سیستم آب پاش

سیستم آب پاش مرطوب، سیستمی از سیستم اطفاء حریق است که درآن شبکه لوله آب واقع در پشت ایستگاه و مرطوب هشدار، همیشه پر از آب باشد. وقتی یک آب پاش واکنش نشان میدهد. آب بلافاصله از آن بیرون میآید. در سیستم آبپاش خشک، شبکه لوله آب پشت ایستگاه آبپاش خشک، پر از هوای فشرده است که مانع از جریان آب در شبکه آبپاش میشود. وقتی سیستم آبپاش تحریک میشود فشار هوای نگاهدارنده آزاد میشود. آب بطرف دهانه آبپاش جاری میشود. سیستم خشک آبپاش در جاهایی بکار میروند که احتمال یخ زدگی در شبکه آب وجود داشته باشد.

آبپاشهای معمولی توزیع آب را به سقف و کف، بصورت کروی انجام میدهند. حال آنکه آب از آبپاش چتری شکل بصورت الگوی سهمی بطرف کف جاری میشود. این دو نوع میتوانند بشکل ابزارهای خود اتکاء یا آویزان باشند.

سیستم اتوماتیک خاموش کن آتش عموماً دارای لوله ثابت هستند. که سر لوله (آبپاش) به آنها متصلند و در فاصله منظم متصل شدند. وقتی سیستم فعال شود آب فقط از آبپاش بیرون میآید که در آنجا دستگاههای سیل بندی به دمای تنظیم و واکنش لازم برای باز آنها رسیده باشند.این نوع تشکیلات به سیستم انتخابی اطفاء حریق نیز موسومند.

توزیع آب پاش

میتوان توزیع معمولی ویا متناوب آبپاش را انتخاب کرد اما اگر توزیع متناوب پیشنهاد شود. باید آبپاشها را تا حد امکان بصورت یکنواخت قرار داد. فاصله گذاری بین آبپاش فاصله از دیوارها و سقفها فاصله گذاری بین آب پاشها، باید حداقل ۵/۱ متر باشد. حداکثر فاصله گذاری با توجه به عملکرد فضایی که آب پاش پوشش میدهد توزیع آب پاشها و خطر آتش سوزی تعیین میشود این قاعده برای آبپاشهای سیستم دودکش بکار گرفته نمیشود.

سیستم اطفاء حریق در ویلا

فاصله گذاری مجاز میان آب پاشها و سقف / بام مسطح با توجه بنوع آّبپاش و اشتعال پذیری داخل سقف یا بام متفاوت است. فاصله گذاری به لایه عایق کاری بام پروفیلی هم بستگی دارد. برای سقفهای ذوزنقه حداقل فاصله گذاری میان آبپاش از سقف، از پایینترین نقطه شیار اندازه گیری میشودو حداکثر فاصله گذاری، از نقطه میانگین نقاط پایینترین و بالاترین نقاط شیار اندازه گیری میشود.

فاصله گذاری آبپاشها نسبت به تیرکهای نگهدارنده یا سایر اجزای ساختمان اگر تیرکهای نگهدارنده، تیرچه یا سایر حائلها مثلاً کانالهای تهویه هوا زیر سقف باشند. پس حداقل فاصله گذاری باید میان این اجزاء وسقف مراعات شود. آبپاشهای دیوار پهلویی، که نصب آنها قفط برای سقفهای هموار مجاز است استثناء هستند.

سیستم گرمایشی: سیستم افشانک باز

سیستمهایی که افشانک بار دارند سیستمهای توزیع آب با لوله بندی ثابت هستند. افشانک باز با فاصله منظم به این سیستم متصل میشوند. وقتی شبکه آب در حالت نیمه فعال است پر از آب نمی شود. وقتی سیستمهای فعال میشود. حداکثر فشار جریان بلافاصله از منبع آب عبور میکند. وارد شبکه لوله و افشانکها میشود.

فشار آب مطابق اندازه و شکل مکانی که تحت پوشش اس و مطابق نوع و تعداد محتویات آن کنترل میشود. سیستم باید با توجه به ارتفاع و نوع تسهیلات انبار و هر گونه تاثیر باد، درهر دقیقه بین ۵ الی ۶۰ لیتر آب برای هر متر مکعب فضا تحویل دهد. برای سیستمهای حفاظت از مکان که به چند گروه تقسیم میشوند. مکان تحت پوشش توسط هر گروه، باید عموماً بین ۱۰۰ متر مربع احتمال زیاد آتش سوزی و ۴۰۰ متر مربع احتمال کم آتش سوزی باشد.

سیستمهای افشانکی اطفاء حریق برای مثال در آشیانه هواپیماها، انبار زباله و تاسیسات زباله سوز،میادین مسابقات، تاسیسات کانتینر و مایعات قابل اشتعال، کانالهای کابل، انبارهای خرده چوب و کارخانجات، نیروگاههای برق و کارخانجات سازنده وسایل آتش بازی یا مهمات بکار میروند.

