درباره اصالت هلو
هرس، شاخه، جوانه، جابجایی؛ وطن اصلی درخت هلو چین میباشد. درخت هلو سالها قبل از معرفی به اروپا، که از آن جا به امریکا شمالی آورده شود. در ایران کشت میشده است.
بطورکلی پوست میوه بعضی از واریته هلو کرک دار بوده و آن را هلو یا شفتالو مینامند.
پوست بعضی دیگر صاف و بدون کرک میباشد. که آن را شلیل مینامند.
بطورکلی درخت هلو طالب آب وهوای گرم و معتدل می باشند و نسبت به سرمای بهاره حساس هستند.
ریشه درخت هلو نسبت به کمبود اکسیژن حساسیت خاصی رانشان می دهند و لازمست در اراضی نسبتا سبک کشت نمود.
درخت هلو را میتوان به صورت جنسی (بذری) و هم بصورت غیر جنسی تکثیر نمود.
پایه بذری هلو مخصوصا برای مناطق گرم با زمینهای سبک و نیمه سبک مورد استفاده قرار میگیرند.
درختانی که برروی پایه بذری قرار دارند رشد قوی و استحکام فراوانی میباشند.
در اروپا به همین منظور از بذرهای معروف که مخصوصا در مقابل بیماریهای مختلف ویروسی و قارجی مقاومت زیادی دارند استفاده می شود.
عمر یک چنین درختانی که برروی پایه بذری قرار دارند. زیاد میباشد.
از پایه غیربذری که امروزه بیشتر برای درختان هلو در مناطق سرد و یا زمینهای مرطوب مورد استفاده قرار میگیرند.
میتوان پایه آلو، گوجه، بادام و زردالو را نام برد.
هرس درختان هلو
درخت هلو را معمولا به اندازه و اشکال مختلف پابلند، نیمه پابلند و پاکوتاه پرورش میدهند.
سیستمهای فرم دهی، شامل فرم گرد و کروی وپهن میباشد.
تجربیان نشان میدهد که در مناطق متعدله بیشتراز اشکال پابلند یا نیمه پا بلند به فرم پهن و در نواحی سرد فرمهای گرد و پاکوتاه استفاده میشود.
برای بدست آوردن درخت هلو پابلند از پایه بذری هلو استفاده میکنند.
اصولاَ درخت هلو را میتوان به سهولت به اشکال مختلف پهن مانند پالمت ساده، کوردون ساده و چهل چراغی پرورش داد.
دیگر اشکال پرورش درخت هلو به صورت پهن میتواند جنبه تزیینی داشته باشد.
از آن جایی که در درخت هلو رشد و نمو شاخه ها یک ساله سریع تر از رشد و نمو غالب درختان میوه میباشد.
اگر آنها را هرس ننماییم پس از چند سال به علت تراکم شاخه و تاج درخت به صورت انبوه درآمده.
از نظر نرسیدن نور و هوا مشکلات عدیده ای را پدید می آورد.
بنابراین برای حفظ چگونگی فرم و باردهی عمل هرس ضروری میباشد.
فرم دهی و باروری هلو
برخی از متخصصین تربیت و سیستم هرس درخت هلو را با توجه به نکات توضیح میدهند.
در بالا به روش هرس جامی با مرکزباز توصیه میکنند.
در هر صورت میتوان درخت هلو را با سیستم هرس جامی یا محور یا لیدر تغییر شکل یافته و هم پرورش و تربیت نمود.
معمولاَ برروی نهالهای پیوند شده هلوی یک ساله قبل از کاشت یا پس از کاشت.
هر فرمی یا فرمالیسون انجام میگیرد که آغاز تمامی عملیات هرس فرمی میباشد.
درخت هلو نسبت به هرس زمستانه معمولاَ نوعی حساسیت نشان میدهند.
از جمله امکان ابتلا به پاره ای از بیماریها مخصوصاَ بیماری غربال کورینئوم.
علاوه بر این سرمای زمستانه و تعداد برشهای متعدد در روی شاخه ها احتمال صدمه رساندن به رشد و نمو گیاه را دارد.
اصولاَ درخت هلو در بهار و یا هنگام شروع فعالیت سریع میتوانند محلهای برش و یا زخمهای حاصله در آن زمان را ترمیم نمایند.
بطورکلی هرس درخت هلو در سنین بالا به منظور ایجاد کندی و توقف در پیر شدن درخت صورت میگیرد.
در عمل باردهی نقش موثری دارد.
درهر حال نکته مهم و حایز اهمیت مسئله شرایط آب وهوایی وامکان عملیات میباشد.
