تکثیر گیاه

تکثیر گیاه، درختچه یا درخت نیازمند مهارت و تخصصی باغبانی میباشد. اگر گیاهتان در حال خشک شدن است با شماره ۰۹۱۲۲۱۷۵۱۷۴ تماس بگیرید. گیاه شما کود مایع میخواهد.

تمام امور خدمات باغبانی با گروه باغبانی و جابجایی درخت هورس با آخرین تکنولوژی به راحتی امکان پذیر است.

آموزش کاشت بونسایی

آموزش قدم به قدم کاشت بونسایی

آموزش کاشت بونسایی نوعی از باغبانی هنر که ازقدیم در چین و ژاپن به روش مختلفی متداوال بوده و هم اکنون کل جهان از این هنر اطلاع دارند. کم بیش آن را بطور نسبی به اجرا در می آورند. ارن نظر لغوی bon به معنی بشقاب، سینی یا گلدان و Sai کشت و کار و BONSAI کاشت در گل جا معنی کردند. اما نه هر گل یا گلدانی، پاکوتاهی یک درخت و کاشت در یک گل جای کوچک متضمن هرس و نگهداری خاص که با هرس دیگر درختان در باغ متفاوت میباشد.

هر گیاه برای خود دستور خاص و هرس و نگهداری دارد. اما بطورکلی در صورتیکه کلیه موارد بطور صحیح اجرا شود. گیاه حالت میناتوری به خود خواهد گرفت. بعضی از درختان آموزش کاشت بونسایی بیش از ۳۵۰ سال عمر دارند و طبییعی که هر نسلی مسئول که این هنر را حفظ و به نسل بعد منتقل کند. بالا بودن سن گیاه در گلدان به تنهایی ارزش گیاه بونسایی را معین نمی کند. بکله کیفیت کار در صدر مسئله قرار دارد.

اگر دنبال شرکت تخصصی جابجایی درخت هستید و نمیخواهید درختتان خشک شود با ما تماس بگیرید.

قبل از شروع به کاشت

هر فعالیتی بر حسب اهمیت آن قبل از شروع احتیاج به مطالعه همه جانبه دارد. کار بونسایی یک هنر طبیعی و قبل از شما طبیعت این کار را به عهده داشته و دارد. چشم خود را خوب باز و ببینید عادت گیاه به شاخه دهی، زوایه آنها، کج یار راست بودن تنه، صاف یا ناصاف بودن آن و ببینید چطور شاخه با تنه زوایه می سازد که از نور به بهترین وجه استفاده کنند.

موقعیت برگها روی شاخه بخوبی مطالعه که آیا آنها باهم متقابل هستند. یا یک درمیان و متناوب. با شاخه چه زوایه می سازند. تعداد برگها با سطح آنها چه رابطه دارد. بافت آن چگونه است. نرم است یا خشن. نور را چگونه منعکس میسازد.

قبل از شروع آزمایش دیگری را پس دهید. آیا علاقه دارید یا نه. عاشق کار باشید. وگرنه ناموفق خواهید بود. به صرف اینکه بگویید بونسای قشنگ کافی نیست. قشنگ و زیبا بودن بونسایی راهمه می دانند.

مسلماً یک سری از مسائل آموزش کاشت بونسایی از طریق علمی و مطالعه بخوانید. اما آن زمانی کار نتیجه بهتر و عالی خواهد بداد که با یکی از گلخانه بونسای آشنایی داشته باشید ودر آنجا تمرین کنید. در نمایشگاهها شرکت و حاصل فعالیت هنرمندان آماتور و حرفه این کار هنری ظریف را ببییند از تازه علمی آن هر چه بیشتر و بهتر با خبر شود.

شرایط نگهداری بونسایی

گیاهانی که قابلیت آموزش کاشت بونسایی شدن دارند محدود هستند وبعضی از آنها برای پاکوتاه شدن و مینیاتوری شدن شدیداً مقاومت میکنند، احتیاجات آنها با بقیه درختان متفاوت و بعضیها با گیاه بونسایی مانند یک گیاه آپارتمانی رفتار میکنند و شکست میخورند. بعضیها فکر میکنند که گیاه بونسای مثل یک درخت پاکوتاه و احتیاجات آن همان احتیاجات یک درخت ولی به میزان کمتر، اینطور نیست.

هر گیاهی اگر آبیاری شو یا در درجه حرارت بالا و یا خیلی پایین قرار بگیرد از بین میرود. گیاه بونسایی هم همین طور اما شرایط دقیق تر و ظریف و باریک شرایط به اندازه مینیاتوری بودن آن ظریف و باریک و حساس است.

گیاه آموزش کاشت بونسایی احتیاج به شرایط بیرون از گلخانه دارد. در بیرون از اطاق تمام امکانات برای آن مهیا باشد. اگر چند هفته و یا چند وبا چند ماه در اطاق یا گلخانه نگهداری شود. رطوبت و نور و حرارت و جریان هوا کاملاً مساعد باشد.

چند نکته مهم در خصوص بونسایی

مسائل و مقرارتی هستند که در همه گیاهان و در هر حال برای کسی که گیاه بونسایی دارد رعایت کند.

  • رابطه گل جا با گیاه به همان میزان اهمیت دارد که نقاشی و رنگ آمیزی بیرون گلدان.
  • گلدانهای براق اصولاً برای گیاهان گلدار و گلدانهای معمولی و مات برای گیاهان برگی به کار میروند.
  • اولین مسئله مربوط به تنه میشود، بهترین گیاهان برای بونسایی آنهایی هستند که تنه آنها فقط یک شاخه است نه چند شاخه.
  • مجلات مربوط  به آموزش کاشت بونسایی را در این رابطه حتماً مطالعه نمایید.

تقلید از دیگران

بعضی نه وقت دارند نه مایل به شکست و ریسک هستند. آنها از تجربیات سایر افراد دست به این هنر زده اند استفاده میکنند. افراد ماهر و هنرمند با نظر اول از دیدن قیافه گلدان و گیاه بونسایی همه چیز را متوجه میشوند واین احساس به هیچ عنوان قابل آموزش دادن و گفتن و نوشتن نیست. چه گیاهی را انتخاب کنند. چه شکلی به آن بدهید و چه وسایلی لازم داریم. این مربوط به شماست که میخواهید چه کار کنید.

بونسایی تقلیدی مقررات خاصی ندارد و ساده اما بخاطر داشتن شرایط بونسایی هنری نیز برای مقلدین لازمست . برای شروع فقط یک نشاء را انتخاب و یا یک گیاه بامقداری ریشه ویا گیاه گوشتی Succlent گیاهان ساده مثل حسن یوسف و یا شعمدانی و گیاهان گوشتی خیلی خوب هستند و در حقیقت این کار آموزش کاشت بونسایی نیست.

بلکه شما را برای کار هنری آموزش کاشت بونسایی آماده میکند. پس از آن نوبیت به تعویض گلدان میرسد. بعضی از گیاهان مانند شعمدانی و حسن یوسف احتیاج به تغییر گلدان ندارند وبا سر برداری و هرس کار را شروع میکنند برای شروع کار دانش اولیه باغبانی لازمست.

خلق اولین اثر

قبل از هر چه وسایل لازم از گلدان تا قیچی و خاک و مواد غذایی را تهیه تا در وسط کار فعالیت شما مختل نشود.

انتخاب گلجا

برحسب نوع کار و گیاه بونسایی و اینکه نهایتاً چه شکلی پیدا کند. نوع گلدان یا گلجا متفاوت است. اصولاً رنگ براق و مات هر دو موجود و بار گیاهان گلدار براق و گیاهان برگی مات انتخاب کنید. بونسایی مناسب برای عید نوروز ۱۴۰۲ میباشد.

وسایل لازم

میزان وسایل مهمی لازم نیست. قیچی باغبانی، سیم و وایر محکمتر از شاخه ها برای نگهداری و خمی آنها سیم مسی بهترین و میله های چوبی و نوک مداد یا سیخ ژاکت بافتی ، برای پاکی خاک از اطراف ریشه ها برا هنرها وسایل گرانتر موجود اما شما چندان وسایلی احتیاج ندارید.

انتخاب گیاه

از روز اول روی گیاهان گرانبها کار نکنید. بعضی از گیاهان که حرفه آنها را از خارج از رده و دور ریختنی میدانند آنها را انتخاب تا دست شما به قیچی و وسایل ابزار آشنا شود.

حسن یوسف چلچراغی

اصولا جوانه انتهایی کلیه گیاهان بر جوانه جانبی خود غالب و سعی برخواب آنها داشته وبه رشد روزانه خود ادامه میدهد. در نتیجه گیاه بونسایی بصورت تک شاخه و دراز در میآید. این مشخصه یک پدیده هورنی که در هرس درختان و درختچه و سربرداری گلهای آپارتمانی از آن استفاده میگردد.

با حذف جوانه انتهایی جوانه جانبی که با کمبود هورمون بازدارنده روبرو شدند. بیدار و شروع به رشد مینمایند. در نتیجه گیاه به حالت بوته توپر و چنبره در میاید که چون به لوستر شباهت دارد اصطلاح علم باغبانی به آن هرس چهل چراغی میگویند. این طریقه هرس و سربرداری در نگهداری گلهای آپارتمانی وخصوصاً برای تهیه گلهای که بصورت سبد آویز بکار میرود استفاده دارد.

میتوان از بوته و گلدانی ساده گیاهی چنبره و چهل چراغی ساخت که میتواند برای هفته زینت بخش پاسیو و یا پذیرایی شماباشد. گیاه بونسایی بکار رفته در اینجا حسن یوسف و طرز کار بسیار ساده و که هر شاخه که دارای ۵ جفت برگ گردید جوانه انتهایی آن با ناخن قطع گردد. گیاه پس از ۴-۳ ماه از صورت تک شاخه به چهل چراغ تبدیل میگردد.

شش گام اول کاشت بونسایی
  1. الف- گیاه بونسایی را خوب برانداز کنید. مشخص کنید کدام طرف برای اینکه روبرو قرار گیرد.
  2. ب- دو انگشت سبابه دست چپ را اطراف تنه درخت قرار دهید و گلدان را وارونه کنید. اگر گیاه بونسایی خارج نشد. به آرامی به لبه میز بزنید و گیاه را خارج کنید.
  3. از قاعده گیاه بونسایی شروع کنید. شاخه اضافی و درهم رفته و متقابل را حذف کنید. به دنبال شاخه متناوب باشید. یک درمیان نه روبروی همدیگر رشد را از شخه زیرین به شاخه بالا منتقل کنید. با خلوت کردن شاخه جریان هوا را به خوبی برقرار کنید.
  4. با وایرو سیم مسی که تهیه کردید. مطابق شکل دور شاخه فرعی و اصلی بپچید و زاویه شاخه را از حاده به قائمه تبدیل نمایید. طرز پیچیدن سیم بصورت عمل نزدیک از حرفه بیاموزید. چون روز اول دست شما آشنا نیست و از ارتجاع پذیریی و یا محکم بودن شاخه با اطلاع نیستید کار را به آرامی انجام دهید تا شاخه صدمه نبینند طول سیم لازم عبارتست از طول شاخه به اضافه یک سوم آن.
  5.  اگر شاخه نزدیک بهم و نزدیک به تنه باشند. یک سیم برای دو شاخه کافی باشد. برای جلوگیری از فرورفتن سیم در شاخه در یک شاخه موافق با عقربه ساعت و دیگری مخالف با آن بپچید.
  6. سیم را در قاعده شاخه دور شاخه بالاتر یا پایین تر بپچید تا نگه داشته شود.
پنج گام دوم کاشت بونسایی
  1. برای ثابت نگه داری سرسیم بداخل خاک فرو کنید.

  2. هنگام خم کردن شاخه شست خود را زیر شاخه در محلی قرار دهید که سیم از آنجا نباید عبور کند. از آن طرف شاخه عبور کند. خیلی محکم به دور شاخ نپچید چون آنها احتیاج به فضایی برای رشد دارند. اگر وایرها بداخل پوست نفوذ کنند. روی شاخه علاماتی میگذارند که قیافه زشتی پیدان میکند.
  3. برای قرار دادن گیاه بونسایی در گلدان جدید به قیچی باغبانی، یک چنگال که سر آنها خم شدند. گلجا، کمی آب برای حل کردن مواد غذایی تحریک کننده و خاک مخصوص.
  4. بانوک چنگال به آرامی خاکها را کنار بزنید. شدیداً مواظب باشید که ریشه با رنگ روشن زرد و کرم رنگ آسیب نبینند. ریشه پیرتر قهوه ای رنگ و کلفتتر هستند. ریشه ضخیم و در هم رفته را قطع نمایید. اما ریشه فعال موئین در همه اطراف گیاه بونسایی نه در یک طرف نگه دارید. تقریباً یک سوم ریشه زائد و حذف شوند.
  5. خاک مخصوص را متناسب با حجم ریشه گیاه بونسایی را برای چند بار در داخل گلدان بدون خاک قرار دهید و آنرا امتحان نمایید. در داخل گلدان بریزید. اگر گلدان به شکل بیضی، یقه گیاه از یک طرف به لبه نزدیکتر از طرف دیگر باشد. بطوریکه یک طرف یک سوم و یک طرف دو سوم فاصله را دریافت کند. اما در گلدانهای استوانه ای یقه در وسط قرار گیرد. گلدان را کمی بلرزانید. تا خاک با کلیه ریشه موئین ارتباط پیدا کند با انگشتان خاک را به ملایمت فشار دیهد تا حبابهای هوا خارج شود.
سه گام نهایی کاشت بونسایی
  1. اگر چند ریشه بیرون زده باشد. به کمک وایر آنها را زیر خاک ببرید. وایرها را در همان جا نگه دارید. تا ریشه ثابت و سپس چند روز بعد وایرها را بردارید.
  2. تشتی پر از آب کرده و گلدان را برای پنج دقیقه داخل آن بگذارید. تا آب همه حبابها را خارج کند گلدان را خارج و آبهای اضافی خارج شوند. پس از بیرون آوردن گلدان از تشت یکی دو بار گردان را بلرزانید. روی گلدان با خزه با قلوه سنگ ریز و یا سنگ ریزه بپوشانید. چند روز اجازه دهید تا گیاه بونسایی خود را در گلدان ثابت کند. سپس بطور دلخواه با خم شاخه بصورت هر مجسمه که خواستید تبدیل نمایید.
  3. نور آفتاب غیر مستقیم باشد. آموزش کاشت بونسایی پشت شیشه نگذارید. در معرض جریان شدید هوا قرار نگیرد. همیشه گیاه بونسایی خود را با آب فشان مرطوب نمایید. خزه را مرطوب نگه دارید. تا محیط اطراف خود را مرطوب کند. شاخه ناخواسته را قطع کنید.
12 گام احداث فضای سبز

احداث گام به گام فضای سبز

۱۲ گام احداث فضای سبز کار ساده نیست. خصوصاً این که کارفرما مقیم محل کار نباشد. در احداث دو حالت وجود دارد. یا طراحی در حد رفع احتیاج و توسعه و ترمیم سطح فضای سبز موجود و نقشه و اجرا از عهده کار فرما برمیاید که این خود قابل تحسین میباشد. یا این که وسعت کار قراد داد به شرکتهای احداث و نگهداری را طلب مینماید. به هر صورت طرح پیاده یک عمر روبروی شماست و هرگونه اشتباهی در طراحی و احداث پشیمانی و حسرت دائمی بهمراه دارد که باروح احداث فضای سبز که مترادف با استراحت و راحتی و آرامش منافات دارد.

برنامه ریزی احداث فضای سبز

برنامه ریزی احداث فضای سبز دارای دوازده گام که برحسب موقعیت زمین و طرح یک یا چند گام از آنها حذف شود و یا گام پیش بینی نشده ظهور کند. اگرچه گامها توالی داشته و یکی پس از دیگری اما این به آن معنی نیست که دقیقاً جپس از انجام گام اول باید گام دوم شروع شود بلکه در فاصله دو مرحله میتوان مقدمات گامهای بعدی را درحد امکان آغاز نمود.