لوله آب اطفاء حریق

لوله آب اطفاء حریق در ساختمانها جزء لوله ثابت هستند. این لوله منبع آب لازم برای شلنگهای اطفاء حریق که با پیوستهای و لوله که میتوانند بسته را فراهم میسازند. دو نوع لوله اطفاء حریق وجود دارد.

۱. لوله مرطوب، که لوله آب اطفاء حریق هستند که همیشه تحت فشارند.
۲. لوله خشک، که لوله هستند که در مواقع ضروری، آتش نشانی آب مورد نیاز آنها برای اطفاء حریق را تامین میکند. لوله خشک/ مرطوب، لوله اطفاء حریق هستند که با کنترل سرشیرها از راه دور، در مواقع ضروری آب آنها توسط شاه لوله آب تامین میشود.
موارد زیر نمونه اندازه قطر لوله اطفاء حریق و لوله دیوار مخزن آب میباشند.

  • وقتی که دو نقطه مرتبط اتصال وجود دارد حداقل ۵۰ میلیمتر.
  • وقتی که سه نقطه مرتبط اتصال وجود دارد : ۶۵ میلیمتر.
  • وقتی که چهار نقطه مرتبط ویا بیشتر وجود دارد حداقل ۸۰ میلیمتر در لوله مرطوب، لوله دیوار مخزن میتوانند در توو رفتگی دیوار و یا فضای خالی دیوار کار گذاشته شوند. لبه پایین لوله دیوار مخزن باید بین ۸۰۰ و ۱۰۰۰ میلیمتر بالاتر از سطح کف باشد.
  • لوله خشک قطر ۸۰ میلیمتر دارند. توانایی خالی آب را دارند. پیوست سر شیر منبع آب باید ۸۰۰ میلیمتر بالاتر از سطح محیط باشد و سرشیر اتصال دهنده شلنگ باید ۱۲۰۰ میلیمتر بالاتر از کف باشد.

سیستم اطفاء حریق با دی اکسید کربن

دی اکسید کربن با کاهش دهی اکسیژن هوا تا اندازه ای که جلوی آتش سوزی گرفته شود. موجب اطفاء حریق میشود. از آنجایی که دی اکسید کربن گازی شکل است میتواند بسرعت مکان مورد تهدید را فرا گیرد. بطور یکدست، پوشش خوبی را فراهم سازد.

دی اکسید کربن برای سیستم اطفاء حریق در ساختمانهایی که دارای مواد و تاسیسات زیر هستند مناسب است.

  • مایعات قابل اشتعال وسایر موادی که هنگام سوختن مثل مایعات عمل میکنند.
  • گازهای قابل اشتعال، بشرط اینکه احتیاط لازم صورت گیرند تا از اطفاء موفق حریق وعدم تشکیل ترکیبات گازی/ هوا قابل اشتعال اطمینان حاصل کنیم.
  • جامدات قابل اشتعال و مستعد آسیب در برابر آب، مثل کاغذ ومنسوجات، با این وجود، آتش افروخته و در این مواد بمقدار زیاد دی اکسید کربن نیاز دارد وباید بمدت طولانی در معرض دی اکسیدکربن غالباً در فضاهای اختصاص و به موارد زیر بکار میروند.
  • ماشین که حاوی مایعات قابل اشتعال هستند، یا ماشین که درآنها اینگونه مواد بکار رفته اند.
  • کارخانه تولید رنگ، اسپری رنگ، جوهر چاپ، ورقه فولادی، اتاقهای کنترل برق و اتاق پردازش دادها.

بطورکلی در جاهایی که این سیستم برای محافظت از مکان بکار میروند. نباید یک افشانک برای حفاظت از فضایی بزرگتر ار ۳۰ متر مربع باشد. اگر ارتفاع مکان بیش از ۵ متر باشد افشانک که برای افشاندن دی اکسیدکربن بکار میروند. نباید فقط در بخش بالایی مکان، زیر سقف نصب شوند بلکه باید در سطح نزدیک به یک سوم ارتفاع مکان نیز نصب شوند.

سیستم پودری اطفاء حریق

پودر خاموش کننده آتش، ترکیب یکنواختی از مواد شیمیایی ای هستند. که بعنوان متوقف کننده آتش سوزی عمل میکنند. مواد اصلی تشکیل دهنده آنها بطور نمونه به شرح زیر میباشد.

  1. کربنات سدیم / پتاسیم.
  2. سولفات پتاسیم.
  3. سولفات/ فسفات آمونیوم.

از آنجایکه پودر در شرایط عادی در دمای بین ۲۰ درجه سانتیگرادی ۶۰ درجه سانتیگراد آماده استفاده است. برای ساختمانها، در مکانهای بسته و همچنین کاربردهای صنعتی در محیط باز بکار میرود. خاموش کننده پودری بعنوان مثال بریا جاهایی که مواد و تاسیسات زیر را دارند مناسب هستند.