زیرا در پاره ای موارد ترجیح داده میشود که پیری زودرس در درخت هلو بروز نماید.
ولی شرایط نامساعد اقلیمی خسارت سنگین در روی درخت ایجاد ننماید.
هرس فرماسیون نوع جامی درخت هلو
هرس به این فرم که در درخت هلو بسیار مرسوم میباشد.
نسبتاَ ساده و به صورت کلاسیک قابل اجراست و مجموعه عملیات به شرح زیر توضیح داده میشود.
جهت هرس و جابجایی درخت هلو با شماره ۰۹۱۲۲۱۷۵۱۷۴ تماس بگیرید.
سال اول هرس هلو
نهالهایی که از خزانه پس از پیوند به بستر اصلی منقل میگردند ممکن ست.
به صورت یک شاخه ساده و یادارای شاخه فرعی متعددی باشند.
درهرحال از سطح خاک تا ارتفاع ۵۰ سانتی متر از نهال را نگاه داشته و بقیه را سربرداری مینماییم.
معمولاَ در روی یک چنین پایه در حدود ۳ تا ۵ جوانه نگهداری میشود.
در نهال که دارای چند شاخه روی تنه است.
معمولاَ چهار شاخه را از روی دو جوانه پایین نزدیک محل اتصال نگاه داشته و بقیه را قطع مینمایند.
سال دوم هرس هلو:
از شاخه و جوانه رشد یافته در طول سال تعداد ۳ تا ۴ شاخه ای که کاملاَ رشد کرده اند.
از نظر خصوصیات فرم وضعیت مناسبی دارند حفظ کرده و بقیه را حذف مینماییم.
عملیات هرس در روی شاخه باقی مانده بدین ترتیب است.
که طول شاخه اصلی که اسکلت درخت را میسازند.
برابر با دو سوم طول از محل اتصال به تنه نگاه داشته و بقیه را از جوانه ای که به سمت بیرون قرار گرفته و سر برداری مینماییم.
ضمناَ شاخه فرعی که در روی شاخه اصلی تشکیل شدند.
یا به عبارت دیگر کورسونها را از بالای جوانه دوم از محل اتصال به شاخه اصلی سر برداری مینماییم.
سال سوم هرس هلو
طبیعیست در روی شاخه اصلی، شاخه جانی یا فرعی به صورت دو شاخه ظاهر میگردد.
عملیات هرس در روی این شاخه ها بدین ترتیب که از قسمت سر شاخه به نسبت یک دوم تا یک سوم سربرداری میشود.
از سال سوم به بعد عملیات هرس تقربیاَ سادست.
زیرا تعداد شاخه اصلی درخت شکل واقعی خود را یافته اند. معمولاَ تعداد آنها بین ۶ تا ۸ شاخه میباشد.
از این سال به بعد عملیات بیشتر در جهت باردهی صورت میگیرد و هدایت شاخکها و جوانه ها به منظور بار آوری ضرورت دارد.
برخی براین عقیده اند که فاصله شاخه ها برای سیستم هرس بدون محور یا با مرکز باز حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر.
برای سیستم هرس با شاخه مرکزی یا لیدر تغییر شکل یافته حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر میباشد.
ضمناً توصیه میشود شاخه پکه از سال دوم به بعد بر روی تنه به صورت عمودی رسته.
یا از وسط شاخه پدیگر رشد و نمو کرده، بایستی حذف گردند.
هرس سبک درخت هلو
اصولاَ از زمان باردهی درخت هلو عملیات هرس بایستی بسیار سبک باشد.
منحصر به قطع شاخه خشک و نابجا از نظر فرم محدود گردند.
زیرا عملیات هرس شدید در این مرحله رشد موجی ضعف درخت و تاخیر در باردهی آن میشود.
کسانی که به هرس درخت هلو در سنین بالا (بعداز دو سالگی) میپردازند.
لازمست توجه داشته باشند که شاخه کوتاه (کورسون یا شاخکها) را حتی المقدور قطع ننمایند.
زیرا این شاخک کتوتا اولین شاخه هستند که حامل بار میباشند.
از سال سوم به بعد هرس هلو
در سالهای بعد از سه سالگی شاخه که به داخل تاج جهت یافته و رشد نمو نموده اند و موجب انبوهی اخل تاج درخت میشوند.
لازمست برای خالی نگاه داشتن داخل درخت و جلوگیری از عدم نفوذ نور وهوا تعدادری را قطع نمود.
گرچه بیشتر آنها میتوانند حامل میوه باشند.