هر مرحله ای مستلزم صرف یک زمان معین اما همیشه این مسئله صادق نیست. بلکه زمان تخمینی لازم برای هر گام اصولاً دو برابر محاسبه میگردد. بعضی مواقع کل کار یا پروژه بعلت عدم تحقیق کار جزئی متوقف میگردد. مناطق گامهای بحرانی کار را در ذهن خود یا روی کاغذ رسم کنید ومقابله باآنها در قرار دادن جایگزین را درصدر کار خود قرار دهید.

۱۲ گام احداث منظر فضای سبز

لزوماً هر زمین یا طرحی احتیاج به هر دوازده گام ندارد. بلکه یک یا چند گام حذف و برحسب مورد گامی اضافه گردد مراحل ۱۲ گام احداث فضای سبز برحسب زمان و وقایع و شرایط جوی هست. در صورت اتلاف وقت بعضی از گامها با شرایط بد جوی همپوشانی داشته باشند.

۱- تمیز کردن زمین: خاکهای اضافی، علوفه هرز و کلیه گیاهانی که مورد توجه نیستند وبه جز آنهایی که در طرح باقی میماند از زمین خارج کنید.

۲- شروع کارهای اساسی: در صورتی که شیب جدید در طرح دیده شود. با خاکبرداری و خاکریزی شیب ایجاد کنید. چنانچه زمین دارای شیب باشد تراس بندی کرده و خطوط تراز را مشخص ودر صورت لزوم نسبت به ایجاد دیوار حایل نیز اقدام کنید.

۳- نصب سیستم زهکشی : در صورتی که سطح آب زیرزمینی بالاست طبق نقشه نسبت به حفر کانالهای فرعی واصلی لوله گذاری و شن ریزی اقدام کنید. در این ۱۲ گام احداث فضای سبز کابلهای برق و روشنایی نیز در محل خود و طبق نقشه در زیر خاک قرار میگیرند.

۴- برقراری سیستم آبیاری : حفر کلیه کانالها، لوله کشی، نصب تانکر در صورت لزوم میباشد.

۵- اصلاح خاک: خاک باید دارای عناصر معدنی لازم برای رشد گیاه باشد چنانچه از این نظر ضعیف که طبق نظر کارشناس کود شیمیایی و یا برای اصلاح فیزیکی خاک کود حیوانی فاقد بذر علوفه هرز باید اضافه گردد.

۶- شروع ساخت سخت افزار از جمله ساخت دیوار، درب، نرده، ساختمان ویلا، محوطه سازی، گذرگاهها و کلیه کارهای ساختمانی.

۷- لبه دهی و ترتیب حاشیه ها.

۸- بازدید ۱۲ گام احداث فضای سبز قبلی و اطلاع از چگونگی آنها.

۹- تهیه گل جا ها.

۱۰- کاشت گیاهان پوششی، نوارهای گل کاری، چمن و درختان.

۱۱- تمیز کردن زمین ( دوم ).

۱۲- شروع نگهداری.

گام اول: تمیز کردن زمین

اجرای گامهای دوازده گانه صبر و حوصله لازم دارد. چنانچه مشکلاتی در یکی از ۱۲ گام احداث فضای سبز بروز کرد. با خونسردی آن را حل کنید.

تمیز کردن زمین شامل جمع آوری کلیه زباله هایی که در زمین وجود دارد. سنگهای بزرگ و کوچک، حذف درختان و درختچه هایی که وجود آنها در زمین لازم نیست. حذف و حمل کلیه کنده های درختان حذف و مبارزه با علوفه هرز.

مبازره با علوفه هرز: اگر علوفه هرز از گیاهان یکساله بدون ریزوم و ریشه های قوی چند ساله هستند یا بوسیله شخم ویا بوسیله یکی از سموم علف کش مانند گراماکسون حذف میگردند.گیاهانی مانند سلمه ترک، تاج خروس از این نوع هستند. در صورتی که علوفه هرز از نوع ریزوم دارها یعنی چمنها او یا ر سلام و برموداگراس میباشد. مبارزه با آن با یک سم علف کش انتخای انجام میشود که طبق دستور کارشناس ویا بروشور پشت قوطی سم عمل میگردد.

راه دیگر از بین بردن علوفه

راه دیگر از بین بردن علوفه هرز قوی استفاده از گازهای شیمیایی مانند برومورمتیل که طبق دستور امکان پذیری میباشد. آبیاری خاک وخیساندن بذر علوفه هرز و اضافه کردن سم شیمیایی پیش رویشی و کشتن کلیه بذرهای علوفه هرز از دیگر راههاست.

در روزهای آفتایی خاک را آبیاری کرده و طاقه های پلاستیک شفاف روی آنها کشید و در اطراف پلاستیک را با آجر یا سنگ بپوشانید. بخار و حرارت ایجاد و در زیر پلاستیک باعث از بین روی بذور خواهد شد. این عمل احتیاج به ۳ تا ۴ هفته وقت دارد.

حذق درختان و درختچه ها: قبل از شروع عملیات زمین دارای درختان ودر ختچه هایی باشد. آن تعدادی از درختان که در طرح باقی نخواهند ماند باید حذف کرد. حذف کنده و ریشه های قوی درختان بزرگ لازم زیرا علاوه بر این که مانع اجرای صحیح کاشت میگردند. دوباره جوانه زده و رشد کنند. که در این صورت احتیاج به سمپاشی با سموم علف کش موجود در بازار و رعایت کلیه دستورات پشت قوطی سم اجباری و لازمست.

گام دوم احداث فضای سبز

کارهای اساسی در مقدمه این ۱۲ گام احداث فضای سبز ذکر گردید که در صورت لزوم برای ایجاد شیب و تراس بندی احتیاج به خاکبرداری و خاکریزی داریم. در این عمل مواظب خاک رویی که دارای مواد غذایی فراوان با ارزش با خاک زیرین مخلوط نگردد. هر کدام بعداً در جای خود قرار گیرد.

خرید خاک

در صورتی که احتیاج به خرید خاک باشد خاک جدید خریداری و باید از نظر کیفیت بالاتر از خاک موجود باشد. زیرا در صورت رسی و سنگین بودن مشکلاتی برای شبکه زهکشی فراهم میکند. در خرید خاک دقت فرمایید. از نظر کیفیفت مواد غذایی و بافت خاک یعین شنی و رسی بودن و میزان موادآلی در حد مناسب و مطلوب باشد. نکته دیگر در این جا محاسبه تقریباً دقیق میزان خاک مورد نیازست. که زیادی آن مشکلاتی فراهم میکند. میزان متر مکعب خاک مورد لزوم را دقیقاً به فروشندگان سفارش دهید.

اندازه گیری شیب زمین 

اندازه گیری برحسب میزان آن و سطح زمین راههای گوناگونی دارد. چنانچه ااین کار از عهده شما خارج و کار به متخصصین واگذار کنید. که با دوربین نقشه برداری شیب را تعیین کنند. در صورتی که شیب و سطح زمین کم و با شیلنگ تراز بنایی میتوانید شیب را محاسبه کنید.

این روش احیتاج به دونفر نیرو دارد. لازم دوه متر شلینگ شفاف بنایی و دوعدد میل گرد یا چوب باریک به طول ۵۰ سانتیمتر و نقطه ای در مرتفع ترین قسمت انتخاب و نقطه صفر نامگذاری کنید. شیلنگ را پر از آب کرده و هر دو نفر با انگشت شست از خروج آب جلوگیری کنید و با قرار دادن آن روی چوب یا میل گردها نقطه ای که آب ساکن میماند با قطعه ای از گچ علامت گذاری کنید. اختلاف طول دو نقطه از زمین اختلاف ارتفاع آنهاست. بهتر شیب ۲ تا ۳ درصد میباشد. یعنی درهر متر ۲-۳ سانتیمتر برای حرکت آب شیب لازمست و گرنه شیبها زیادتر اگر چه مشکلاتی فراهم میکنند بهترن مواهب طبیعی هستند.

گام سوم : ایجاد شبکه زهکشی

نکته بسیار مهم .و اساسی در این گام از طرفی شیب زمین به طرف کانال اصلی زهکشی و از طرفی شیب ساختمان و نسبت به سطح زمین شیب زمین به طرف کانال اصلی حدود ۲-۱ درصد میباشد. ۱ تا ۲ متر در ۱۰۰ متر و شیب ساختمان در تمام جهات نسبت به زمین ۲ در ۱۰۰ درصد هست.

اگر برای آبشار و برکه و چشم انداز شیب مصنوعی ایجاد نمیکنید. لزومی به ایجاد شیب در سطح نیست بلکه این شیب را در کانال ایجا کنید. در ۱۲ گام احداث فضای سبز این شبکه مواظب باشید آب زهکشی در لوله یا بطور کلی در همه نقاط زمین مزاحمتی برای دیوار، زمین و ساختمان همسایه ایجاد نکند.

خطوط مشبک زهکشی

در بعضی مناطق شمالی ایران که از ر ونق ویلا سازی برخوردارند چنان سطح آب زیرزمینی بالاست که در حفر شالوده و ساختن ساختمان مشکلاتی فراهم میگردد ( سطح آب حدود ۴۰ سانتیمتر است) مسلم که علاوه بر این که ریشه گیاهان نمی توانند در خاک اشباع و از آب براحتی توسعه پیدا کنند رطوبت موجود در اطاقهای ساختمان نیز موجب ناراحتی ساکنین میگردد.

در سابق خطوط مشبک زیرزمینی که آب را دریافت و به شبکه اصلی منتقل میگردند به لوله های استوانه ای سفالین به نام تبوشه منحصر میگردید که با قرار دادن آنها در کنار همدیگر و ریختن شن روی آنها لوله ای منفذار و مشبک بونجود میامد.

هم اکنون لوله های خرطومی مشبک که منافذی در سطح زیرین آن وجود دارد. که به راحتی در خطوط شبکه جای میگیرند. نکته قابل ذکر شیب خطوط است که ۱-۲ درصد تعیین میگردد.

حوضچه گیرنده

در بعضی از زمینها ۱۲ گام احداث فضای سبز خاک چنان رسی و سنگین که قدرت نفوذ آب در خاک بسیار کم و در نتیجه در بارندگی شدید جریان آب سطحی منجر به فرسایش خاک میگردد. در چنین زمینهایی که شبکه زهکشی به تنهایی قادر به هدایت آب کانالهای اصلی نیست حوضچه هایی درست میکنند که شکل آن میتواند استوانه ای یا مکعبی میسازیم. آماده و یا ساخت در جا با آجر و سیمان باشد. جریان آب سطحی از منافذ توری روی آن بداخل حوضچه هدایت و از آن جا توسط لوله به کانالهای اصلی منتقل میگردد.

ما را در دیوار دنبال کنید.

گل جا یا گلدان

گل جا یا گلدان برای زیبایی منزل و ویلای شما

کلمه گل جا کمی فراتر از گلدان میباشد. زیرا زمانیکه از گلدان نام میبریم. جسم کوزه سفالی با شکل و اندازه متفاوت در نظر ما مجسم میگردد.
گل جا هر جسمی با هر حجمی اعم از یک بشکه یک گاری که یک اسب آنرا حمل مینماید. یک تشت لباسشویی، یک جفت چکمه یا اتوی ذغالی سابق و یا گل جا یا گلدان تخصصی زیبا را دربر میگیرد. که به باغبان اجازه میدهد. گیاه خود را در هرجا مانند پله، پاسیو، پشت بام و تراس عرضه و ظرف چند ساعت یک محوطه بی آب و علف را تبدیل به گلستان و بوستان نماید. اینستاگرام ما را دنبال کنید.

جنس آنها متغیر و تقریبا برای گیاهان بی تفاوت و بجز اینکه گل جاهای کوزه وار و سفالی نسبت به سرما حساس هستند. انواعی که وزن آنها سنگین و برای فضای سبز پشت بام مناسب نبود. گل جا یا گلدان پلاستیکی از این نظر سبک و دارای مزایا هستند.

Flower Box

گل جا یا گلدان سنگین مانند flower Box سیمانی که اصولا در خیابانها بطور ثابت قرار دارند. اگر بصورت انفرادی باشند. زیباتر جلوه میکنند. اما گل جاهای سبک مخصوص منازل و ویلاهاست و بیشتر بصورت گروهی قرار میگیرند.

خصوصا اینکه اندازه و شکل و رنگ آنها مختلف که اختلاف در حجم و رنگ و اندازه آنها احساس و حالت مقایسه به بیننده میدهد. زمانیکه گل جا به عنوان انفرادی مورد استفاده دارد. شکل ظاهری و زیبایی آن از اهمیت خاصی برخوردارست. با وجود اینکه در گل جا یا گلدان گروهی میتوان عیوب آنها را با پنهان سازی در پشت بقیه بر طرف نمود.

از لحاظ شکل و رنگ سفالی قدیمی بیشتر مورد پسند مکانهایی عمومی و مراسم رسمی و سنگین میباشد. با وجود این که مخلوطی از انواع در رنگهای مختلف و غیررسمی در نسل جدید طرفدار دارد. گل جاهای بزرگتر دارای وزن سنگین هستند. قبل از اینکه گیاه در آن کاشت گردد. در محل برقرار و سپس خاک کمپوست در آن ریخته و گیاه کاشت گردد.

نگهداری گل جاها

نگهداری گل جاها مشکل تر از نگهداری گیاهان داخل خاک و مسئله فقط تنها مربوط به آبیاری نیست. بلکه آبیاری زیادتر باعث شسته و شوی مواد غذایی خصوصاً مواد ازت شود. عناصر از زهکش گل جا خارج میگردند. در اینصورت تغذیه با کودهای میکرو توصیه میگردد.

تمام گل جا یا گلدان دارای سوراخ زهکش هستند. در غیر اینصورت در منزل آنها را سوراخ کنید. قطر سوراخ متناسب با حجم گلدان باشد. سوراخ را با قطعات شکسته گلدان و یا سنگریزه بپوشانید. سپس کمپوست اضافه کنید. کلیه آبی که به گلدان میدهید.

در ۱۵ دقیقه اول از گلدان خارج گردد. وگرنه زهکش خوب عمل نمیکند. به علت وزن سنگین آنها باز کردن زهکش مشکل و از همان اول مواظب زهکش باشید. گلدانهای سبکتر را با میله ای متناسب با سوراخ زهکش باز نمود.

نگهداری گیاهان در گل جا یا گلدان به مراتب مشکلتر از گیاهان باغچه ای و در صورتی که تعداد مراجعات شما به ویلا در تابستان کم است. حتماً آبیاری اتوماتیک لازم دارد.

استفاده از ظرفشویی یا وان حمام برای گلجاها

متیوانید با کمی تغییرات هر کدام از این وسایل حجمی و حتی تایر تراکتور و لودر برای کاشت گیاهان بصورت گلجا استفاده کنید. در صورتی که مایل باشید. دور آن یک لایه آجر و یا آستری از ملات سیمان بپوشانید. سوراخ وان یا ظرفشویی برای زهکشی کافیست در صورتیکه از تایر استفاده میکنید. رنگ آمیزی آن قطعی است. بهترین خاک برای گل جا یا گلدان مخلوطی از یک قسمت خاک باغچه یک قسمت خاکبرگ و یک قسمت شن است. گیاهانی که داخل این نوع گلجاها کاشت همگی دارای احتیاجات رطوبتی و نوری یکسان باشند. کاشت مستقیم گلدان نیز در این گلجاها امکانپذیر است.

طرز چیدن گلجاها

طرز چیدن و قرار دادن گلجاها برحسب سلیقه ها متفاوت است برخی برحسب نوع برگ و پاکوتاهی و یا بلندی در کنار همدیگر قرار میدهند و برخی هم چیدن تصادفی را بهتر میپسندند. در هر صورت مواظب باشید که گلجایی که دارای نیاز نوری و رطوبتی همانند هستند در کنار همدیگر قرار دهید. گلدانهای کوچکتر در بین گلدانهای بزرگ از دید خارج نشوند. گلدانهای که در وسط گلدانهای بزرگ گم میشوند. در اثر کمبود نور صدمه میبینند.

