نقش آلاچیق و طاق نما در ساخت و طراحی ویلا
انسان با دیدن آلاچیق و طاق نما و عبور و مرور در زیر آن در ذهن بخاطر میاورد. خصوصاً اینکه بر روی یک گذرگاه میسازیم. اگر طاقی در یک پرچین یا دیوار میسازیم. مخاطب ناخوادآگاه میل به عبور از آن و علاقه مندست پیادروی زیر آن را تجربه کند. مصالح آن از فلز یا آجر یا هر مورد دیگری چندان اهمیتی ندارد. اما اهمیت این طاق با چه گیاهی پوشش میدهیم.
بعضی از ویلاداران با تجربه و با سلیقه از گیاهان برگ نو، شمشاد و یا ترون کاشت و در حاشیه گذرگاههای خود استفاده و با رشد چند گیاه آنها را بصورت طاق در میاورند. در اینصورت طاق زنده نام میگیرد. اسکلت طاقها آنچنان محکم باشد. سنگینی گیاه خود را حمل نماید. برای جلوگیری از خطر باد و سقوط حتماً پایه های آن در بتن کار میگذاربم.
اگر طاق با فلز یا چوب ساخت شود. قبلاً با یک ماده نگهداری مانند رنگ سطح آن میپوشانیم. تا از پوسیدگی و زنگ زدگی جلوگیری بعمل اید. آلاچیق و طاق نما معمولاً محور عمودی فضای سبز را میسازد. چشم و نظر انسان به بالا میکشاند مخصوصاً اینکه چند طاق پشت سرهم و بصورت سری میسازیم. چشم مشتاق میگردد که این طاقها به کجا ختم میگردند و آخر آنها کجاست که در اینصورت برای لذت بیشتر بهترست در انتهای طاقها یک شیئی تاکیدی مانند صندلی ثابت و یا قطعه ای گلکاری یا یک درخت شاخص احداث ویا کاشت شود.
آلاچیق
قرار دادن بدون دلیل یک طاق روی یک گذرگاه از نظر طراحی معنی و مفهوم ندارد. عابر وقتی که از طاقی عبور میکند. این قسمت از باغ یا ویلا با این کاربری مخصوص تمام و قسمت دیگری با کاربری متفاوت شروع و برای مثال از قسمت گلکاری به سبریکاری وی از سبزیکاری به برکه یا حوضچه میرسد.
در اینجا مسئله وحدت هم یکی از مهمترین اصول طراحی و شکل و مواد بکار میرود. در طاق با نقشه و مصالح ساختمانی و همچنین گیاه بکار و در آنها همخوانی دارد. طول وعرض و ارتفاع طاق با شکل هندسی ساختمان باغ هماهنگ باشد.
عبور: آیا تا بحال دیواری که نیمی از آن خراب و یا حاشیه ای که چند گیاه آن نابود دیدید؟ اصولاً انسان تمایل به کشف پشت آنها دارد. طاق همین کار را انجام میدهد. اما بصورت رسمی به شما اجازه عبور از این سطح به آنطرف میدهد. شکل و مصالح ساختمانی طاق تابع شرایط محیطی و امکانات از جمله سنگ، آجر، آهن و مهمترین و بهترین آن خود گیاه میباشد. گیاهانی که در کنار طاق کاشت میگردند. برای پوشانیدن تمام یا قسمتی از آنست. ارتفاع آن برحسب نوع گیاه متفاوت و مثلاً برای گیاه پیچ گلیسین برای آویزانی گلها ارتفاع را بیشتر انتخاب میکنند.
نقش داربست
قبل از اینکه داربست از نقطه نطر هنر طراحی مطرح شود.قدمت آن به تاریخ احداث باغها میرسد و اگرچه در دکوراسیون باغ جایگاه مهمی دارد. اما هدف از احداث آنها در اکثر باغهای اقتصادی در درجه اول تولید محصول و در درجه دوم خصوصاً در مناطق گرم بعنوان سایبان و محل استراحت میشود. اصولاً به محور عمودی و سقفی باغ میافرایند و نگاه را به بالا هدایت میکنند.
پهنی شاخه ها روی سقف داربست و آویزانی میوه هایی مانند انگور و گلهایی مانند رز و سبزیجاتی مانند کدو حلوایی از سقف واطراف آنها دیدنی و حالت آرامش و صلح و دوستی را در انسان ایجاد میکند. بصورت تونلی ممتد وراز آفرین تبدیل شوند. که درباغهای مناطق گرم خنکی و شادابی خاصی به محیط اطراف خود مخصوصاً به پیاده روها و گذرگاهها می بخشند.
احداث داربست
در احداث داربست توجه داشت که ماهیت و سطح و سبک وگذرگاهها و احتیاجبه محل داربست در وسط باغی که نه گذرگاه با قابلیت معرفی جهت و نه احیتاج به محل استراحت دارد. سایبان برای آن باغ غیر متصور و بی ربط میباشد. داربست و آلاچیق و طاق نما زمانی معنی پیدا میکند که در وسط و یا آخر یک گذرگاه قرار میدهیم.