  • مواد جامد قابل اشتعال مثل چوب، کاغذ و منسوجات، در همه این موارد یک پودر مناسب لازم است.
  • مایعات قابل اشتعال وسایر مواد که در هنگام سوختن مثل مایعات قابل اشتعال واکنش میدهند.
  • گاز قابل اشتعال.
  • فلزات قابل اشتعال، مثل آلومینیم، منیزیوم و آلیاژهای آنها، که برای هر یک فقط پودر خاموش کننده خاصی بکار میرود.

نمونه که از محیط صنعتی که از سیستم ثابت پودر استفاده میکنند. شامل کارخانه تولید مواد شیمیایی و کارخانجات وابسته به آن، تاسیسات زیر زمینی ذخیره سازی نفت، پمپ خانه و محل نگهداری کمپروسورها و ایستگاههای نقل و انتقال نفت و گاز میشوند. همچنین تاسیساتی وجود دارد که درآنها خاموش کننده پودری نباید مورد استفاده قرار گیرند. اینها شامل موارد زیر هستند.

  • تجهیزات حساس به غبار وتاسیسات الکتریکی ولتاژ پایین مثل سیستمهای تلفنی، تسهیلات پردازش اطلاعات، تسهیلات اندازه گیری و کنترل، جعبه تقسیم فیوزی ورله ای و غیره است.
  • موادی که از نظر شیمیایی با مواد خاموش کننده آتش ناسازگارند. یعنی خطر واکنش شیمیایی وجود دارد.
سیستم محافظتی فضایی هالونی

هالون یک هیدروکربن هالوژنه – معمولاً بلوموتری فلورومتان- است . خاصیت خاموش کنندگی آن بر اساس این اصل است که واکنش میان مواد سوزان و اکسیژن را متوقف کند. سیستم هالونی میتوانند فقط در خاموشی آتش محیط بکار بروند. که دمای محیط بین ۲۰ درجه سانتیگراد و ۴۵۰ درجه سانتیگراد باقی بماند. در آنجا نباید تجهیزاتی وجود داشته باشد. که در دمای بالاتر از ۴۵۰ درجه سانتی گراد کار کنند.
برای مثال هالون ۱۳۰۱ برای آتشسوزی در محیط مناسب است که حاوی موارد زیر باشند.

  • مایعات و سایر موادی که در هنگام سوختن مثل مواد قابل اشتعال عمل میکنند.
  • گازها، بشرط اینکه هیچ ترکیب قابل اشتعال گازی/ هوایی پس از خاموشی آتش نتوانند تشکیل شوند.
  • تجهیزات و کارخانه الکتریکی و الکترونیکی.

نمونه که از فعالیت و محیط که سیستمهای هالونی برای آنها مناسبند به قرار زیر است.

  • کارخانجات تولید رنگ، فروشگاههای اسپری رنگ، کارخانجات باروت سازی.
  • مکانهای تجهیزات الکتریکی.
  • مکانهای پردازش داده و آرشیو.

احتمال صدمه به محیط را نمیتوان نادیده گرفت و باید توجه داشت که سیستم هالونی برای استفاده در چه مکانهایی باید پیشنهاد شوند.

سیستم اطفاء حریق با کف

سیستم کفی برای خاموشی آتش در ساختمانها، اتاقهای و فضای باز بکار میروند. برای ایجاد یک لایه محافظ روی مایعات اشتعال پذیر نیز بکار بروند. خاموش کننده کفی با ترکیب عامل آب / کف با هوا ساخته میشود. عامل کف سازی، افزودنی مایعی هستند. که از محصولات ترکیبی پروتئینی قابل حل در آب تشکیل میشوند. اگر لازم باشد ممکن است دارای ترکیبات فعال فلوری اضافی باشند.

ویژگیهای کلیدی که بریا سیستمهای خاموش کننده کفی باید در نظر گرفته شوند. سرعت بکار بری آب، مقدار مورد نیاز عامل کف سازی و حداقل زمان عملکرد (مثلاً بین ۶۰ و ۱۲۰ ثانیه) میباشند. اندازه این سیستمها باید طوری باشد. که در صورت وقوع آتش سوزی به اندازه کافی کف وارد مکان حفاظت تا پوشش مناسبی ایجاد کند.

برای جلوگیری از گریز مایعات قابل اشتعال از مکان تحت پوشش مناسبی ایجاد کند. برای جلوگیری از گیریز مایعات قابل اشتعال از مکان تحت پوشش (مثلا بالا) باید احتیاطات لازم را انجام داد. باید به فاصله جریان و افشانک، موانع احتمالی وفاصله گذاری و نوع اشیاء تحت پوشش توجه داشت.

اینستاگرام مهندس بیژن صمغ آبادی را مشاهده کنید.

جهت مطالعه مقاله در خصوص شومینه کلیک نمایید.