گلجاها بصورت سبدهای آویز بکار میروند که آبیاری آنها کمی مشکل میباشد. ارتفاع را طوری انتخاب که میزان رطوبت آنها با اطلاع شوید. خاک سبد آویز سبک باشد زیرا سنگینی آن باعث سقوط سبد گردد. بهترین خاک برای آنها کمپوست است.


گل جاهای جلوی پنجره

گلجاها در صورت یکه از چوب ساخته شوند. بعلت وجود رطوبت شدید چوب را با لایه ای از مواد شیمیای نگهدارنده (بجز کرزئوت که برای گیاه سمی) آغشته نمود. ساخت آن توسط نجار انجام شود موظب سوراخ زهکش باشید. محل خروج آب از جلو پنجره را قبلاً پیش بینی کنید.

اهمیت زیبایی گلجا

اهمیت زیبایی گلجا کمتر از گل و گیاهی که در آن کاشت میگردد نیست. بعضی از گل جاهای پلاستیکی با گل و گیاه همخوانی ندارند. چنانچه بعضی از گلدانها زیبا نیستند میتوانید با همان گلدان درون گلجاهای زیبا قرار دهید و پس از تغییر فص آنها را خالی کنید.

سربرداری و شکل دهی گیاهان داخل گلجا و تخته پوش باسکولهای مکعبی و گلجاهای خالی روی آنها همگی در رسمی بودن تراس دست به دست هم میدهند. گلجاهای با نمای سیمانی و پایه آن در نهایت سادگی همخوانی دارند.

گل جا یا گلدان سفالی

گیاه همیشه در خاک هستند. عجیت آن که با وجود این که سفال گل پخته و هیچ استفاده غذایی برای گیاه ندارد. اما تا کلمه گلدان بر زبان میرانیم. آن جسم کوزه ای در ذهن انسان نقش میبندد. با وجود این که گل جاها یا گلدانها متنوع هستند. اما گل با گلدان سفالین همگام و همخوان میباشد. گلجاهای سفالی در اندازه و اشکال و طرحهای تزیینی مختلف به بازار عرضه میشود.

گلجاهای سفالی هرچه در کوره حرارت بیشتری ببینند سرمای زمستان را بیشتر تحمل خواهند کرد. گل جاهای سفیدتر حرارت بیشتری دریافت کردند. از عیب گل جاهای سفیدتر حرارت بیشتری دریافت کردند. از عیب گلجاهای سفالی از دست دهی رطوبت در تابستان است پیشنهاد میگردد. گلدان را در گلجا کاشت گیاه را از گلدان خارج نکنید. نکته دیگر اینکه سفالی را قبل از کاشت کاملا سیراب کنید. منظور از سیراب سازی، قراردهی گلدان خالی در یک تشت پر از آب میباشد.

گل جا یا گلدان چوبی

گلجاهای چوبی هم مانند سفال با گیاه همخوان و از جنس همدیگر هستند. اگر چوب گل جا از درختان خاص با چوب محکم نظیر سوزنی برگان، توت و بلوط تهیه شود. سالهای زیادی عمر میکند. خصوصاً اینکه با مواد پوشاننده و نگهدارنده آغشته گردند. از کروئوزوت که برای گیاه سمی هست استفاده نکیند.

گلجاها زییایی هم اخیرا با فایبر گلاس میسازند. که طرح بسیار همخوان با گیاهان دارد. در هر حال ایجاد سوارخ زهکش و پوشش آن با سنگریزه و تکیه گلدانهای شکسته فراموش نشود.

ساخت گل آویز

این سبد آویز بعلت نداشتن زیر گلدانی فقط برای گلخانه و حیاط و هر جا بجز اطاقهای نشیمن میباشد. طرز ساخت بسیار ساده و از ۱۵ قطعه چوب ۳۰ سانتی متری میسازیم. کلیه قطعات چوب باید جهت جلوگیری از پوسیدگی با ماده شیمیایی نگهدارنده آغشته شوند.

چهار کنج گل آویز را روی همدیگر طوری سوراخ کنید. که وایر یا سیم گالوانیزه بتواند از آن عبور کند. در ضمن تخته جانبی را ثابت نگه دارد.

هر ۳۰ سال یکبار کلیه وسایل کهنه از دوباره مد و معمول میگردند. این یک اصل و تاریخی است. وسایلی در خانه پدر بزرگها یافت میگردد. که امروزه به بهترین وجه مورد استفاده دارد. در اینجا استفاده از گل جاهای سفالین و امروزی در کنار سر دودکش پشت بام منظره جالبی میسازد.

حرکت دهی بعضی از گل جاها بعلت سنگینی وزن و وضع خاص شاخه های گیاه خیلی مشکل و قبل از کاشتن گل سوراخ زهکش را بازدید کنید. زیرا زمانیکه گلدان این شکل را پیدا کرد. باز نمودن سوراخ تقربیا امکان ندارد.

در نتیجه جهت زیبایی فضای سبز داخل و بیرون منزل یا ویلای خود از وسایل قدیمی مستهلک و بازسازی بهره مند شوید. جا دهی این وسایل در کنار گلدان سفالی و فابیر گلاس زیبایی خاصی را به محیط زندگی شما میدهد. امیداوارم مطالب عرضه و مورد بازدید خوبی قرار گیرد.

 

آلاچیق و طاق نما

نقش آلاچیق و طاق نما در ساخت و طراحی ویلا

انسان با دیدن آلاچیق و طاق نما و عبور و مرور در زیر آن در ذهن بخاطر میاورد. خصوصاً اینکه بر روی یک گذرگاه میسازیم. اگر طاقی در یک پرچین یا دیوار میسازیم. مخاطب ناخوادآگاه میل به عبور از آن و علاقه مندست پیادروی زیر آن را تجربه کند. مصالح آن از فلز یا آجر یا هر مورد دیگری چندان اهمیتی ندارد. اما اهمیت این طاق با چه گیاهی پوشش میدهیم.

بعضی از ویلاداران با تجربه و با سلیقه از گیاهان برگ نو، شمشاد و یا ترون کاشت و در حاشیه گذرگاههای خود استفاده و با رشد چند گیاه آنها را بصورت طاق در میاورند. در اینصورت طاق زنده نام میگیرد. اسکلت طاقها آنچنان محکم باشد. سنگینی گیاه خود را حمل نماید. برای جلوگیری از خطر باد و سقوط حتماً پایه های آن در بتن کار میگذاربم.

اگر طاق با فلز یا چوب ساخت شود. قبلاً با یک ماده نگهداری مانند رنگ سطح آن میپوشانیم. تا از پوسیدگی و زنگ زدگی جلوگیری بعمل اید. آلاچیق و طاق نما معمولاً محور عمودی فضای سبز را میسازد. چشم و نظر انسان به بالا میکشاند مخصوصاً اینکه چند طاق پشت سرهم و بصورت سری میسازیم. چشم مشتاق میگردد که این طاقها به کجا ختم میگردند و آخر آنها کجاست که در اینصورت برای لذت بیشتر بهترست در انتهای طاقها یک شیئی تاکیدی مانند صندلی ثابت و یا قطعه ای گلکاری یا یک درخت شاخص احداث ویا کاشت شود.

 آلاچیق

قرار دادن بدون دلیل یک طاق روی یک گذرگاه از نظر طراحی معنی و مفهوم ندارد. عابر وقتی که از طاقی عبور میکند. این قسمت از باغ یا ویلا با این کاربری مخصوص تمام و قسمت دیگری با کاربری متفاوت شروع و برای مثال از قسمت گلکاری به سبریکاری وی از سبزیکاری به برکه یا حوضچه میرسد.

در اینجا مسئله وحدت هم یکی از مهمترین اصول طراحی و شکل و مواد بکار میرود. در طاق با نقشه و مصالح ساختمانی و همچنین گیاه بکار و در آنها همخوانی دارد. طول وعرض و ارتفاع طاق با شکل هندسی ساختمان باغ هماهنگ باشد.

عبور: آیا تا بحال دیواری که نیمی از آن خراب و یا حاشیه ای که چند گیاه آن نابود دیدید؟ اصولاً انسان تمایل به کشف پشت آنها دارد. طاق همین کار را انجام میدهد. اما بصورت رسمی به شما اجازه عبور از این سطح به آنطرف میدهد. شکل و مصالح ساختمانی طاق تابع شرایط محیطی و امکانات از جمله سنگ، آجر، آهن و مهمترین و بهترین آن خود گیاه میباشد. گیاهانی که در کنار طاق کاشت میگردند. برای پوشانیدن تمام یا قسمتی از آنست. ارتفاع آن برحسب نوع گیاه متفاوت و مثلاً برای گیاه پیچ گلیسین برای آویزانی گلها ارتفاع را بیشتر انتخاب میکنند.

نقش داربست

قبل از اینکه داربست از نقطه نطر هنر طراحی مطرح شود.قدمت آن به تاریخ احداث باغها میرسد و اگرچه در دکوراسیون باغ جایگاه مهمی دارد. اما هدف از احداث آنها در اکثر باغهای اقتصادی در درجه اول تولید محصول و در درجه دوم خصوصاً در مناطق گرم بعنوان سایبان و محل استراحت میشود. اصولاً به محور عمودی و سقفی باغ میافرایند و نگاه را به بالا هدایت میکنند.

پهنی شاخه ها روی سقف داربست و آویزانی میوه هایی مانند انگور و گلهایی مانند رز و سبزیجاتی مانند کدو حلوایی از سقف واطراف آنها دیدنی و حالت آرامش و صلح و دوستی را در انسان ایجاد میکند. بصورت تونلی ممتد وراز آفرین تبدیل شوند. که درباغهای مناطق گرم خنکی و شادابی خاصی به محیط اطراف خود مخصوصاً به پیاده روها و گذرگاهها می بخشند.

احداث داربست

در احداث داربست توجه داشت که ماهیت و سطح و سبک وگذرگاهها و احتیاجبه محل داربست در وسط باغی که نه گذرگاه با قابلیت معرفی جهت و نه احیتاج به محل استراحت دارد. سایبان برای آن باغ غیر متصور و بی ربط میباشد. داربست و آلاچیق و طاق نما زمانی معنی پیدا میکند که در وسط و یا آخر یک گذرگاه قرار میدهیم.

در انتهای داربست طویل انتخاب یک نقطه کانونی یک درخت بزرگ، یک مجسمه، یک محل نشست با صندلی و میز و یا هر شئی دیگر که جلب توجه کند بر زیبایی می افزاید در کاشت گیاهان اطراف داربست نهایت دقت بعمل آید تا رنگ گلها و برگها و فضای بین آنها زیبایی آفرین باشد. مواظب بود برگهای پهن یک گونه معین مانند انگور گلهای زیبای پیچ الدوله ویا رز را که بصورت مخلوط کاشته پنهان نسازد. اصولاً انتخاب گونه های گیاهی برای کاشت اطراف آلاچیق و طاق نما براساس همین مسائل و کاربری آنها باشد.

قبل از اینکه اهمیت نوع مصالح مطرح باشد همخوانی ساختمان و دیوار باغ با داربست که نباید بعنوان وصله ناجور در باغ جلوه کند مسلماً در ناحیه جنگلی و با فراوانی چوب استفاده از سنگ و آجر و آهن ناهماهنگی و بی نظمی و بی سلیقگی میباشد. مسئله مهم در مصالح محکم بودن داربست تا بتواند کاربری خود یعنی نگهداری گیاه بالا رونده یا گل و کدوی زینتی یا هر گیاه دیگر را به راحتی تحمل کند وگرنه هیچکس از نشست و یا پیاده روی در زیر چنین داربستی احساس آرامش نمی کند.گیاهان مورد استفاده در داربست ها رز رونده، پیچ گلیسین، کلماتیس، پیچ امین الدوله، انگور، گل ساعتی، پیچ اناری و… هست.

سوالات متداول در مورد آلاچیق

اگر احتیاج به سایه انتخاب مطرح میشود. یک گیاه کاملاً مشخص باشد. امین الدوله و یا انگور شمال که فقط برای غوره کاشت میگردد. در اولویت قرار میدهیم. اگر زیبایی آن مورد نظر میباشد. آیا در فصلی و چه اندام گیاهی نظرها را بهتر جلب میکند؟

یک نوع گیاه برگ آن رنگی و زیباست. در بهار کاربری دارد. دیگری رنگ پاییزی آن، یا گل در گیاه دیگر مهمتر از بقیه اندامهاست.

گل رز بسیار زیباست. اما آیا تیغهای بسیار تیز شاخه ها هم در نظر گرفته میشود؟

انگور همزمان هم گیاهی اقتصادی و هم تولید سایه میکند. اما مسئله زنبورها در زمان رسیدن آن شما را آزار نمیدهد؟

آلاچیق هدفمند

در معرفی آلاچیق ذکر گردید که کاربری آلاچیق و طاق نما و محل آن تعریف گردد. از این رو آلاچیق و طاق نما در وسط یک باغ که نه جهت را معرفی میکند و نه محلی برای قدم زدن و نه معنی و مفهومی میگیرد. زمانی که یک یا چند گیاه بالا رونده زیبا اما بدون هدف در محلی کاشت گردیده و هیچ قیمتی بجز آلاچیق نتواند آنها را عمودی نگه دارد.

باغبان مجبور به ساخت آلاچیق مینماید برای هر مخاطب روشن و معلوم که این آلاچیق حرفی صحبت ندارد. از اول بدون هدف ساخته میشود. هر آلاچیق و طاق نما دارای یک نقطه کانونی باسد تا نظر مخاطب را بخود جذب کند، نشان دادن درب خروج، مجسمه یا فواره در انتهای گذرگاه ویا یک درخت زیبا و استثنایی که در آخر مسیر کاشت از مثالهای قابل ذکر میباشد.

ستون و سقف آلاچیق

در آلاچیق و طاق نما تحمل گیاهان بالا رونده و بعضاً وزن سنگین میوه های آن مانند کدو تنبل و یا مقاومت در برابر باد از عواملی که هر چه بیشتر محکم بودن چوب های آلاچیق و طاق نما بطور عمومی و خصوصاً تیرها وستون آن را توصیه می نماید.

درختانی که چوب ستونها را تامین میکنند. از گونه هایی انتخاب شوند که دارای چوبهای محکم هستند. مانند بلوط، توت و چوبهای درختان سوزنی برگ، بخاطر بسپارید که چوب چه نرم چه محکم به مواد نگهدارنده آغشته گردد. استفاده از موادی مانند، کرتوزوت که برای گیاهان سمی پرهیز کرد. عمق شالوده بتونی که ستونها در آن قرار دارد حدود ۶۰ سانتیمتر هست.

در آلاچیق هایی که ستون آنها از آجر شالوده محکم مورد احیتاج و اتصال محکم تر ستون آجری به شالوده توسط چهار میل گرد در گوشه های ستون تضمین گردد. جهت عدم نفوذ آب به داخل ستونها ساخت کلاه بتونی برای آنها الزامی میباشد.

جهت مشاهده اینستاگرام مهندس بیژن صمغ آبادی کلیک نمائید.

 

بیماری و آفات برنج و ذرت

بیماری بلاست برنج

بیماری بلاست یکی از بیماری و آفات برنج و ذرت در اغلب نواحی برنج خیز دنیا محسوب میشود. این بیماری برای اولین بار در ایران درسال ۱۳۳۰ در لاهیجان گزارش شدست. خسارت حاصل از بیماری بلاست برنج در سال ۱۳۵۵ در رودسر حدود ۲۰ درصد محصول برآورد شدست. گسترش بیماری به عوامل نظیر درجه حرارت، رطوبت و باد وابستگی کامل دارد. عامل بیماری و آفات برنج و ذرت بلاست برنج در تمام مراحل رشد گیاه فعال بوده و میتواند در روی اندامهای بیرونی گیاه آلودگی ایجاد نماید.