در انتهای داربست طویل انتخاب یک نقطه کانونی یک درخت بزرگ، یک مجسمه، یک محل نشست با صندلی و میز و یا هر شئی دیگر که جلب توجه کند بر زیبایی می افزاید در کاشت گیاهان اطراف داربست نهایت دقت بعمل آید تا رنگ گلها و برگها و فضای بین آنها زیبایی آفرین باشد. مواظب بود برگهای پهن یک گونه معین مانند انگور گلهای زیبای پیچ الدوله ویا رز را که بصورت مخلوط کاشته پنهان نسازد. اصولاً انتخاب گونه های گیاهی برای کاشت اطراف آلاچیق و طاق نما براساس همین مسائل و کاربری آنها باشد.
قبل از اینکه اهمیت نوع مصالح مطرح باشد همخوانی ساختمان و دیوار باغ با داربست که نباید بعنوان وصله ناجور در باغ جلوه کند مسلماً در ناحیه جنگلی و با فراوانی چوب استفاده از سنگ و آجر و آهن ناهماهنگی و بی نظمی و بی سلیقگی میباشد. مسئله مهم در مصالح محکم بودن داربست تا بتواند کاربری خود یعنی نگهداری گیاه بالا رونده یا گل و کدوی زینتی یا هر گیاه دیگر را به راحتی تحمل کند وگرنه هیچکس از نشست و یا پیاده روی در زیر چنین داربستی احساس آرامش نمی کند.گیاهان مورد استفاده در داربست ها رز رونده، پیچ گلیسین، کلماتیس، پیچ امین الدوله، انگور، گل ساعتی، پیچ اناری و… هست.
سوالات متداول در مورد آلاچیق
اگر احتیاج به سایه انتخاب مطرح میشود. یک گیاه کاملاً مشخص باشد. امین الدوله و یا انگور شمال که فقط برای غوره کاشت میگردد. در اولویت قرار میدهیم. اگر زیبایی آن مورد نظر میباشد. آیا در فصلی و چه اندام گیاهی نظرها را بهتر جلب میکند؟
یک نوع گیاه برگ آن رنگی و زیباست. در بهار کاربری دارد. دیگری رنگ پاییزی آن، یا گل در گیاه دیگر مهمتر از بقیه اندامهاست.
گل رز بسیار زیباست. اما آیا تیغهای بسیار تیز شاخه ها هم در نظر گرفته میشود؟
انگور همزمان هم گیاهی اقتصادی و هم تولید سایه میکند. اما مسئله زنبورها در زمان رسیدن آن شما را آزار نمیدهد؟
آلاچیق هدفمند
در معرفی آلاچیق ذکر گردید که کاربری آلاچیق و طاق نما و محل آن تعریف گردد. از این رو آلاچیق و طاق نما در وسط یک باغ که نه جهت را معرفی میکند و نه محلی برای قدم زدن و نه معنی و مفهومی میگیرد. زمانی که یک یا چند گیاه بالا رونده زیبا اما بدون هدف در محلی کاشت گردیده و هیچ قیمتی بجز آلاچیق نتواند آنها را عمودی نگه دارد.
باغبان مجبور به ساخت آلاچیق مینماید برای هر مخاطب روشن و معلوم که این آلاچیق حرفی صحبت ندارد. از اول بدون هدف ساخته میشود. هر آلاچیق و طاق نما دارای یک نقطه کانونی باسد تا نظر مخاطب را بخود جذب کند، نشان دادن درب خروج، مجسمه یا فواره در انتهای گذرگاه ویا یک درخت زیبا و استثنایی که در آخر مسیر کاشت از مثالهای قابل ذکر میباشد.
ستون و سقف آلاچیق
در آلاچیق و طاق نما تحمل گیاهان بالا رونده و بعضاً وزن سنگین میوه های آن مانند کدو تنبل و یا مقاومت در برابر باد از عواملی که هر چه بیشتر محکم بودن چوب های آلاچیق و طاق نما بطور عمومی و خصوصاً تیرها وستون آن را توصیه می نماید.
درختانی که چوب ستونها را تامین میکنند. از گونه هایی انتخاب شوند که دارای چوبهای محکم هستند. مانند بلوط، توت و چوبهای درختان سوزنی برگ، بخاطر بسپارید که چوب چه نرم چه محکم به مواد نگهدارنده آغشته گردد. استفاده از موادی مانند، کرتوزوت که برای گیاهان سمی پرهیز کرد. عمق شالوده بتونی که ستونها در آن قرار دارد حدود ۶۰ سانتیمتر هست.
در آلاچیق هایی که ستون آنها از آجر شالوده محکم مورد احیتاج و اتصال محکم تر ستون آجری به شالوده توسط چهار میل گرد در گوشه های ستون تضمین گردد. جهت عدم نفوذ آب به داخل ستونها ساخت کلاه بتونی برای آنها الزامی میباشد.
جهت مشاهده اینستاگرام مهندس بیژن صمغ آبادی کلیک نمائید.
