند و بعداَ میوه خواهند داد. لذا توصیه میشود تا حد امکان تعداد میخچه را در درخت گلابی حفظ کرده و زیاد نماییم.

موقعیت استقرار میخچه در درختان هسته دار مانند درختان دانه دار نبوده. در حد فاصل بین جوانه چوبی ومیوه قرار نمیگیرند. بلکه میوه ها روی شاخه هایی که در سال قبل سبز بوجود میآیند.

بنابراین در درختان هسته دار فقط جوانه چوبی و جوانه گل وجود دارند. منتها بعضی اوقات چند گل روی شاخه کوتاهی دور هم جمع میگردند و در انتهای آن شاخه جوانه چوبی قرار دارد.


لامبورد ( Labored)

لامبورد همانند میخچه میباشد و در انتهای آن جوانههای گل ومیوه تشکیل میگردند. بطورکلی لامبورد کمی بزرگتر از میخچه بوده و در غالب اوقات میتواند در روی بورس (محلی که میوه وگل تشکیل میشود) مجدداَ لامبورد و میخچه تواماَ پدید آیند.


شاخک یا براندی (Brindlle)

براندی تقربیاَ شبیه به یک شاخه کوچک باریک و خم شونده بوده و در هنگامی که کامل و خوب رشد کرده باشد طول آن حدود ۲۰ سانتیمتر است. شاخک یا براندی ساده حامل تعدادی جوانه چوب بوده و در انتهای به جوانه بزرگتری ختم میگردد. گاهی این جوانه بارده میشود که اصطلاحاَ به این شاخه، شاخک یا براندی تاجدار میگویند.


شاخه میوه دهنده یا کورسون (Coursonne)

کورسون یا انشعاباتی گفته میشود که برروی شاخه اصلی یا درجه دوم بوجود آمده و پس از هرس منظم به یک شاخه میوه دهنده تبدیل میگردد.


شاخه

در طول دوران رشد و در شرایط مناسب فصلی تعداد زیادی از جوانه فعال و پاره ای از آنها که در مجاورت جوانه چوب قرار دارند تبدیل به برگ و گاهی تولید جوانه ثانوی در روی شاخه ها میکنند. معمولاَ این اندامها در سیب و گلابی کاملاَ قوی بوده وحامل جوانه چوب جانبی و جوانه انتهایی فعال و بارآور میباشند.

جوانه مزبور حامل جوانه های ضمیمه بوده و که جوانه خواب میباشد. این جوانه همیشه در بالای نقطه فشردگی و چین چروکدار بودن شاخه قرار دارند. برای فعال سازی این جوانه لازمست شاخه را چند میلیمتر بالاتر از محل اتصال قطع نماییم.

نرک با گورمان ( Gourmand)

تحت تاثیر تغذیه مناسب وزیاد، پاره ای از جوانه رشد قوی و کاملی مییابند و قدرت رویشی که در این شاخه وجود دارد. اجازه نمیدهد که میوه ها به آسانی در روی آنها تشکیل گردند. به این شاخه قوی نرک گفته میشود.

جوانه چوب

جوانه چوب در کنار و محل اتصال دمبرگ به شاخه بصورت یک اندام صاف ونوک تیز بوده که از فلسهایی پوشیدست. فلسها روی یکدیگر قرار گرفته اند و بدون کرک بوده و یا دارای کرکهای بسیار ظریفی میباشند.

در انتهای جانبی آنها دو جوانه خیلی کوچم که با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست قرار دارد. که آنها را جوانه استیپولر (Stiplaire) مینامند. این جوانه فعال نخواهند شد مگر آنکه جوانه اصلی از بین برود.


جوانه گل

جوانه گل همانند جوانه چوب بوده و بطور جانبی بر شاخه قرار گرفته و غالباَ در انتهای لامبورد یا براندی تشکیل میگردند و روی آنها از فلسهای جنینی پوشیدست. شکل عمومی آنها کروی و یا بیضی متورم میباشد و در برخی از واریته ها کرکدار میباشند.

این اندام در شرایط مناسب فعال و تبدیل به گل و میوه میگردد. پس از برداشت محل اتصال میوه متورم وگوشتی گشته و غالباَ در روی آنها دارد. لامبورد وگاهی براندی تشکیل میگردد. بنابراین، این اندام را باید همیشه روی درخت گلابی و شاخه گلابی حفظ نمود. زیرا عضو مفیدی میباشد که اصطلاحاَ آن را بورس مینامند.


تغییرات جوانه

بطورکلی چوب در طول دوران رشد تغییرات بسیاری یافته و اندامهای مختلف را می تواند تولید نماید. همچنین در چگونگی و وضع باردهی و هرس شاخه شناسایی آنها موثر میباشد.