در انواع فرمهای بادبزنی افقی، مایل و انواع U و چهل چراغی در سنین بالا شاخه های مرده و شاخکهای خشک سال قبل را حذف میکنیم.
هرس باردهی در درختان هلو
هرس باردهی درخت هلو معمولاَ میتواند در زمستان در صورتی که شرایط محیطی مناسب باشد، صورت گیرد.
اصولا جوانه گل در روی شاخه سال قبل تشکیل میشود و هرگز در روی شاخه های چوبی پیر و قدیم پدید نمی آید.
برای شناخت انواع اندام بیرونی که در بارآوری گیاه میتوانند نقشی داشته باشند، لازمست به اختصار آنها را توضیح دهیم.
شاخه که در روی درخت هلو تشکیل میگردند شامل شاخه اصلی بوده که مستقیماَ به تنه متصل هستند.
در روی شاخه اصلی نیز شاخه فرعی دیگری با انشعابات تشکیل میشود که می توان آنها را به سه دسته تقسیم نمود.
شاخه های اصلی و فرعی درخت هلو
شاخه نرک با گومان: شاخه چوبی رشد کرده ای هستند.
که معمولاَ طولشان از یک متر متجاوز بوده.
درروی آنها غالباَ شاخه های دیگری تشکیل و منشعب میگردند.
گاهی در روی نرکها از قسمت میانی یا انتهایی یکی از جوانه های چوب منشعب و یک یا دو شاخه نامنتاسب را تولید میکنند.
جوانه استیپولر فعال میشود. شاخه به طول ۸ تا ۱۰ سانتی متر در روی شاخه مادری تشکیل میدهند.
شاخه مرکب: این شاخه بهترین و مناسب ترین شاخه درخت هلو میباشند.
زیرا علاوه بر جوانه برگ، دارای جوانه گل نیز هستند و ازنظر هرس اهمیت خاصی دارند.
بر روی این شاخه بین دو جوانه گل یک جوانه برگ قرار میگیرد.
برخی از کارشناسان یه این نوع شاخه ها در درخت هلو شاخه حقیقی با اصلی میگویند.
شاخه مرکب اصولاَ حامل جوانه میباشند.
که محل استقرارشان تقربیاَ به شرح زیر مشخص میگردد.
پایین شاخه گاهی چند جوانه چوبی ساده.
میانی شاخه، دو جوانه چوب و یک جوانه ساده گل (یک، دو یا سه گل).
فوقانی شاخه چند جوانه چوبی ساده.
فاصله جوانه گل در روی شاخه مرکب برحسب ارقام مختلف هلو نسبت به قسمت انتهایی شاخه متغیر میباشد.
شاخه ضعیف و باریک یا شیفون: این شاخه ها بطورکلی حامل گل بوده و در روی آنها میوه تشکیل میگردد.
ممعولاَ در انتهای آنها جوانه برگ پدید می آید ولی در طول آن جوانه برگ به ندرت به وجود می آید.
میوه که در روی این شاخه ها تشکیل میشوند. دارای مرغوبیت کمتری نسبت به میوه متشکل در روی شاخه مرکب هستند.
شاخه های شکوفه درخت هلو
گاهی جوانه های گل در روی این شاخه به صورت منفرد و مجزا قرار دارند.
یا این که دو جوانه گل از یک نقطه بر روی شاخه ظاهر میشوند.
این شاخه روی هم رفته شاخه های زیاد مرغوبی نمیباشند.
برخی از کارشناسان به این نوع شاخه ها، شاخه های غیر حقیقی نیز میگویند.
شاخه برحسب نوع فعالیت شان دارای خصوصیاتی میباشند.
که درعمل هرس میتوانند موثر واقع گردند و خود تداعی هدایت در جهت هرس فرمی و مخصوصا بارآوری است.
به عنوان مثال شاخه های نرک ظاهراَ نقش زیادی در عمل بارآوری ندارند و لازم این آنها را حذف نماییم.
ولی در برخی موارد شاخه اصلی فاقد شاخکها بوده و در این حال گورمانها بطور آزاد در روی شاخه اصلی رویش مییابند.
دراین حال لازمست آنها را با دقت حفظ نمود تا در روی آن کورسونهای قوی و مناسب تشکیل گردند.
که جوانه های متعدد گل در روی آنها بتوانند فعال شوند.
معمولاَ تمام کورسون ها که در انتها شاخه های اصلی قرار دارند بایستی توسط حذف کورمانهای حفاظت و تغذیه شوند.