این بیماری در خزانه معمولاً از نوک برگها بصورت لکه کوچک ظاهر و بتدریج به قسمت زیرین گیاه سرایت میکند. در زمین اصلی آلودگی بصورت نقاط کوچک قهوه رنگ ته سنجابی شکل بوده. گاهی رنگ و فرم و اندازه لکه با شرایط آب و هوایی و مقاومت گیاه فرق میکند.

آفات برنج و ذرت

در هوای خشک حاشیه لکه قهوه و در حالیکه در رطوبت بالا، لکه دارای هاله زرد روشنی هستند. بطور کلی متن لکه غالباً برنگ خاکستری یا آبی و یا حنایی با حاشیه قهوه تیره در میاید. قارچ عامل بیماری در گره ضایعاتی ایجاد میکند. که به رنگ قهوه و پوسیدگی خشک آنها و در نتیجه گیاه به آسانی در برابر عوامل منتج به ورس شکننده خواهد شد. آلودگی در گره معمولاً در اواخر فصل و همزمان با تجمع رطوبت در ناحیه گره صورت میگیرد.

اگر شرایط آب و هوایی برای اسپورزایی و گسترش قارچ مناسب باشد. بیماری از اواسط تیر تا اواسط مرداد ماه چنانچه بارندگی ملایمی وجود دارد گسترش می یابد. قارچ عامل بیماری با آلودگی بذور گسترش یافته و ممکن است آلودگی بذور قبل از به گل رفتن یا درحین گل و یا بعد از آن اتفاق افتاده باشد. عامل بیماری در اندوسپرم پوست دانه، پوشه و حتی بین پوشینه دیده میشود.

اقدامات قابل انجام مقابله با بیماری بلاست برنج

۱) رعایت فاصله کاشت و عمق مناسب کاشت بذر.
۲) جمع آوری و انهدام بقایای گیاهی.
۳) ضدعفونی بذرها قبل از کشت جهت جلوگیری از انتقال بیماری.
۴) اجتناب از بکارگیری کودهای ازته در هنگام ظهور گلها و پانیکول.
۵) در صورت امکان کشت گیاه بنا به شرایط منطقه زودتر انجام گیرد.

زمان سمپاشی در مقابله با بیماری بلاست از اهمیت بالایی برخوردار است و توصیه میشود. بلافاصله بعد از بروز علائم بیماری روی برگ به بیماری بلاست که در سال قبل شایع بود. بک سمپاشی قبل از ظهور پانیکول و سمپاشی دیگر پس از ظهور پانیکول صورت گیرد.

بیماری لکه قهوه ای

قارچ عامل بمیار به اندامهای بیرونی گیاه به استثنای ساقه حمله کرده وباعث ایجاد لکه خشک و مرده با حاشیه قهوه ای، کاهش قوه نامیه بذر و نقصان کمیت و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار میدهد. در روی برگها، لکه قهوه کوچک گرد یا بیضی شکل بروز میکند.که این لکه بصور نامنظم در تمام سطح برگ، غلاف و پوشه پراکنده که در شروع برنگ قهوه روشن تا قهوه متمایل به ارغوانی هستند. بتدریج که بزرگ و گسترش می یابند. قسمت میانی آنها برنگ سفید چرک تا خاکستری متمایل به قهوه تیره در میاید. گاهی لکه بهم متصل و باعث خشکیدگی برگ میشود.

خسارت حاصل از حمله بیماری و آفات برنج و ذرت

۱) بذور آلوده جوانه نزده و قسمتی از بذور از بین میروندو یا اگر جوانه برنند بعد از مدت کوتاهی ازبین رفته ویا رشد آن کاهش یافته و فعالیت قسمت سطح برگ کم میشود.
۲) میزان رشد تقلیل یافته و اندازه دانه کوچک و تعداد آنها کم میشود.
عامل بیماری و آفات برنج و ذرت توسط بذر انتقال مییابدو قادر است حداقل تا ۴ سال در دانه زنده بماند. همچنین آلودگی ممکن است بوسیله اسپورهایی که از سالی به سال دیگر در خاک صورت گیرد. انتقال و انتشار بیماری بوسیله باد یا آب یا علف هرز انجام میشود.

از دو روش زراعی و شیمیایی میتوان جهت مقابله با این بیماری بهره برد که شامل مراحل زیر است.
۱) روش زراعی که شامل از بین بری بقایای گیاهان آلوده.
۲) جمع آوری و انهدام علفهای هرز.
۳) استفاده از ارقام مقاوم به بیماری و آفات برنج و ذرت.
۴) جلوگیری از ورود آب از مزراع آلوده به مزارع دیگر.
استفاده از روش شیمیای قبل از کشت بذرها نیز نتیجه مطلوبی به همراه خواهد داشت.

پراونه کرم ساقه خوار برنج

این آفت برای اولین بار در سال ۱۳۵۱ در تنکابن و رامسر طغیان کرد و ظرف مدت ۵ سال تمام شالیزارهای شمال را فرا گرفت. پروانه نر کامل کرم ساقه خوار برنگ خاکستری و پروانه ماده برنگ زرد روشن و یا متمایل به قهوه است. روی بالهای جلویی هر دوجنس، چند لکه نقره خام وجود دارد. ماده بزرگتر از نرها بوده وعرض پروانه با بالهای باز ۲۸-۲۰ میلیمتر میباشد. لاروها عموماً به رنگ قهوه متمایل به خاکستری بوده و کپسول سر در لاروهای سن یک برنگ قهوه تیره ودر سایر سنین زرد متمایل به قهوه است. شفیره بطول ۱۵-۱۲ میلیمتر و برنگ قهوه روشن هستند. که بتدریج برنگ قهوه تیره گرایش پیدا میکند.

آفت برنج

این آفت در یک سال زراعی ۳-۲ نسل بوجود میاورد که نسل دوم بیشترین خسارات را به مزارع برنج میاورد. کرم ساقه خوار، زمستان را بصورت لارو کامل در داخل ساقه وبقایای محصول برنج وعلفهای هرز میگذارندو لاروها در اوایل بهار تبدیل به شفیره و شفیره ها پس از ۱۰ روز باز میشوند. پروانه نر و ماده جفت گیری و تخمهای خود رابصورت توده روی سطح تحتانی و فوقانی برگ و یا ساقه برنج میگذارند. لاروها بعد از تفریح از پارانشیم برگها تغذیه نمود. وارد ساقه برنج میشوند. تغذیه لاروها از درون ساقه در این مرحله باعث خشکیدگی جوانه مرکزی میگردد. لاروها در داخل ساقه تبدیل به شفیره و پس از گذشت ۶ روز پروانه نر و ماده بوجود میایند.

دوره تفریح در نسل الو ۱۱-۷ روز و در نسل دوم ۷-۵ روز بطول می انجامد. در اثر تغذیه لاروهای نسل دوم و سوم، پانیکولهای برنج سفید میشوند. استفاده از ارقام زودرس و ارقام مقاوم به بیماری و آفات برنج و ذرت تا حدود زیادی از ابتلای گیاه به این بیماری جلوگیری میکند. مقدار سموم مورد استفاده در نوبت اول به میزان ۱۵ کیلوگرم از دیازینون ۱۰در صد در نوبت اول دیازینون گرانول ۵ درصد در نوبت دوم بمیزان ۴۰ کیلوگرم در هکتار توصیه میشود.

پروانه تک نقطه برنج

پروانه تک نقطه برنج در بیشتر مزارع گیلان و مازندران دیده میشود. طول پروانه از ۵/۱۷-۱۳ میلیمتر و عرض آن با بالهای باز زا ۴۴ -۳۳ میلیمتر میرسد. رنگ آن قهوه یا زرد خاکستری، بالهای رویی برنگ خاکستری مایل به زرد تا قهوه روشن، یک لکه سفید کوچک سفید رنگ و مشخص در وسط بالها بوده و بالهای تحتانی روشنتر از بالهای رویی ورگها به رنگ تیره میباشند. لارو برنگ قهوه مایل به سبز با تعداد زیادی شبکه تیره، در طول منافذ تنفسی نوار عریض تیره رنگ با کناره سفید و در پشت لارو نوار عریض دیگری دیده میشود.

بین این دو نوار طولی، نوار عریض دیگری برنگ نارنجی یا قهوه توام با حاشیه سفید رنگ دارد. لاروهای آفت پروانه تک نقطه تمام قسمتهای برگ را خورده و فقط رگبرگهای اصلی را باقی میگذارد. میزان خسارت این آفت در زمان شکوفایی دانه بیشتر از زمانی که شالیزار آب دارد. آفت بصورت لاروهای کامل وبندرت بصورت شفیره در کاه وکلش محصول و حتی در شکافهای زمین زمستا گذارنی میکند. پروانه این آفت گرایش مثبتی بنور داشته و با تله نوری شکار میشوند. در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی میتوان از سموم فسفر لارو کش استفاده نمود.

پروانه کرم سبز برگ خوار برنج

این آفت از سال ۱۳۵۲ مشاهده گردید ودر سال تشخیص داده شد. بال جلویی پروانه ماده به رنگ کهربایی با نوارهای بریده و نامنظم، بال عقبی ماده برنگ زرد مخلوط با قهوه کمرنگ میباشد. بال جلویی پروانه نر زرد طلایی با نوارهای برنگ قرمز خونی، بالهای عقبی نرها برنگ تیره میباشد. طول بدن در پروانه نر ۸ و در ماده به ۱۰ میلیمتر و عرض آن بالهای باز در نرها به ۱۹میلیمتر و در ماده به ۲۳ میلیمتر میرسد. لاروهای جوان از پارانشیم روئی برگ تغذیه نموده و موجب بروز لکه طولی و زرد رنگ در روی برگها میشوند.

لاروهای سنین بالا از حاشیه برگ شروع به تغذیه کرده واز تمام قسمتهای آن به استثنای رگبرگ تغذیه میکند. این حشره در برخی از مناطق مازندران نطیر آمل سه نسل دارد. تراکم جمعیت در نسل دوم بیشتر از سایر نسلها است.

ظهور نسل اول با انتقال نشا برنج از خزانه به مزرعه همزمان بوده و نسل سوم کمی قبل از برداشت محصول برنج ظاهر میشود. آفت مزبور زمستان را بصورت شفیره در بین برگها و ساقه باقیمانده در زمین و همچنین روی بقایای برنج میگذارند و بهار پس از پاش بذر جوانه زده برنج در خزانه ، پروانه نر و ماده ظاهر و پروانه ماده تخمهای خود را بطور منفرد و یا بصورت دسته روی برگ یا زیر برگ میگذراند. تراکم این آفت در نسل دوم شدید بوده و با سمپاشی علیه نسل دوم پورانه کرم ساقه خوار برنج همزمان میشود. لذا در شالیزارهای که سمپاشی بر علیه کرم ساقه خوار انجام گرفته نیاز به مبارزه مجدد با این آفت نمیباشد.

بیماری سیاهک ذرت

بیماری سیاهک ذرت در سالهای اخیر از مشهد و اطراف اصفهان گزارش شدست. نشانه و علائم بیماری بیشتر در روی اندامهای نر و ماده ذرت ظاهر و بطور کلی آلودگی جنینی میباشد. اسپورهای عامل بیماری و آفات برنج و ذرت در خاک باقی میماندو ظهور آلودگی در گیاهان بسیار سریع اتفاق میافتد. معمولاً برجستگی و تورمهای در تمام قسمتهای هوایی گیاه و مخصوصاً ساقه و میوه پدید میاید.

قسمتهای متورم ابتدا برنگ خاکستری بوده و بتدریج برنگ تیره در آمده و در نهایت قسمتهای متورم یا کیسه مانند شکاف برداشته و اسپورهای قهوه متمایل به سیاه آزاد میگردند. تناوب زراعی، رعایت اصول بهداشت در مزرعه تا حدود زیادی روی کنترل عامل بیماری و آفات برنج و ذرت موثر واقع میشود. متاسفانه تاکنون روش مناسب و موثری جهت مبارزه با این بیماری و آفات برنج و ذرت پیدا نشدست.

پروانه ساقه خوار ذرت

این آفت در سالهای اخیر در استانهای گیلان و مازندران روی ذرت خسارت زیادی وارد کرده است. در مراحل اولیه تغذیه لاروها، برگهای وسط بوته سوراخ و در مراحل بعدی، لارو از محل اتصال بلال به ساقه وارد ساقه میشود. لاروهای داخل چوب بلال نیز میگردند. پروانه ماده تخمهای خود را بصورت توده روی برگها وزیر برگها و روی غلاف و گاهی روی ساقه میگذارند.

در استانهای شمالی ایران این آفت ۲نسل دارد. نسل دوم روی برنج فعالیت کرده و خسارت جزئی نیز وارد میکند. زمستان گذرانی آفت بصورت لاروهای کامل و درون ساقه و بقایای ذرت، برنج وعلفهای هرز صورت میگیرد. ایجاد شخم عمیق و انهدام علفهای هرز و همچنین استفاده از سموم دیازینون ۲۰درصد به میزان ۵/۲ لیتر و سومیتیون ۵۰ درصد به میزان ۵/۱ لیتر در هکتار هنگام تفریخ تخمها و قبل از ورود لاروها به داخل ساقه توصیه میشود.

شب پره زمستانی

این آفت در اکثر مناطق ایران که ذرت کشت وجود دارد. لاروهای شب پره زمستانی از پارانشیم برگ تغذیه نموده ودر محل طوقه باعث قطع ساقه و آوندها میگردند. که در نتیجه بوته قطع و به زمین میافتند. زمستان گذرانی این آفت بصورت لاروو تعداد ی ازافراد جمعیت بصورت شفیره صورت میگیرد. در مناطقی که صدمه شب پره زمستانی زیاد است.

توصیه میشود مزرعه را قبل از کشت با سموم شیمیایی ضدعفونی نمود. سموم آلدرین ۴۰ درصد به میزان ۳-۵/۲ لیتر در هکتار و همچنین طعمه پاشی با طعمه پاشی با گامکسان و سمپاشی با دیپترکس ۵۰ درصد بمیزان ۲ لیتر در هکتار در هنگام تفریخ تخمها توصیه میشود.

کرم غوزه یا کرم بلال

این آفت میزبانهای زیادی داشته و بیشتر از همه ذرت، پنبه و گوجه فرنگی را مورد قرار می دهد. آفت کرم قوزه در اکثر مناطق ذرت کاری استانهای مازندران، گیلان واردبیل انتشار دارد. در مراحل اولیه رشد نبات، سوراخهای تقربیاً گرد روی برگهای جوان ایجاد و در مراحل بعدی از گل آذین نر، نوک بلال و دانه تغذیه میکنند. پروانه ماده تخمهای خود را بصورت انفرادی روی برگهای و نزدیک غلاف و روی میوه میگذراند. زمستان گذارنی آفت بیشتر بصورت شفیره و در زیر خاک انجام میشود.

در حالیکه ولی شناسی در سال ۱۳۵۲ زمستان گذارانی آفت را غالباً بصورت لارو و بندرت بصورت شفیره و محل زمستان گذرانی را داخل ساقه و سایر بقایای گیاهان گزارش داده است. از مهمترین روش مقابله با این آفت میتوان به شخم غمیق پاییزه و یخ آب زمستانه اشاره کرد که باعث از بین رفتن ذخیره زمستانی آفت و از جمعیت آنها به میزان قابل توجهی خواهد کاست. از سموم شیمیایی نظیر دیبترکس ۸۰ درصد به نسبت ۲-۵/۱کیلوگرم در هکتار یا فسفدرین ۲۴ درصد وگوازاتیون میتوان جهت مبارزه با آفت کرم بلال استفاده کرد.

گروه باغبانی و جابجایی درخت هورس را در اینستاگرام دنبال کنید.