بنابراین غالباَ با تغییراتی که در میزان و مقدار شیره گیاهی که به جوانه می رسد. میتواند اندامهای مختلفی راایجاد نماید. چنانکه شیره گیاهی بمقدار زیاد به جوانه برسد جوانه تغییر شکل یافته و تبدیل به شاخه قوی ( بطول ۸۰ سانتی متر یا بیشتر ) خواهد شد که آن را اصطلاحاَ نرک یا گورمان مینامند.

– در حالی که شیره گیاهی در یک حد طبیعی به جوانه برسد. از آنها شاخه معمولی تشکیل میگردد. که معمولاَ طول آنها بین ۲۵ تا ۴۰ سانتیمتر خواهد بود و آنها را شاخه چوبی معمولی می گویند.

– حال اگر مقدار شیره گیاهی که در اختیار جوانه قرار میگیرد کمی کمتر از حالت قبل باشد. جوانه شاخه کوتاه و باریکی را تولید میکند. که اصطلاحاَ به آن برندی می گویند.

– اگر جوانه به میزان خیلی کم شیره گیاهی دریافت نماید. رشد جوانه کند و کوتاه بوده و اندام کوچک و نوک تیز بنام میخچه یا دارد را میسازد.

– در شرایطی که به علل مختلف مقدار شیره گیاهی خیلی کمی در اختیار جوانه قرار گیرد رشد و فعالیت جوانه کاملاَ محدود شد و گاهی بدون فعالیت همچنان باقی میماند و اصطلاحا به این نوع جوانه ، جوانه انتظار یا خواب میگویند.

– گاهی نیز ممکن است اصولاَ شرایطی پدید آید که جوانه از حداقل ماده غذایی (شیره گیاهی) محروم مانده و دراین حال جوانه سقوط خواهند کرد.

باردهی گلابی

در پاره ای از ارقام گلابی که میزان باردهی آنها زیاد است جوانه گل در طی چند ماه تشکیل میگردد. شاخه و براندی های سال منتهی به یک یا چند جوانه گل میشوند. این انشعابات را اصطلاحاَ کورسون یا شاخک مینامند.

شاخه و براندی های تاجدار مخصوصاَ در ارقام گلابی و ویلیامز، دوشس تولید میوه بزرگ و عالی میکنند و لازمست آنها را کاملاَ شناخته و هرس ننماییم. این تغییرات بصورت منظم و همیشگی در تمام ارقام نمیباشد.

گاهی تغییرات خیلی به کندی صورت میگیرد. دو تا سه سال یا بیشتر طول میکشد. در این حالت جوانه چوب تولید اندام حد واسطی میکند که اصطلاحاَ به آن میخچه میگویند.

برای تبدیل سازی میخچه به جوانه گل لازم است مقدار شیره گیاهی که به آن میرسد نه خیلی کم و نه خیلی زیاد باشد. زیرا اگر شیره زیاد باشد. شاخه چوبی و اگر خیلی کم باشد باریکی را ایجاد میکند که میخچه کشیده به آن میگویند. بنابراین برای این که جوانه چوب تبدیل به میخچه گردد لازمست مقدار شیره گیاهی بطور متوسط به آن برسد.


چگونگی تغییر کورسون به اندام بارده

شاخه ای که از جوانه تشکیل میشود. بطور آزاد رشد یابد. با این حال برای فعال سازی آن لازمست عملیات هرس در روی شاخه مزبور در طی سه سال صورت گیرد تا تبدیل به جوانه بارده گردد.

در سال اول هرس لازمست سه جوانه خواب در روی آن نگاهداری و از بالای جوانه شاخه را قطع نماییم.

سال دوم شاخه ای که از جوانه سوم سال قبل روییده یک جوانه نگهداری و بقیه را حذف مینماییم. دو جوانه باقیمانده سال قبل در این سال تبدیل به میخچه یا دارد میگردند.

در سال سوم برای فعال سازی دو دارد سال قبل و تبدیل آنها به اندام بارده شاخه را از زیر میخچه بیرونی قطع مینماییم. در همین سال میخچه ها فعال میگردند.

با توجه به توضیحات بمنظور شناسایی اندامهای مختلف که در هرس باردهی نقش اساسی دارند چگونگی هرس را در درخت سیب و درخت گلابی با تنوعی که در شاخه ها و اندامهای رویشی آنها مشاهده می شود با ذکر چند مثال بیان میکنیم.

ضمناَ یاد آور میشویم عمل اجرای هرس باردهی در فرمهای مختلف تربیتی درخت سیب و درخت گلابی تقربیاَ یکسان بوده و اختلاف زیادی با یکدیگر ندارند. بلکه بر اساس تغییر شاخه ها به شاخه های بادره و چگونگی هدایت جوانه ها به اشکال بارده مورد بحث میباشد. که در قسمتهای پیشین این تغییرات را همراه با نحوه اجرا نشان داده ایم .