گاهی گورمان در روی شاخکهای تشکیل میشوند. دراین حال با هرس پاره ای از جوانه های آن را میتوان فعال نمود.
اگر گورمانی توانست مفید واقع شود، مناسب است در ماه خرداد آن را به طول ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر نگه داری و بقیه را حذف نماییم.
جوانه های درخت هلو:
جوانه چوب: این جوانه نوک تیز و مخروطی شکل هستند. معمولاَ در روی شاخه یک ساله قرار دارند.
جوانه استیپولر: معمولاَ برحسب رشد این جوانه از نظر اندازه و بزرگی همانند جوانه چوب معمولی و یا جوانه گل میباشند.
ضمناَ گاهی در درختان هلو مشاهده میشود. که جوانه چوب و گل به حالت دو یا سه تایی در یک نقطه از شاخه ظاهر میشوند.
جوانه انتهایی کورسون: گاهی در انتهای کورسونها یا در زوایه ها یا انتهای شاخه اصلی در اثر تراکم شیره گیاهی، جوانه منفرد و منحصر ظاهر میشوند.
جوانه گل: این جوانه ها تقربیاَ کروی و قبل از شکوفا شدن کرک دار و درهنگام باز شدن به رنگ صورتی میباشند.
معمولاَ همه آنها یک شکل بوده و در روی شاخه یک ساله ظاهر میشوند.
اصلاَ این جوانه را نمیتوان از قبل به سهولت از دیگر جوانه تمیز داد.
مگر در اواخر زمستان و هنگام فعال شدن گیاه.
میخچه در درخت هلو
معمولا میخچه در روی شاخه نسبتاَ مسن و چوبی یا روی کورسونهای ضعیف پس از زمستان سرد ظاهر میشوند.
معمولا در حالتی برای جوان کردن شاخه، داردها را نگاه داشته و از بالای آخرین دارد شاخه را قطع مینمایند.
در درخت هلو عمل هرس معمولاَ قبل از گل و یا هنگام گل دهی انجام میشود.
بطورکلی میوه بر روی شاخه یک ساله پدید می آید.
لذا میتوان به آسانی تصور داشت میوه در روی شاخه های جانبی و شاخه های انتهایی تشکیل میگردند.
حال چنان که درخت هلو به فرم جامی میان تهی فرم گرفته باشد میوه هلو در قسمت بیرونی شاخه اصلی ظاهر میشوند.
بنابراین هرس باردهی در درختان هلو به دو طریقه انجام میگردد.
- هری کلاسیک.
- هرس امریکایی.
هرس کلاسیک درخت هلو
میوه ها معمولاَ در روی شاخه های یک ساله تشکیل میگردند.
بنابراین در روی هر کورسون یک یا دو شاخه جایگزین بایستی تشکیل گردد.
معمولاَ این شاخه ها کاملاَ بایستی نزدیک شاخه های اصلی و یا شاخه های فرعی پدید آیند.
در این حال شیره گیاهی که در حرکت ست بایستی در روی یک یا دو جوانه چوبی متمرکز شود.
برای این منظور در روی هر کورسون ۳ تا ۵ جفت گل حفظ میگردد.
در هنگامی که عمل جوانه گیری به منظور تعادل انجام می شود. دو میوه باقی میماند.
بطور کلی در درختان کم رشد جوانه های میوه دهنده به حالت مجزا و مجاور جوانه برگ رشد مینمایند.
از آن جایی که جوانه های میوه دهنده در درختان هلو زیاد میباشند.
لذا اگر هرس در فصل زمستان صورت پذیرد در روی کاهش تعداد میوه شدیداَ موثر واقع میگردد.
هرس زمستانه
گاهی هرس زمستانه به منظور جوان سازی شاخه میوه دهنده و فعال کردن آنها میباشد.
درختان هلو را بایستی همه ساله هرس نمود. عدم اجرای آن موجب میشود.
شاخه پایینی و میانی که حالتی انبوه یافته اند ظرفیت باردهی خودرا پایین آورده.
درخت سریعاَ به طرف پیری حرکت میکند.
بنابراین همان طوری که قبلاَ اشاره شد. برای بالا بردنه سن باردهی و فعالیت درختان هلو لازمست.
عملیات هرس در سنین بالای ۵ سال به منظور جوان کردن انجام شود.
در غیر اینصورت عمر درخت هلو کاهش مییابد.
به عنوان مثال در ایران عدم اطلاع در نوع هرس موجب گشته است.
باغداران درختان هلو را درختانی کم عمر دانسته.
در فواصل بین درختان کثیرالعمر برای چند سالی میکارند.