بیماری غلات و گندم

بیماری سیاهک آشکار گندم

بیماری سیاهک از جمله بیماری غلات و گندم که تقربیاً در هر یال زراعی در مناطق گندم خیز کشورمان با شدت و میزان متفاوت بروز میکند. شدت خسارت بیماری غلات و گندم بسته به شرایط اقلیمی، گونه گندمو نژادهای فیزیولوژیکی قارچ عامل بیماری متغیر مینماید. عامل بیماری صرفاً روی گلها فعالیت داشته و گاهاً قسمتی و یا تمامی سنبله را آلوده مینماید. این آلودگی بگونه ای ادامه مییابد. در نهایت سنبله بصورت یک توده سیاه درمیاید. اسپورهای سیاه رنگ بعد از آزادی، بوسیله باد روی سنبله پایه هی سالم منتقل و آلودگی بطور معمولی هنگام گرده افشانی انجام میگیرد. با قرار گیری اسپورها در مجاورت کلاله، لوله تندشی تولید میشود. پس از ۱۰-۸ روز به میکروپیل میرسد.

عامل بیماری غلات و گندم در بین سلولهای کیسه جنینی به استثنای بخش ریشه چقدر قادراست تا مدت ۵-۴ سال به حالت کمون در این ناحیه بسر برده و همزمان با جوانه زدن بذر، عامل بیماری هم فعالیت خود را از سر گیرد. مناسبترین شرایط جهت ایجاد آلودگی، وجود رطوبت و بارانهای خفیف میباشد. جهت مقابله با بیماری سیاهک آشکار از سمومی استفاده میشود. تا در دانه نفوذ و فعالیت عامل بیماری را متوقف کند. سمومی نظیر ویتاواکس ۶۵ درصد، کارباندازول ۶۰ درصد، تیوفامین ۸۰ درصد، سرکوبیم ام ۷۰ درصد هر کدام بنسبت ۳ در هزار کارآیی مناسبی در مقابله با این بیماری دارند.

بیماری سیاهک پنهان گندم

متاسفانه این بیماری غلات و گندم در سراسر جهان ود مناطق نسبتاً معتدل و مرطوب از انتشار بالایی برخوردارست. قارچ عامل بیماری از خانواده TILLETIACEAE و جنس Tillatin میباشد. علائم بیماری غلات و گندم در مزرعه کم و بیش با کوتاه ماندن طول ساقه و گاهی کاهش تعداد برگها و نیز کوچک ماندن آنها مشخص میشود. رنگ سبز برگهای بوته بیماری در سطح بین گره فوقانی به آبی مایل به سبز تبدیل میگردد. پوشه معمولاً کمرنگ و برنگ زیتونی در می آید. سنبله بیمار گاهی کوتاهتر و گاهی درازتر از سنبله سالم میباشند.

پوشه و پوشینه سنبله بیمار بیشتر از پوشه و پوشینه سالم از یکدیگر باز میگردند. معمولاً دانه بیمار کروی و محتویات داخل دانه تبدیل به توده سیاه رنگی میشوند. در زمان خرمن کوبی، اسپورها از دانه آلوده آزاد و روی دانه گندم قرار میگیرند. قوه نامیه کلامیدوسپورها هم فعالیت خود را آغاز و از راه کوتیکول و یا کلاهک جوانه انتهایی به بین سلولهای گیاهی رخنه و خود را به جوانه مرکزی گیاهچه میرسانند.

سه گونه از جنس Tilletia که به گونه مختلف گندم و چاودار حمله میکنند.

  1. Tilletia caries
  2. Tilletia fotida
  3. Tilletia controversa

ضد عفونی بذور گندم قبل از کاشت با ویتاواکس و تریتیزان به نسبت ۱ تا ۲ در هزار نقش بسیار تعیین کننده روی عامل بیماری دارد.

سفیدک سطحی غلات

قارچ عامل بیماری غلات و گندم بتعداد زیادی از گیاهان خانواده گرامینه وحشی حمله و برخی از ارقام این قارچ بطور انحصاری روی گیاه زندگی کند. علائم و نشانه بیماری بطور معمول بوی قسمتهای پائینی ساقه و برگها ظاهر شود. چنانچه شرایط محیطی مساعد باشد. قسمتهای دیگر گیاه نظیر برگهای بالایی ساقه و سنبله نیز مورد تهاجم عامل بیماریزا قرار خواهد گرفت. در اثر این بیماری لکه پراکنده و کوچک در سطح پهنک و نزدیک رگبرگها ایجاد میشود. لکه بتدریج بزرگتر و به یکدیگر متصل میشوند. تا اینکه تمام عرض برگ را احاطه کنند.

در ابتدا رنگ این پوشش عنکبوتی سفید روشن بوده و بتدریج برنگ خاکستری چرک و درنهایت به رنگ قهوه ای روشن در میاید. از مهمترین راههای مقابله با این بیماری مراقبتهای زراعی و استفاده از ارقام مقاوم در برابر بیماری غلات و گندم اشاره کرد. همچنین در صورت افزایش خسارت حاصل از بیماری در سالهای قبل از ترکیبات گوگردی یا کارتان استفاده شود.

سپتوریوز برگ گندم

زمان بروز اولین علائم بیماری بسته به رقم گیاه و شرایط اقلیمی در سالهای مختلف متفاوت و به اشکال مختلف بروز میکند. این علائم گاهی بصورت لکه کوچ گرد یا بیضی رنگ پریده و بطور پراکنده روی برگها و غلاف ظاهر میشود. در مورد دیگر لکه متعدد بزرگ و بصورت نوارهای مستطیل شکل، پهنه برگ را میپوشاند. در روی برگهای اولیه که با خاک تماس دارند. ابتدا لکه های کوچک بصورت رنگ پریده در می آید. بتدریج بزرگ و برنگ زرد تغییر مییابند. با گسترش بیماری در روی اندامهای گیاه و با مهیا بودن شرایط مناسب، در سطح لکه نقاط سیاه رنگ کوچکی بنام پیکنید تشکیل میشود.

براساس بررسیهای بعمل آمده عامل این بیماری غلات و گندم در ایران Septoria tritic که آلودگی اولیه آن از طریق خاک صورت میگیرد. دوره کمون بیماری در حدود ۱۰-۶ روز و پیکنید پس از گذشت ۲۰-۱۵ روز تشکیل میشوند. قارچ عامل بیماری در فصل تابستان بعد از عملیات برداشت محصول بصورت پیکنید روی بقایای محصول، کاه و کلش آلوده روی خاک در مزرعه باقی می ماند. در فصل پاییز و با شروع بارندگی پیکنیورسپورها بعد از خروچ از پیکنید با ایجاد جوانه و ایجاد آلودگی میکنند. اقدامات مهم در راستای مقابله با این بیماری شامل استفاده از ارقام مقاوم، حذف بقایای گیاهی در مزرعه و از بین بردن علفهای هرز گرامینه حساس میباشد. سمومی نظیر مانب، مانکوزب وبنومیل روی بیمار اثر خوبی دارد.

سیاهک سخت یا پوسیده جو

بیماری سیاهک سخت در اکثر مزارع جو در کشورمان طی سالهای مختلف با شدت متفاوتی بروز میکند. در کل اهمیت آن کمتر از سیاهک آشکار جو است. عامل بیماری سیاهک سخت منحصراً در سنبله به حالت توده نمایان و بطوریکه شکل سنبله آلوده بدون آنکه بطور محسوسی تغییر یابد. توده سیاه کلامیدوسپور در غشایی نازک جانشین مواد درونی سنبلک میگردد. هنگام خرمن کوبی آزاد میشود. بر روی دانه قرار میگیرد. معمولاً تمام گلهای زایای یک سنبله مورد حمله قارچ عامل بیماری قرار میگیرد.

پخش و انتشار اسپور در نتیجه پاره شدن قاعده پوششهای گل هنگام خرمن کوبی صورت گرفته و اسپورهای آزاد و به قسمت جدار وارد گیاهچه و در گیاه ایجاد آلودگی میکند. استفاده از سم ویتاواکس و تریتیزان به نسبت ۲ در هزار ضدعفونی بذور توصیه میشود.

جدول بیماری اصلی غلات گندم

اقدامات کنترلی انتقال و انتشار عامل بیماری زا
واریته مقاوم، کنترل نسبی با سمپاشی مایه تلقیح از منابع دور آمده و انتشار ثانویه سریع از طریق اسپورها است زنگها
Puccinia gramins
p>recondite
P.striformis
کندن گیاهان مبتلا به بیماری چنانجه آلودگی کم باشد درمان بذور باقارچ کشهای سیستمیک بذر زاد داخلی ، آلودگی از طریق تخمدان بدون علائم ظاهری سیاهک آشکار
Ustilago nuda
تناوب، بذور تمیز و ضدعفونی شده با ترکیب یک قارچکش سیستمیک و یک محافظت کننده سمپاشی هنگام ظهور خوشه ها بذر زاد و خاکزاد، آلودگی اولیه در دانه های انفرادی و انتشار ثانویه در محصول سرپا سیاهک جزیی
Neovossiaindica
تناوب، استفاده از بذور تمیز مانند بیماری بالایی بذر زاد و خاکزاد، انتشار ثانویه وجود ندارد ، آلودگی بذر و خاک هنگام برداشت سیاهک پنهان
Tlletia tritici
T.lavis
واریته مقاوم، بهداشت مرزعه ، کندن و از بین بردن بوته های آلوده ، کشت در آب وهوای گرم، درمان بذور بذرو آلوده، کاه آلوده و خاک آلوده منبع اینو کوکرام اولیه هستند انتشار ثانویه وجود ندارد سیاهک برگی
Uroystis agropyri
واریته مقاوم، سمپاشی اینوکولوم از منابع دور دست میاید، انتشار ثانویه سریع بع وسیله کنیدیها سفید پودری
Erysiphe graminis
تناوب، شخم در هوای گرم، بهداشت ، بذور تمیز، کاربرد نماتدکش گرانول در خاک بذر و خاک با گالها آماده میشوند ، انتشار ثانویه وجود ندارد نماتد گال بذری
Anguina tritici
تناوب، شخم تابستانه ، بهداشت کاربرد نماتد کشها خاک آلوده و سیست، انتشار ثانویه امکان دارد. نماتد سیست یا بیماری مولیا
Molya Heteordera Avenae
آفت سن گندم

جنسهای مختلفی از سن، محصول گندم را در مناطق مختلف کشورمان مورد حمله قرار میدهند. سن Eueygaster integriceps put برنگهای مختلف و بطول ۱۳ میلیمتر میباشد. سر این سن مثلثی شکل و عرض سربیشتر از طول آن میباشد. سن گندم در دو مرحله به گیاه خسارت وارد میکند. مرحله اول زمانیکه حشرات کامل از کوه به مزرعه رسیده باشند. مصادف با اوایل بهارست. در این موقع از فصل سنها از برگها و ساقه نرم گیاه تغذیه کرده وباعث چوک شدن سنبله گندم خواهند شد.

مرحله دوم خسارت مربوط به پوره است. بدین معنی پوره بعد از خروج از تخم از دانه نرم و لطیف داخل سنبله تغذیه و باعث لاغر شدن دانه  میشوند. آفت سن بصورت حشره کامل ودر کوهها وزیر علفهای هرز قادرست. زمستان گذارنی کند. در اوایل بهار و با مساعد شدن هوا سنها به سمت مزرعه پرواز و پس از چند روز تغذیه جفتگیری و ماده شروع به تخمگذاری میکنند. پوره بعد از ۳-۲ روز پس ازتفریخ از تخم، شروع به تغذیه از شیره نباتی برگها و جوانه میکنند.

دستور العمل مبارزه با سنهای مضر غلات و گندم
  • حداقل آلودگی قابل مبارزه برای سن مادر یک عدد در متر مربع در مورد پوره ۵-۴ عدد در مترمربع میباشد.
  • مقدار سم مصرفی از سموم سومیتیون یا لبایسید برای سن مادر و پوره سنین یک دو و سه به میزان ۲/۱ لیتر در هکتارست.
  • سمپاشی بر علیه سن مادر بلافاصله پس از مهاجرت سنها از کوه به مزارع.
  • بازدید منظم از مزارع تا اینکه حداقل سمپاشی برعلیه سنها صورت گیرد.

بیژن صمغ آبادی.

بیماری درختان میوه خشکباری

بیماری درختان میوه خشکباری لکه آجری برگ بادام

علائم بیماری درختان میوه خشکباری روی برگ بادام ابتدا بصورت لکه بی شکل و سبز متمایل به زرد ظاهر و در ادامه برگ کلروفیل خود را در محل این لکه که معمولاً گوشه دار و حاشیه نامشخصی دارند. کاملاً از دست داده و برنگ زرد در می آید. بتدریج که قارچ عامل بیماری پیشروی و رشد و نمو میکند. رنگ لکه نیز از زردی به نارنجی و سپس به قرمز آجری در میاید.

در این موقع بافت برگ در محل لکه ضخیم و به سمت سطح تحتانی برجسته میشود. در حالیکه در قسمت فوقانی برگ فرورفتگی بوجود میاید. برگ در محل لکه ها ضخیمتر و گاهاً ۳-۲ برابر ضخامت برگ سالم میرسد. اواخر فصل تابستان لکه برگ به رنگ کاملاً قهوه ای و تیره درامد. بافت برگی در این قسمت خشک و میمیرد. قارچ عامل بیماری بعد از نفوذ در بافت برگهای بادام ریسه ای تشکیل میدهد.

بین بافت نردبانی پیشرفت و در آنجا برشد و توسعه خود ادامه میدهد. همزمان با رشد ریشه و افزایش تراکم آنها محتویات سلولهای برگ فاسد و بافت نردبانی برگ بهم میریزد. بسیاری از سلولهای مرده و برخی از آنها برنگ نارنجی در میایند. جهت مبارزه با بیماری میتوان از انواع قارچ کشها در چندین نوبت استفاده کرد. اولین سمپاشی در اسفند ماه با قارچ کش کاسید ۱۰۱ به نسبت ۵ در هزار انجام میگیرد.
در فصل بهار همین درختان را چهار بار یکی از قارچکشها سمپاشی میکنند. اولین سمپاشی بهاره بعد از ریزش گلبرگها و تقربیاً در دهه سوم فروردین ماه صورت میگیرد. سه نوبت سمپاشی بعدی به فاصله دو هفته از همدیگر انجام میگیرد.


سفیدک سطحی بادام

بیماری درختان میوه خشکباری معمولاً از اواسط تابستان شیوع میابد واولین علائم آن لکه سفید خاکستری در سطح تحتانی برگهاست در ادامه این لکه با یکدیگر پیوست و قشر سفید رنگی در سطح زیرین برگ بوجود میاورند. اغلب در سطح فوقانی برگ لکه قرمز یا قهوه ای رنگی ظاهر میشود که در مقابل لکه سفید سطح زیرین قرار میگیرد. بیماری سفیدک سطحی بادام و پسته دارای میزبانهای فراوانی است. قارچ عامل بیماری درختان میوه خشکباری چرخه زندگی قارچ عامل سفیدک سطحی بادام معمولاً دارای دو مرحله غیر جنسی و جنسی است.

میسلیوم قارچ در فصل رشد درخت در سطح برگ رشد کرد. با پراکندگی میسلیوم در درون میزبان، کنیدیوفورهای اوالاریوپسین تولید میشود که ضمن خروج از روزنه برگ به یک کنیدی درشت آویز مانند منتهی میشود. از اواخر شهریور ماه واوائل پاییز عامل قارچی بهمین صورت زمستان گذارنی نمود. در اوایل بهار کلیستوتسها با جذب رطوبت متورم و پاره و اسکوسپورها روی برگها میافتند تا زندگی قارچ از سر میگیریم. جهت مبارزه با بیماری درختان میوه خشکباری چنانچه شدت بیماری درختان میوه خشکباری زیاد باشد میتوان از سم کاراتان یا سموم گوگردی استفاده نمود.