عملیات و اجرای هرس درخت میوه

بطور کلی میوه دهی درخت گلابی نسبت معکوس با رشد و نمو آن دارد. یعنی اگر درختی دارای رشد زیاد باشد. میزان محصول کمتری خواهد داشت. برعکس درختانی که رشد آنها متوسط یا کمتر است میوه بیشتری تولید میکنند.

معمولاَ میوه سیب و  میوه گلابی در شاخه سه ساله و یا بیشتر تشکیل می گردند. کمتر اتفاق میافتد که در روی شاخه یک یا دو ساله تشکیل شود. لذا شاخه قوی را در زمستان باید بلندتر در تابستان کوتاه تر هرس نمود.

همچنین شاخه که رشد آن کمتر باشد در زمستان کوتاهتر هرس می گردند. (توضیح آنکه سعی برآن می شود جوانه کمتری در روی این گونه شاخه ها نگهداری شود. بنابراین در چنین وضعیتی برخی توصیه می کنند که هرس تابستانه انجام شود.)

ضمناَ در درخت سیب و درخت گلابی بزرگ و مسن جوانه چوبی و یا مخچه می تواند چندین سال به حال خواب باقی بماند. ولی هنگامی که شاخه زائد را هرس نماییم. جوانه های مزبور به رشد و نمو خود ادامه می دهند و فعال میگردند. (در درختانی با هسته این عمل مقدور نمیباشد).

 

هرس در روی یک شاخه گلابی برای باردهی در طی چهار سال

در هرس سال اول درخت گلابی: در روی یک شاخه بلند در زمستان سه جوانه را باقیمانده و از بالای جوانه سوم شاخه را قطع میکنیم.

هرس سال دوم درخت گلابی: پایین ترین جوانه در روی شاخه تبدیل به میخچه و جوانه کناری یادومین جوانه شاخه کوتاه یا کورسون بدون تاج را تشکیل میدهد. جوانه سوم که تبدیل به شاخه طویل دو جوانه باقیمانده و از بالای جوانه دوم شاخه را قطع میکنیم.

هرس سال سوم درخت گلابی: در سال سوم میخچه سال قبل تبدیل به لامبورد و کورسون تبدیل به براندی تاجدار می گردد. شاخه بلند و طویل از جوانه انتهایی پدید آمده درست از بالای براندی تاج دار حذف میگردد.

هرس سال چهارم درخت گلابی: در این سال کورسونی که در سال سوم بارداده است. از کنار لامبورد میوه دار سال قبل حذف میگردد. تا در بورس سال قبل میخچه و لامبورد تشکیلی فعال گردد. تمامی این عملیات در زمستان موقعی که هوا مساعد باشد و یا در اوایل پاییز در مناطقی که زمستان سخت ندارد انجام میگردد.

 

مجموع عملیاتی که در روی یک درخت گلابی با وجود انواع شاخه مختلف در مراحل رسد انجام میشود

الف- یک جوانه خواب، یک لامبورد و یک جوانه خواب.

در روی شاخه ای که حامل یک جوانه خواب و یک لامبورد و یک جوانه خواب دیگر میباشد. برای فعال سازی آنها لازمست جوانه خوابی که در روی قسمتی از شاخه مانده در مجاورت لامبورد حذف شود تا لامبورد و جوانه خواب باقیمانده فعال شوند.

ب-یک جوانه خواب، یک لامبورد و یک براندی ساده.

در این حالت برای فعال سازی جوانه خواب و لامبورد لازمست براندی را از نزدیک لامبورد هرس نماییم. در این حالت وضعیت گلدهی کاملاَ تثبیت و مشخص میگردد. زیرا همیشه سعی بر آن میشود. اندامی که امکان باردهی آن سریعتر است حفظ گردد.

اگر تصادفاَ و بدون توجه لامبورد را حذف نمایند. براندی ساده به زودی تبدیل به اندام بارده و درطی سالیان بعد اگر هرس صحیح در روی آن انجام شود امکان باردهی پدید میآید.

پ- یک جوانه خواب ، یک براندی تاجدار و یک جوانه خواب.

در چنین شرایطی یکی از جوانه های خواب را که در مجاورت براندی تاجدار واقع حذف میکنیم. تا عمل گلدهی در روی براندی کاملاَ تثبیت گردد.

ت- یک جوانه خواب ، یک براندی تاجدار و یک میخچه.

برای فعال سازی براندی کافیست که از نزدیک براندی میخچه را حذف نماییم. تا براندی تبدیل به اندام بارده گردد.

ث- یک میخچه ، یک لامبورد و یک جوانه خواب. در شاخه هایی که واجد چنین شرایطی هستند. برای فعال سازی میخچه و لامبورد لازمست جوانه خواب را حذف نماییم. تا عملیات باردهی روی لامبورد تثبیت گردد.

ج- یک میخچه، یک لامبورد و یک میخچه.

برای تحریک و تبدیل میخچه و لامبورد به اندام بارده لازمست میخچه مجاور لامبورد حذف شود.

 

خروج از نسخه موبایل