در حالی که اگر دقیقاَ بر فعال کردن و جوان نگاه داشتن درخت هلو توجه شود.
درختان هلو میتوانند بین ۲۰ تا ۲۵ سال عمر بادرهی مناسب داشته باشند.
انواع هرس درخت هلو
کورسونی که حامل یک شاخه چوبی ست و دارای تعدادی جوانه میباشد.
کورسونی که به صورت یک شاخه مرکب است.
در روی این شاخه دو جوانه پایینی را به عنوان شاخه جایگزین برای بار دهی در سال بعد نگاه داشته.
دراین سال ۴ تا ۵ جفت جوانه گل دار روی همین شاخه مرکب حفظ مینماییم.
شاخه ضعیف یا باریک که اصطلاحاَ شیفون میگویند کمتر دستکاری میکنند.
جوانه انتهایی آن را به صورت آزاد باقی میگذارند.
تا احتمالاَ جوانه چوب شیفون جدیدی را تشکیل دهد.
شاخک کوتاه حالم تعدادی گل را در هرس، عملیات کم تری روی شان صورت میدهیم.
زیرا جوانه چوب که در انتها قرار گرفته است اگر حذف گردد کورسون جدیدی در آینده تولید نمیشود.
لذا عمل هرس روی آنها مناسب نمیباشد.
کورسونی که حامل دو شاخه مرکب است و عمل هرس بدین ترتیب صورت میگیرد.
که دو جوانه چوب را در روی یکی از شاخه نگاه داشته و بقیه را از بالای دو جوانه مشخص قطع مینمایند.
در حالتی که که یک کورسون حامل چند شیفون و تعدادی جوانه گل در روی شاخه کوتاه باشد.
در این حالت یکی از شیفونها را از بالای دو جوانه پایینی قطع مینماییم.
گورمان یا نرک
این اندام بیشتر در روی درختان مسن میتواند مفید واقع شود.
با عمل هرس جوانه موجود در روی آن را فعال میکنند.
کورسونی که حامل دو شاخه و جوانه گل مجتمع میباشد.
لازم است یکی از شاخه که مسن تر است حذف کرده و جوانه گل مجتمع را بدون دستکاری باقی گذاریم.
کورسون حامل جوانه کناری گل مجتمع است.
در این حال از بالای دسته گل مجتمع کورسون را سربرداری میکنند.
تا شاخه جایگزین در سال بعد پدید آید.
در پاره ای از حالات روی شاخه چوبی دو دسته گل مجتمع مجاور یکدیگر تشکیل میشوند.
برای باردهی و داشتن محصول مرغوب لازم است یکی از آنها را حذف نماییم.
هرس امریکایی یا طویل
هرس امریکایی یک روش اختصاصی است که در آن هرس فرمی و باردهی در دو وضعیت خاص قرار میگیرند.
بطورکلی هرس فرمی در طول سه سال در تابستان و زمستان در روی درخت بصورت زیر اجرا میگردد.
پس از کاشت نهال را از ۹۰ سانتی متری و جوانه ای که به طرف بیرون یا به عبارت دیگر به طرف شمالست سربرداری میکنیم.
در درختانی که دارای شاخه های متعدد جانبی میباشند.
لازم است عملیات هرس از دو جوانه پایینی و بیرونی انجام شود.
هرس سبز درخت هلو
معمولاَ عملیات هرس سبز در روی درختانی هلو میتواند شامل قسمت های مختلف باشد.
که نهایتاَ در درختانی که کورسونها بطور غیر طبییعی و قبل از رسیدن از بین می روند انجام میشود.
برای این منظور عمل هرس از دو جوانه بیرونی کورسونها که در پایین قرار گرفته اند صورت میگیرد.
نتیجتاَ شاخه جایگزین تشکیل میگردند.
هم چنین در هرس سبز اندام که باردهی داشته اند و اکنون مفید نمی باشند حذف میشوند.
نتیجه گیری مقاله درخت هلو
عمل حذف جوانه یا جوانه گیری برای حفظ تعادل و تنظیم باردهی در درختان هلو ضروری است.
معمولاَ این عملیات از اواخر فروردین بر حسب شرایط منطقه انجام میشود.
در عمل تمام جوانه های چوبی که مفید نمیتوانند واقع گردند حذف میشوند.
این عملیات بسیار مهم و ضروری است.
معمولاَ در روی شاخه ای که در اوایل بهار حذف میشود.
اگر ۶ جوانه رشد نماید چهار جوانه آن را حفظ کرده و دو جوانه داخلی را مطابق شکل زیر حذف مینماییم.