بیماری درختان میوه خشکباری لکه سیاه گردو

این بیماری درختان میوه خشکباری لکه سیاه گردو یا آنتراکتوز در اغلب مناطق گردو خیز کشورمان بویژه در مناطقی که از بارندگی و رطوبت بیشتری برخوردارست، شیوع دارد. بیماری درختان میوه خشکباری در تمامی مناطق گردو خیز استان تهران به استثنای دماوند، در استانهای همانند قزوین آذربایجان شرقی و غربی ، اردبیل ، گلستان، مازندران، گیلان، کرمانشاه، کردستان، خراسان و بعضی ازنواحی استان سمنان شیوع دارد. آنتراکنوز گردو به برگ، دمبرگ، سرشاخهه میوه جوان حمله مینماید. علائم بیماری روی برگها ابتدا بصورت لکه هی کوچک گرد به قطر ۵۰۲ میلیمتر با حاشیه دندانه دار به رنگ قهوه ای مایل به قرمز با مرکز قهوه ای مایل به خاکستری تشکیل میدهد.

انی لکه بتدریج بزرگ شه وبصورت نواحی بافت مرده، بدون شکل هندسی مستقر بین رگبرگها، بیشتر در حاشیه ونوک برگها درمیایند. نشانه و علائم بیماری روی پوست سبز میوه جوان بصورت لکه گرد نامنظم و کمی فرو رفته ظاهر می شوند. قارچ عامل بیماری درختان میوه خشکباری زمستان را اغلب بصورت پریتسیوم در داخل برگهای بیمار و پیر روی میوه و یا در داخل زخمهای که روی شاخه سال قبل می گذارند. در فصل بهار همزمان با ریزش باران بهار، آسکوسپورهای قارچ از پریتسیوم کوچی که روی برگها و میوه افتاده، دراواخر پاییز یا بهار تشکیلی بیرون میریزند.

از مهمترین اقدامات جهت مقابله با این بیماری میتوان با انهدام برگهای و میوه بیمار کف باغ اشاره نمود. در صورت شدت بیماری درختان میوه خشکباری میتوان با قارچ کشهای آرروماتیک، نیتریل، دی تیو کاربات، ترکیبات مسی درختان آلوده را سمپاشی کرد.

پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه در ریشه گردو

این بیمار در اغلب کشورهای میوه خیز جهان شیوع دارد. در کشورمان نیز برای اولین بار پوسیدگی طوقه و ریشه گردو در استان فارس، پس از آن استان کرمان گزارش شد. درختان گردو در سنین مختلف به بیماری درختان میوه خشکباری مبتلا میشوند. علائم اصلی بیماری درختان میوه خشکباری در ریشه، طوقه وبن تنه وعلائم ثانویه روی اندامهای هوایی ظاهر میشود. از نشانه بیماری میتوان به ضعف عمومی و کم برگی درختان و زردی حفیف برگها اشاره نمود. قارچ روی اندامهای هوایی ظاهر میشود.

از نشانه بیماری درختان میوه خشکباری میتوان به ضعف عمومی و کم برگی درختان و زردی حفیف برگها اشاره نمود. قارچ phytophthora cactorom عامل پوسیدگی طوقه و ریشه گردو میباشد. مایه گونه فیتوفتورا از طریق خاک، آب، مواد گیاهی بیمار به باغهای گردو منتقل میشود. قارچ عامل بیماری قادر است به حالت پوده رست در خاک باغ و اندامهای عفونی به حیات خود ادامه دهد.

از مهمترین اقدامات در کنترل بیماری درختان میوه خشکباری پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه وریشه گردو کاهش مدت زمان اشباع خاک باغ بخصوص در قسمت نزدیک به سیستم ریشه استفاده از پایه مقاوم به بیماری درختان میوه خشکباری کاشت درختان روی خاک پشته کم ارتفاع بگونه ای که هنگام آبیاری، آب اطراف تنه طوقه درختها را فرا نگیرد. استفاده از قارچکشهای سیستمیک نظیر فورتیل آلومینیوم، در کنترل بیماری موثرست.

پوسیدگی طوقع یا گموز درختان پسته

در ایران دو گونه از فیتوفتورا در درختان پسته بنامهای p.parasitica var.macro – p.citrophthora leonian –spora باعث بیماری گموز میشود. گونه مختلف فیتوفتورا ممکن است که ریشه، طوقه و ساقه را بیمار نمایند. علائم و نشانه اولیه بیماری درختان میوه خشکباری شامل پوسیدگی ریشه، طوقه و حتی تنه درختان آلوده میباشد. درختان پسته بیمار به فیتوفتورا در فصل پاییز ممکن است برشد خود چندین سال ادامه داده و یا به طور ناگهانی در بهار یا اوایل تابستان سال بعد با شروع گرما خشک گردند. در مراحل اولیه پوسیدگی طوقه، پوست ناحیه بیمار تیره و اگر پوست محل آلودگی حذف شود. پوسیدگی تا محل نسج کامبیوم مشاهده میگردد.

آبیاری بیش از حد موجب تسری آلودگی و پوست ناحیه بیمار برنگ قهوه ای تیره و یا سیاه میشود. در درختان بیمار به فیتوفتورا اغلب تقلیل رشد سریع بوده و درختان ممکن است در اواخر بهار با پوسیدگی تمام طوقه خشک کردند. قارچ عمل گموز درخت پسته اصولاً انگلی است که در خاک فعالیت دارد و رطوبت از مهمترین عامل رشد و نمو آن محسوب میشوند. جوانه زنی قارچ در خاک در دمای ۲۴-۲۲ درجه سانتیگراد به نحو مطلوبی انجام میگیرد.

نکات الزامی جهت مقابله با بیماری گموز پسته 

  • استفاده از پایه مقاوم به بیماری درختان میوه خشکباری.
  • در زمان کاشت باید دقت شود تا صرفاً ریشه درخت پسته زیر خاک قرار گیرد. از قسمت طوقه به بالا در معرض هوا قرار گیرد.
  • آبیاری مناسب و متعادل و همچنین زهکشی خاکهای مرطوب.
  • عدم استفاده از آبیاری غرقابی.
  • تراشیدگی نسوج بیمار طوقه و پانسمان محل آلودگی با چسب باغبانی.
  • جلوگیری از زخم طوقه و ریشه درخت.
سفیدک پودری پسته

سفیدک پودری در باغهای پسته دماوند، قزوین، کرمان، رفسنجان و زرند گزراش میشود. علایم بیماری درختان میوه خشکباری معمولاً اوایل تابستان روی برگهای درختان آلوده ظاهر میشود. اولین نشانه بیماری درختان میوه خشکباری بصورت لکه سفید متمایل به خاکستری در سطح زیرین برگها بروز میکند. بعد از بهم پیوستن لکه، قابل رویت میباشد. سطح فوقانی برگهای آلوده، در محل لکه زیر برگ، سبز کمرنگ متمایل به زرد میشود. چرخه زندگی p.pistaciae دارای دو مرحله غیر جنسی و جنسی است.

در اواخر بهار و تابستان، میسلیوم قارچ در سطح زیرین برگ رشد میکند. برخی از میسلیومها در پارانشیم میانی برگ پیشروی دارند و بعضی از آنها سطحی بوده و دائماً در سطح تحتانی برگ ایجاد لکه نموده که تا مراحل آخر تمام سطح زیرین برگ را احاطه میکند. میسلیومی که بخشی از آن درون بافت میزبان نفوذ کرده کنیدیوفورهایی از نوع اوولاریوپسیس تولید میکند.ضمن خروج از روزنه برگ یک کنیدی درشت ختم میشود. عواملی نظیر دفع علفهای هرز، حذف انهدام برگهای مبتلا به بیماری و استفاده از کودهای نیتروژنی به اندازه مناسب در کاهش بیماری درختان میوه خشکباری نقش موثری دارد.

آفلاتولیسین پسته

آفلاتوکسین اولین بار در سال ۱۹۶۰ در انگلستان در جریان شیوع یک بیماری درختان میوه خشکباری درختان میوه خشکباری باعث مرگ ومیر تعداد زیادی جوجه بوقلمون شد. در انبار پسته رفسنجان نشان میدهد که حداقل رطوبت نسبی جهت رشد عامل بیماری سم آفلاتوکسین کافی است تا در مدت کوتاهی قارچ عامل تولید شود. از نظر مشخصات میکروسکوپی جنس آسپرژیلوس کنیدیوفور غیر منشعب در انتهای کمی متورم است که به تعدادی سلولهای اسپورزا ختم میشود. همچنین جهت مقابله با بیماری آفلاتو کسین میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

  • بلافاصله بعد از باروری پسته برداشت محصول صورت گیرد.
  • بعد از برداشت محصول باید در مدت زمان کوتاهی پوست آنها را جدا نمود.
  • از انبارداری پسته خشک نشده، خودداری شود.

گروه باغبانی و جابجایی درخت بیژن صمغ آبادی

بیماری مرکبات همیشه سبز

بیماری انگومک و گموز مرکبات

انگومک مرکبات یا پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه مرکبات انتشار جهانی دارد. بیماری مرکبات همیشه سبز در مناطق مرکبات کاری ایران در استانهای مازندران، فارس، کرمان، هرمزگان، کهکلیویه و بویر احمد وخوزستان گزارش شدست. علائم بیماری انگومک اغلب ترشح صمغ از نواحی طوقه تا ارتفاع ۰.۵ متری تنه از سطح خاک میباشد. چنانچه پایه درختان مرکبات در برابر بیماری مرکبات همیشه سبز مقاوم باشند. علائم بیماری روی قسمت پیوندی درخت از پایه به بالا بروز میکند.

لایه زاینده و بافتهای پوست داخلی قسمتهای عفونی زخمی و برنگ متمایل به قهوه ای میشود. با پیشرفت عفونت، در این قسمت شکافهای کوچکی ایجاد و انگوم زیادی از شکافها خارج میشود. سرانجام منجر به انهدام پوست میشود.

در نواحی مرطوب و پرباران، صمغ در اثر بارندگی شسته و سپس پوسیدگی قهوه ای در طوقه و ریشه بوجود میآید. زخمهای ایجادی بواسطه بیماری مرکبات همیشه سبز در قسمت تنه مرکبات به سمت طوقه و ریشه توسعه میابد. همچنین سبب پوسیدگی در آن قسمتها میشود. درختان که دچار پوسیدگی ناشی از بیماری مرکبات همیشه سبز شدند.

سرخشکیدگی سرشاخه در آنها، اتقاق میافتد. چنانچه گسترش لکه متوقف شود. منطقه آلوده تنه با بافت احاطه و بتدریج التیام میبابد. به سرعت دور بن تنه نهالها در خزانه و درختان جوان را فرا میگیرد. در ضمن باعث انهدام آنها شود.

روش مقابله با بیماری درختان میوه همیشه سبز

  1. جهت مقابله با بیماری مرکبات همیشه سبز از پایه مقاوم به بیماری انگومک مرکبات بهره برد.
  2. همچنین محل پیوند نهالها را حداقل ۳۵-۲۰ سانتیمتر بالاتر از خاک در نظر گرفت.
  3. قارچکشهای سیستمیک متالاکسیل و آلیت روی این بیماری موثر و باعث کنترل بیماری میشود.

شانکر باکتریهای مرکبات

مبدا اصلی بیماری مرکبات همیشه سبز کشورهای آسیایی جنوبی شرقی است. با توجه به رعایت اصول بهداشت در مزارع و رعایت مقررات قرنطینه ای شیوع بیماری مرکبات همیشه سبز در جهان رو به افزایش است. در ایران بیماری شانکر باکتریایی مرکبات در سال ۱۳۶۸ درمنطقه کهنوج کرمان روی لیمو آی گزارش گردید.

باکتری عامل بیماری اندامهای جوان نظیر برگها، شاخه و میوه را مورد حمله قرار میدهد. علائم ابتدا بصورت نقاط سوزنی شکل نکروزه و برجسته در سطح بافت ظاهر و بتدریج بزرگ میشود. فرم آسیایی شانکر مرکبات دامنه انتشار وسیعی دارد. همچنین خسارات شدیدی را به مرکبات وارد میکند.

بیماری مذکور به برگها میوه و سرشاخه حمله و لکه زخم مانند برجسته ای روی آنها بوجود میاورد. لکه شانکر باکتریایی کوچک هستند. اندازه این لکه برقم درخت و سن اندام آلوده بستگی دارد. از ویژگی لکه شانکر باکتریای این است که حاشیه زرد رنگی پیرامون آنها بوجود دارد. این هاله بتدریج که سن اندامها افزایش میابد و محو میشود.

عامل بیماری تیپ آسیایی

عامل بیماری تیپ آسیایی شانکر باکتریایی مرکبات Xonthonomas azonopohis pv.citri است. این باکتری در بافتهای عفونی لکه های برگ و میوه و شاخه و بعضی از علفهای هرز زمستان گذارنی میکنند.

بهترین درجه حرارت جهت رشد باکتری عامل بیماری درحدود ۳۲-۲۸ درجه سانتگراد میباشد. عامل بیماری در حاشیه زخم ها ایجاد و روی برگ، میوه و سرشاخه تا زمان ریزش آنها زنده میماند. در حالیکه در خاک صرفاً چند روز میتواند زنده بماند. انتشار عامل بیماری از طریق باران ، باد، حشرات، ابزار آلوده باغبانی و انسان صورت میگیرد.

درختان جوان در مقایسه با درختان مسن به این بیماری از حساسیت بیشتری برخوردار هستند. رعایت اصول بهداشتی در باغ، استفاده از ارقام مقاوم به بیماری، ایجاد بادشکن در مناطق بادخیز و همچنین بریدن شاخه مبتلا به بیماری از مهمترین روشهای مقابله با بیماری مرکبات همیشه سبز محسوب میشود.

درختان مبتلا به بیماری ۶-۴ مرتبه با مخلوط بوردو یا دیگر قارچ کشهای مسی سمپاشی میشوند. سمپاشی مرحله اول در زمان تورم جوانه یعنی قبل از باز شدن گلها و سمپاشی میشوند. سمپاشی مرحله اول در زمان تورم جوانه  یعنی قبل از باز شدن گلها و سمپاشی دوم بعد از ریزش گلبرگها و سمپاشی بعدی به فاصله هر ۱۵ روز یکبار اتفاق می افتد.

آنتراکنوز لیمو آب (لیمو عمانی)

آنتراکنوز به گروهی از بیماری ها اطلاق میشود که در برگ، میوه و سرشاخه باعث ایجاد لکه زخم مانند و بافت مرده میشود. بیماری مرکبات همیشه سبز در اغلب کشورهای جهان شیوع دارد. در مناطق پروباران خسارت آن بالا گزارش شدست. بیماری آنتراکنوز لیمو آب به گلها، برگهای جوان، سرشاخه و میوه حمله میکند. همچنین در صورت شدت آلودگی، قسمت سر شاخه خشک خواهد شد. چنانچه عامل بیماری به میوه جوان حمله کند. باعث ریزش میوه، در حالیکه اگر دیرتر به میوه حمله نماید. لکه زخم مانند چوب پنبه ای روی میوه ظاهر میشود.

متاسفانه چرخه آنتراکنوز لیمو آب دقیقاً مورد مطالعه قرار نمیگیرد. اما تصور میرود قارچ با کنیدی موجود در آسروولهای تشکیل و در برگها و سرشاخه زمستان گذرانی کند. برگها و میوه جوان با قطر کمتر از ۲ سانتیمتر بیشتر مورد حمله بیماری مرکبات همیشه سبز قرار میگیرند. قارچ collectorichum gleosporides عامل بیماری آنتراکنوز مرکبات است.

از مهمترین راه مقابله با این بیماری به شخم زنی باغ در پاییز، کود دهی باغ به میزان نیاز، آبیاری به موقع، هرس شاخه خشکیده و انهدام آنها اشاره کرد. همچنین سمپاشی با محلول قارچ کش فربام، کاپتافول و کلروتالونیل در فصل پاییز یا اواخر زمستان پس از هرس در کنترل بیماری موثر باشد.

نماند ریشه مرکبات

نماند ریشه مرکبات بتدریج باعث زوال درختان میشود. برگهای درختان مبتلا به نماتد زرد، میوه آنها کوچک و شاخ و برگ آنها کاهش یافته و بصورت کم پشت در می آید. خسارت نماتد در مرکبات بدین گونه ماده و لاروهای نر و ماده به طور پارازیت خارجی روی یاخته پوسته ای تغذیه مینمایند.

ماده جوان از ناحیه سر تا گردن در پوست فرو رفته و سر آنها داخل حفره که در یک یاخته گیاهی ساخته به اطراف حرکت میکند. در گیاهان مقاوم پس از نفوذ لاروها، به یاخته پوسته ای وزیر پوسته یاخته پارانشیم پوست خراب و نکروزه و یک لایه پریدرم زخمی در پارانشیم تشکیل و نفوذ نماتد را متوقف میکند.

نماتد ماده بالغ، غیر مهاجم و گلابی شکل هستند و معمولاً بصورت گروه کم جمعیت در سطح ریشه رسته مرکبات در زیر پوشش بقایای توده تخم مستقر در ماده ژلاتینی یافت میشوند. نماتد مرکبات قادرند مدت چند سال به شکل تخم یا لارو سن ۲ در خاک زنده باقی بمانند. در ضمن نماتد ماده قادرست حدود ۱۰۰-۷۵ تخم بگذارد. در شرایط آزمایشگاهی تخمها بعد از گذشت ۲۴ -۱۲ روز از تخم خارج خواهند شد.

جهت مقابله با نماتد ریشه مرکبات باید محلی را برای احداث باغ در نظر گرفت که عاری از هر گونه آلودگی باشد. استفاده از نهالهای سالم، بدون آلودگی در ارقام مقاوم به نماتد از شیوه مقابله با این آفت تلقی می گردد. استفاده از نماتد کش آلدیکاری، فناومیفوس، اکسامید در کاهش جمعیت نماتد نقش موثری دارد.

بیماری پوسیدگی گل آذین خرما

بیماری پوسیدگی گل آذین خرما جزو مهمترین بیماریهای نخلستانهای کشورهای اطراف خیلج فارس از جمله ایران محسوب می گردد. اولین علائم آلودگی در هنگام ظهور اسپات یعنی اواخر زمستان یا اوایل بهار بصورت لکه قهوه ای کمرنگ میبینیم. بیماری ابتدا از قسمت انتهایی غلاف شروع و سپس به قسمت دیگر غلاف گسترش مییابد. قسمت آلوده داخلی اسپات برنگ زرد همراه با لکه قهوه رنگ بروی آن میباشد. این علائم حتی در زمانیکه اسپات جوان در لابه لای دمبرگ، مخفی است، قابل مشاهدست.

در مراحل پیشرفته بیماری گلها کاملا گندیده و سیاه و روی غلاف اسپات، لکه سیاه بزرگ با حاشیه صورتی ظاهر می گردد. چنانچه شدت بیماری در مراحل اولیه بسیار زیاد باشد، اسپات بسته و کاملاً خشک میگردد. اسپاتهای آلوده باقیمانده از فصل قبل قسمت قاعده برگ و الیاف آلوده و همچنین نیزه گرده افشانی آلوده از منابع مهم در انتشار بیماری محسوب میشوند.

کنیدی قارچ عامل بیماری از نوع آرتروسپور و از نظر شکل و اندازه متغیر میباشند. رعایت اصول به زراعی و بهداشتی در نخلستان از جمله حذف اسپاتهای آلوده سال قبل، هرس برگهای پیر، ضدعفونی نیزه گرده افشان، رعایت فاصله کاشت بین نحلها، کنترل علفهای هرز و شخم کف نخلستان در کنترل و کاهش بیماری نقش موثری دارد.

لکه برگی گرافیولای درخت خرما

بیماری کله برگی گرافیولای خرما تقریباً در سراسر نقاط خرماخیز جهان شیوع دارد. بیماری مرکبات همیشه سبز در در کشورمان از بندرعباس، میناب و بلوچستان گزارش شدست. زگیل سیاه درخت خرما یا لکه گرافیولایی خرما در شرایط اقلیمی مرطوب خسارت زیادی بهمراه دارد بیماری مرکبات همیشه سبز در پنجاب پاکستان، مصر و مناطق ساحلی مرطوب شمال افریقا شدیدترست.

ظهور زگیلهای سیاه کوچک استوانه شکل در سطح برگ از مهمترین علائم بارز بیماری مرکبات همیشه سبز میباشد. جوشهای بیماری در ابتدا زیر ایبدرمی و بتدریج براثر تکامل اندامهای زادآوری بیمارگر، در دو سطح برگ برجستگی برنگ سیاه ظاهر میگردد.

در مراحل انتهایی، اپیدرم برگ در محل جوشها پاره و اسپورهای آغازین قارچ در محل جوشها نمایان میشوند. برگهایی که شدت آلودگی در آنها بالا است. زودتر از موعد زرد و خزان میکنند. از مهمترین روشهای مبارزه با بیماری مرکبات همیشه سبز به هرس برگهای آلوده و سوزاندن آنها اشاره نمود. سمپاشی با مخلوط بوردو یا کوپر اوایت طی ۴-۳ مرحله و با فاصله ۱۵ روز یکبار جهت کنترل بیماری توصیه میگردد.

خشکیدگی خوشه خرما

این عارضه برای اولین بار در سال ۱۳۶۸ از منطقه قلعه گنج شهرستان کنهوج روی درخت خرمای مضافتی گزراش شد. میزان خسارت این بیماری در سالهای اخیر بویژه در منطقه جیرفت، بم، کهنوج، کنکاب در استان هرمزگان و… چشمگیر میباشد. عارضه در مرحله تبدیل خارک به رطب ظاهر میگردد.

پژمردگی ناگهانی میوه طی ۳-۲ روز و در ادامه خشکیدن خوشه  طی ۲-۱ هفته از مهمترین علائم عارضه بیماری مرکبات همیشه سبز محسوب میگردد. در برخی از ارقام مضافتی نوارهای قهوه رنگی در سطح بالا و یا زیر محور اصلی خوش میبینیم. فاکتور دمای بالا ورطوبت نسبی پایین نقش مهم در بروز و تشدید این عارضه ایفا میکنند.

از علائم دیگر بیماری مرکبات همیشه سبز خشکیدگی خوشه خرما به سوختگی و سیاه شدن خوشکهای خوشه اشاره نمود. اقدامات تلفیقی شامل آبیاری نخلستانهاس آلوده با دور ۷-۴ روز یکبار برحسب شرایط منطقه و بافت خاک به ویژه در طول دوره بحرانی ایجاد عارضه، پوشش خوشه با سبد حصیری در ابتدای مرحله خارک حذف یک سوم نوک خوشه در مرحله گرده افشانی، تنظیم نسبت برگ به خوشه (۱۰-۸ برگ بر ۱ خوشه) میانه کاری با محصولاتی نظیر یونجه، شبدر سور گوم، محلول پاشی با کود سولفات پتاسیم خالص به نسبت پنج در هزار و احداث بادشکن در حاشیه باغهای جدید الاحداث در میزان کاهش خسارت عارضه و همچنین پایین آوری خسارت به زیر آستانه اقتصادی بسیار موثرست.

آفت زنجرک خرما

زنجرک خرما از آفات مهم خرما در ایران است. زنجرک ماده بالدار و پوره آن بوسیله خرطوم خود شیره برگها ومواد سبزینه گیاه را مکیده و فضولات شیرین و چسپناکی بنام عسلک برجای میگذارند. بر اثر حمله این آفت تمام اعضای فوقانی درخت چسبناک میگردند به همین دلیل در جنوب کشور به آن عسلک خرما می گویند.

از مهمترین نکات در کنترل زنجرک خرما رعایت فواصل کاشت حداقل ۸ در ۸ متر، آبیاری در حد مناسب باشد. حفظ بهداشت نخلستان در اولویت است. حفظ و حمایت از انواع دشمنان طبیعی موجود در نخلستانها نظیر کفشدوزکهای شیر شته و عنکبوتها. مبارزه شیمیایی در زمان مناسب که در آن زمان بطور متوسط ۱۰-۲ پوره روی یک برگچه وجود دارد.

سمپاشی نوبت اول ۱۰-۷ روز پس از گرده افشانی درخت خرما و سمپاشی مرحله دوم بعد از برداشت محصول خرما با سمومی مانند دیازینونبه نسبت ۲-۵/۱ در هزار و رلدان به غلظت ۲ درهزار توصیه میگردد. نصب کارتهای چسبی زرد رنگ در تاج درخت بهمنظور جلب توجه و انهدام پوره و حشرات.

کرم میوه خوار خرما

حشرات بالغ پروانه شکل برنگ خاکستری مایل به سفید با پولک نقره رنگ است. در سطح بدن نقطه کوچک قهوه رنگ دارد. شاخکها نخ مانند و عرض بدن بالهای باز ۱۳-۱۱ و طول آن ۸-۶ میلیمتر میباشد. لارو آفت برنگ سفید مایل به زرد، کمی صاف و براق بطول ۱۲-۱۱ میلیمتر است. شفیره بیضی شکل و دو سر آن کشیده، برنگ زرد و به طول ۱۵ میلیمترست.

خسارت توسط لارو با تغذیه از میوه جوان و نارس شروع و با قطع ارتباط هسته با بخش گوشتی، میوه چروکیده و قهوه رنگ متمایل به قرمز در آمده و بر روی زمین میریزد بیشترین میزان خسارت در زمانی که میوه در مراحل رشدی کمیری و خارک باشند.

مهمترین نکات قابل اجرا در کنترل آفات کرم میوه خوار

پوشانیدن خوشه ها بعد از گرده افشانی با کاغذهای مخصوص ، پارچهو یا الیاف خرما و گشایش آن پس از ۴۵-۳۰ روز باعث ممانعت از تخم ریزی حشره بالغ روی خوشه و میوه خرما می شود. جمع اوری و انهدام میوه آلوده و هرس دمبرگ و حذف الیاف اطراف تنه بمیزان قابل توجهی در کاهش آلودگی موثر واقع میگردد.

بهترین زمان سمپاشی علیه کرم میوه خوار خرما نوبت اول ۱۰-۷ روز بعد از گرده افشانی و نوبت دوم ۵-۴ هفته پس از اولین سمپاشی صورت میگیرد. سموم نظیر دیازینون به نسبت دو درهزار و اکتیلیک به نسبت دو درهزار در کنترل بیماری مرکبات همیشه سبز موثر میباشد.

سرخرطومی حنایی خرما

این آفت جزو حشرات بسیار خطرناک نخل خرما و قرنطینه ای برای کشور محسوب میگردد.  محدوده انتشار آن در حال حاضر منطقه سراوان در سیستان وبلوچستان است. رنگ حشره قرمز متمایل به قهوه ای تیره با طول تقریبی بدن به میزان ۳۵-۲۵ میلی متر میباشد. خسارت اصلی آفت مربوط به مرحله لاروی است. لاروها با تغذیه خود کوتلهای بطرف داخل تنه در جهات مختلف ایجاد نموده و از بافت نرم و آبدار مغز درختان خرمام تغذیه میکنند.

تغذیه لارو از بافتهای زنده داخلی تنه و دمبرگها باعث تو خالی شدن تنه و مرگ درخت میگردد. از مهمترین علائم تشخیص وجود آفت در درختان به موارد زیر اشاره نمود. ترشح صمغ چسبنده قهوه ای متمایل به قرمز از تونل لاروی، تولید خاک اره در کانالها تغذیه و مدخل کانالها ، وجود شکافهای خروجی حشرات کامل و مرگ درخت و جوانه مرکزی از جمله علائم مهم تشخیص محسوب میشوند.

از مهمترین روشهای مبارزه با بیماری درختان میوه همیشه سبز
  • ردیابی آفت و جلوگیری از ورد پاجوش از مناطق آلوده به مناطق غیر آلوده.
  • هرس برگ، تنه و پاجوش در فصل زمستان.
  • آبیاری و تغذیه مناسب درختان.
  • رعایت اصول زراعی.
  • ضدعفونی نهالها بوسیله قرص فسفید آلومینیوم.
  • جلب توجه حشرات و انهدام حشرات کامل با طمعه غذایی.
  • استفاده از فرمول تجمعی که بوسیله حشرات نر تولید می شود.
  • ضدعفونی و پانسمان محل زخم درختان.
  • رعایت اصول بهداشت در نخلستان.
  • جمع آوری و حذف کلیه بقایای گیاهی موجود در نخلستان.

مشاهده ویدیو کامل در اینستاگرام باغبانی هورس.

 

درخت مو بیماری و آفات

سفیدک دروغین از بیماری درخت انگور

این بیماری درخت مو (انگور) در ایران ابتدا توسط اسفندیاری در سال ۱۳۲۵ گزارش شدست. در حالیکه زادگاه آن امریکای شمالی و بتدریج به سراسر موستانهای جهان انتقال میابد. سفیدک کرکی یا سفیدک داخلی در مناطقی که هوا در فصل رشد مرطوب و بارانی بیشتر شایع است. قارچ مولد بیماری قادر به تمامی قسمتهای سبز، بویژه برگها حمله نماید. لکه بیماری در سطح بالایی برگ ابتدا برنگ زرد کمرنگ با ظاهری روغنی و در مراحل پیشرفته به رنگ زرد تا قهوه ای متمایل به قرمز زاویه دار و محدود برگهای ظاهر میشود.

اسپورزایی قارچ بصورت توده ای ظریف، متراکم و سفید با رشد پنبه ای در سطح تحتانی برگها مشهود است. آلودگی برگها مهمترین منبع برای عفونت حبه ها و نیز عامل زمستان گذارنی قارچ محسوب میشود. سفیدک یکی از بیماریهای رایج در تاکستانهای کشور محسوب میشود. عامل بیماری تمام اندامهای سبز مو را آلوده میکند. علائم بیماری بر روی برگها بصورت لکه گرد با حاشیه نامشخص و برنگ زرد متمایل به قهوهای ظاهر میشود این لکه ها بنام لکه روغنی نیز شناخته میشوند.

در سطح زیرین نقاط کوچک زرد رنگ بعداً اسپور انژیو فورهای قارچ بصورت پوشش کرکی، نرم و خاکستری رنگ تشکیل میشود. قسمتهای آلوده بتدریج مرده وبرنگ قهوه ای در میآید. لکه مرده نامنظم و بهم پیوسته و قسمهای وسیع مرده ای روی برگ بوجود آمده و برگها قبل از موعد خزان میکنند.

عامل سفیدک داخلی درخت مو

عامل سفیدک داخلی مو بصورت اوسپور در داخل برگهای مرده و گاهی در میوه و شاخه مرده زمستان گذارنی میکند. با قرار گیری اسپورانژیوم در سطح بگرهای خیس یا خوشه و ساقه جوانه زده و تولید زئوسپور میکند. زئوسپور در درجه حرارت ۷ درجه سانتیگراد در حدود ۲۸ ساعت و در ۳۰ درجه سانتیگراد صرفاً یک ساعت دوام خواهند داشت. بهترین دما جهت جوانه زنی زئوسپورها بین ۲۳-۱۰ درجه سانتیگراد میباشد. فاصله زمانی بین شروع آلودگی و تشکیل اسپورانژیوم جدید ۱۸-۵ روز بطول می انجامد.

جمع آوری و مدفون سازی برگها در انتهای فصل در کاهش بیماری سفیدک نقش موثری دارد. برش شاخه نزدیک بزمین جهت بهبود تهویه و خشک نگه داری شاخ و برگ از جمله موارد کنترل عامل بیماری محسوب میشود. موثرترین قارچ کش جهت کنترل سفیدک دروغین شامل محلول بورد و فربام و کاپتان که زمان سمپاشی قبل از گل دهی شروع و هر ۱۰-۷ روز تکرار میشود و زمان دفعات سم پاشی بسته به شرایط محیطی و تعداد مدت بارندگی در طول فصل زراعی متغیرست.

مشاهده موارد بیشتر در آپارت بیژن صمغ آبادی

بیماری سرطان کالی ریشه و ساقه مو 

این بیماری در سال ۱۸۵ میلادی در اروپا روی درخت مو گزارش شدست. بیماری سرطانی ریشه و ساقه در ایران اولین بار در سال ۱۳۳۷ از روی مو جمع آوری گردیده است. مناطق انتشار بیماری بیشتر در شهرهای قزوین، تاکستان، قم، آذربایجان، خراسان، اراک، بروجرد، ابهر، کرمانشاه، نائین، یاسوج، نجف آباد، شهرکرد و بروجن شایع است. باکتری عامل این بیماری در خاک زندگی میکند. براحتی از طریق زخم وارد یاخته گیاه و باعث تورم و تشکیل غده یا تومورهای سرطانی کوچک و سفید رنگ در گیاه میشود. این غده در آغاز نرم و رنگ پریده و بتدریج سخت و قهوه ای رنگ میشوند.

پس از مدتی بافتهای گیاهی فاسد میشوند. بیماری ابتدا بصورت برجستگیهای روی شاخه و ریشه بخصوص نزدیک به سطح خاک ظاهر میشود. تومورها بیشتر روی ریشه و ساقه نزدیک به سطح خاک تشکیل و گاهاً روی شاخه مو و سایر درختان نیز در ارتفاع ۱۵۰ سانتیمتری و حتی روی دمبرگها و رگبرگها ظاهر میشوند. علائم بیماری بیشتر روی ساقه دوساله، چند ساله و ریشه ظاهر میشود. خوشه انگور روی ساقه مبتلا تنک و کم آب و گاهی میوه روی ساقه مبتلا به بیماری خشک میشود. در بعضی از کشورها بیماری سرطان طوقه و در بعضی از گیاهان میزبان با استفاده از مبارزه بیولوژیک و مصرف مواد شیمیایی ریشه کن کننده و بخوبی کنترل شدست.

مبارزه بیولوژیک و مصرف مواد شیمیایی

مبارزه بیولوژیک به کمک سویه K84 باکتری A.radiobacter انجامن میشود. روش کار بدین شرح است که گیاهان میزبان را با باکتری آلوده  و آنها را دربرابر ورود باکتری بیماریزا از راه زخم مقاوم میسازند. سویه k84 باکتری مذکور در گیاه تولید نوعی آنتی بیوتیک مینماید که مانع از ورود بعضی از سویه باکتری بیماریزا در گیاه می گردد. 

از مصرف ماده گیاهی ریشه کن کننده، جهت از بین بری گالهای تشکیل نتایج متفاوتی حاصل شدست. ریشه کن کننده نظیر سفید در انهدام انساج گال موثرند. چون توسعه و پیشرفت سرطان طوقه، رابطه نزدیکی با بروز صدمات سرمازدگی داردآ لذا هر اقدامی که باعث کاهش خسارت سرمازدگی شود. در کنترل بیماری موثر واقع میگردد. 

در نواحی شمال شرقی ایالات متحده امریکا از تاکهای چند تنه استفاده میشود. تا در صورت آلودگی یا سرمازدگی آنها بتوان از بقیه استفاده نمود. استفاده از ارقام عاری از بیماری از راه موثر در کنترل بیماری تاکستانهای جدید محسوب میشود. 

پوسیدگی خاکستری مو 

پوسیدگی خاکستری مو در اکثر موستانهای جهان شیوع داشت. در سالهای گذشته بعنوان بیماری درجه دوم شناخته میشود. اما بعد ازشیوع اپیدمی فیلوکسرا، احیاء موستانها با استفاده از نهالهای پیوندی در اروپا اهمیت زیادی پیدا کرد. قارچ مولد بیماری بصورت فرم جنسی (Sclerotinia Fuckeliana) و فرم غیر جنسی ( Botryeis cinerea Pers) وجود دارد. صرفاً شکل غیر جنسی آن در مو کاریها به چشم میخورد. در سالهایی که تابستان بارانی و مرطوب و از آفتاب کمتری برخوردار است. قارچ عامل بیماری در خزانه ها برگها را آلوده و لکه پهن برنگ قهوه ای مایل به قرمز تولید میکند.

همچنین در روی شاخه جوان مو، لکه طویل با حاشیه سیاه قهوه ای بوجود و این شاخه ها پژمرده میشوند. البته خسارت مهم این بیماری در زمان رسیدن جبه انگول اتفاق می افتد که عامل بیماری از طریق زخمهای حاصله توسط کرم خوشه خوار انگور و سوختگی ناشی از اثر شیمیایی نامطلوب و یا ترکیدن پوست میوه ها در اثر ازدیاد مقدار آب میوه، انگور میشود. این قارچ حبه کاملاً رسیده را بسرعت آلوده و آنها را از بین میبرد. در این حالت انگورهای سفید آلوده ، برنگ قهوه ای و انگورهای سیاه برنگ متمایل به قرمز در می آیند.

این نوع انگورها در زمان نگهداری در سردخانه اغلب نوعی پوسیدگی مرطوب روی ناحیه محرو خوشه بوجود می آید که از توده متراکم میسلیوم و گاهاَ همراه با اسپور پوشیده شدست. روی حبه آلوده لکه مدور قهوه ای رنگ بوجود آمد. بتدریج تمام سطوح حبه را احاطه میکند. در نتیجه بتدریج سطح حبه انگور به حالت لیز در می آید. عامل بیماری در مواقعی که هوا بارانی است از طریق دم میوه و محور خوشه وارد خوشه و باعث خشکیدگی آنها می شود. 

راه مبارزه با این آفت مو

در نواحی مرطوب جهت مبارزه با پوسیدگی خاکستری مو در موهای حساس دو یا سه مرحله سمپاشی روی خوشه انگور (درخت مو) از اوایل تیر تا اواسط مرداد ماه صورت می گیرد. این مبارزه در بین فواصل سمپاشی بر علیه میلیدیو انجام میگیرد. اولین سمپاشی بر علیه بوتویتیس زمانی انجام میگیرد که حبه انگور یا درخت مو تشکیل باشند. این عمل بمنظور ضد عفونی ضایعات حاصله در مرحله گلدهی و تشکیل حبه ها میباشد. 

سمپاشی مرحله دوم زمانی انجام میگیرد که حبه ها به اندازه نخود فرنگی رسیده باشد. سمپاشی مرحله سوم زمانی که میوه در حال رسیدن هستند. قارچ کشهایی که برعلیه میلیدیو استفاده میشود. براسای دی کلوفلوانید یا فولیپ بعلاوه مس میباشد. در سالهای که تابستان بارانی دارد. برای موهای حساس از قارچ کشهای اختصاصی که از مشتقات Dichoromilire 3،۵ میباشد استفاده میشود. 

آفات مهم مو 

زنجره موه – این آفات از مهمترین آفات موستانهای کشورمان محسوب میگردد. خسارت عمده این آفت بوسیله پوره حشره بر روی ریشه درخت مو بوجود میآید. براثر حمله رنجره مو، برگها زرد و رشد شاخه جوان کاهش مییابد همچنین حبه ها کوچک مانده و بوته ها بتدریج ضعیف وخشک خواهند شد. حشرات بالغ در نیمه مرداد ماه ظاهر و در زمانیکه دما به حدود ۲۵-۲۰ سانتیگراد برسد. شروع به فعالیت از شیره مو تغذیه مینماید. جهت مبارزه با آفت زنجزه درخت مو (انگور) باید شاخه آلوده را قطع نمود. از ارقام مقاوم استفاده نمود. 

آفت فیلوکسرا

این آفت بومی امریکا و از خطرناکترین حشراتی است که به درخت مو حمله میکند. در حال حاضر این آفت جزو آفات قرنطینه ای ایران است. زیست شناسی حشره بدین گونه است که حشره ماده بدون دخالت حشره نر تخمگذاری و تخم ها بارور شوند. حشره بالغ بیضی شکل و حدود یک میلی متر طول و ۲/۱ میلیمتر عرض دارد. رنگ آن در فصل تابستان زرد مایل به سبز ودر پاییز زرد مایل به قهوه ای است. این آفت اغلب روی ریشه ها زندگی و همان جا تخم ریزی و زمستان را به حالت خواب روی ریشه ها میگذارند.

درهنگام بهار و زمانیکه دمای محیط به ۱۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر رسید. فعالیت حشره فیلوکسرا تا اوایل زمستان معمولاً ۵-۳ نسل و گاهاً بیشتر پدید می آورد. خسارت آفت مذکور از طریق مکیدن شیره گیاهی ریشه ها اتقاق می افتد. که در اینصورت گالهایی بر روی ریشه جوان مو بوجود می آید. این گالها پس از گذشت حدود یک ماه رشد ریشه متوقف میگردد. موستانهایی که در اراضی شنی احداث میشوند معمولاً مورد حمله این آفت قرار نمیگیرد.

در حالکه خاکهای سنگین رسی موقعیت مناسب برای رشد این حشره بر اثر سله بستن خاک ایجاد میکند. جهت پیشگیری از آلودگی و خسارت آفت باید در زمان کاشت قلمه ریشه دار ابتدا خاک ریشه ها را شسته و بوسیله سموم گازی مانند متیل بروماید آنرا ضد عفونی نمود. در صورت وجود فیلوکسرا در خاک بهترین روش مبارزه، استفاده از پایه مقاوم به آفت است. پیوند زنی ارقام مرغوب روی پایه درخت مو نیز برای مقابله با این آفت مهم توصیه میشود. 

آفت خوشه خوار انگور

شب پره خوشه خوار انگور در اکثر موستانهای کشور رشد میکند. این آفت در مرحله لاروی به میوه انگور حمله میکند. طول حشره در حدود ۱۲-۷ میلیمتر میرسد. بالهای جلویی آن به رنگ آبی قهوه ای با لکه خاکستری و بالهای عقبی برنگ قهوه ای متمایل به خاکستری است. حشره خوشه خوار انگور زمستان را بصورت شفیره در پیله های سفید رنگ در زیر پوست تنه مو میگذارند. شبپره جوان بتدریج در اوایل بهار از حفره های خارج و در اواخر خرداد قابل مشاهده خواهد بود.

این پروانه در شبهای گرم و آرام به پرواز درمیآید. درحین پرواز جفتگیری میکنند. بعد از گذشت ۳-۲ روز، حشره ماده بروی برگها، گلها و شاخه جوان شروع به تخمگذاری مینماید. تخمهای حشره به رنگ سفید مایل به خاکستری و بعد از ۲۱-۱۶ روز لاروها بطول ۱۰ میلیمتر میرسند. رنگ لاروها سبز مایل به خاکستری و در این مرحله به گلها و میوه درخت مو همان انگور حمله و در آنها تارهای ابریشمی  ایجاد میکند. در داخل آن دوره شفیرگی خود را می گذارند. پس از مدتی نسل دوم حشره ظاهر می شود.

در صورت گرمی منطقه تا ۴ نسل از این حشره تولید شود. در نسلهای سوم و چهارم فعالیت این کرم در شب بیشتر از روز و لاروهای حاصل از آخرین نسل سالیانه در پاییز به زیر پوست تنه و شاخه مو خزیده و زمستان را درون پیله خو بصورت شفیره میگذارند. جهت مبارزه با این آفت بوته آلوده ار حذف نمود. استفاده از سموم دیازینون، گوزاتیون، زولن، اکامت و سوپر اسید توصیه میکنیم.

بهترین زمان سم پاشی 

۲۰-۱۵ روز پس از ریزش گلها می باشد. خسارت این آفت در انگورهای دیم بسیار کمتر از انگورهای آبی است. در مناسطقه تحت پوشش پروژه که انگور آبی کشت میشود. در هر فصل زراعی ۵ مرتبه سمپاشی بر علیه این افت انجام می گیرد دو بار از سمپاشی ها معمولاً ۲۹ روز قبل از برداشت محصول آغاز میگردد. مهمترین آفت کش که کشاورزان جهت مبارزه با آفت مزبور استفاده میکنند. شامل دیازینون به نسبت ۲ در هزار، دسیس یک در هزار و فنوالرایت یک درهزار است.

کنه گال زای مو 

کنه گال زای مو شباهت زیادی به کنه تار عنکبوتی دارد. طول این کنه حدود ۱۵/. میلیمتر میباشد. کنه گال زا زمستان را درون جوانه درخت مو سپری نموده و در اوایل بهار با شروع رشد رویشی مو، سطح زیرین برگهای مو را مورد حمله قرار میدهد. از طریق تارهای سفید رنگی که تولید میکند. باعث ناهمواری در پهنک برگ میشود.

لکه یا ناهمواری بوجود آمده روی برگها بر اثر شستشو از بین نمیرود. برگها بعد از حمله آفت تغییر رنگ میدهد. برنگ زرد روشن برنگ مایل به قهوه ای در می اید.چنانچه شدت حمله آفت شدید باشد. برگها به داخل پیچیده خواهند شد. از بهترین روش مبارزه با این آفت میتوان با استفاده از سموم کنه کش تدیون – توکسافن، کلتان ۰.۶ و گوگرد بصورت پودر و تابل اشاره نمود.

شپشک مو 

این افت جزو انگهای حیوانی مو که هم ریشه و هم برگ ها را آلوده میکند در حال حاضرجهت مبارزه با آن، بیشتر از سموم سیستمیک استفاده میگردد. در حالیکه میتوان از پیوند موهای اروپایی روی پایه امریکایی که در مقابل شپشک مو مقاومند. با آن مقابله کرد چرا که سیکل زندگی این آفت بگونه ای که اجباراً قسمتی از زندگی خود را باید روی ریشه مو سپری کند. از آنجایی که پایه مقاوم امریکایی بوی اجازه و امکان زندگی نمی دهد ، به ناچار رشد و زندگی آن متوقف و از بین میرود. جهت مقابله با این آفت از پایه های مقاوم استفاده شود. 

انواع بیماری درختان

بیماری پوسیدگی آرمیلاریایی

این بیمار از عوامل مهم مرگ درختان جوان هسته دارست. قارچ آرمیلاریا بافتهای طوقه و ریشه را آلوده نمود. منجر بروز علائمی در اندامهای زیرزمینی و هوایی میشود.

یکی از علائیم مشخص این بیماری در درختان هسته دار، پیچیدگی برگها در طول رگبرگ میانی است. در ادامه آن درخت پژمرده خواهد شد. با پیشرفت انواع بیماری درختان، زردی و خزان برگها تسریع و در ادامه شاخه بالا و ریشه آلوده خشک و در نهایت کل درخت از بین میرود.

پوسیدگی آرمیلاریایی غالباً در باغهای که قبلاً جنگل بودند. یا در باغهای قدیمی شایعتر است. عامل انواع بیماری درختان میتواند سالها پس از حذف درختان آلوده روی قطعات ریشه در خاک زنده بماند. تماس ریشه هلو و قطعات ریشه آلوده در خاک دلیل شروع بیماری در باغ است. به محض تماس ریشه هلو با قطعات ریشه آلوده، قارچ در ریشه هلو رشد و به طوقه میرسد.

پوسیدگی بافتهای کامبیومی اتفاق میافتد. از نشانه غیراختصاصی این انواع بیماری درختان در اندامهای هوایی درختان میتوان به ضعف عمومی، زرد و کوچک برگها و کاهش رشد سرشاخه انتهایی اشاره نمود. علائم اختصاصی پوسیدگی آرمیلاریایی روی ریشه درختان بیمار به چشم میخورد. ریشه بیمار به رنگ قهوه ای درآمد. پوست آنها به آسانی جدا و بین پوست و چوب ریشه، توده میسلیومی سفید متمایل به بژ بصورت لایه ای بادبزنی شکل بوجود میآید.

دو گونه قارچ به نامهای A.mellea . A. tabescens بعنوان عامل پوسیدگی آرمیلاریایی محسوب میشود. زمانیکه انواع بیماری درختان در خاک مستقر باشد. کنترل بیماری مشکل خواهد بود. عامل بیماریزا روی نما ریشه و میسلیوم موجود در خاک یا ریشه بیمار پوسیده زمستان گذارنی میکند. نما ریشه قارچ موجود روی ریشه آلوده قادرند بمدت چند سال زنده بمانند.

نکات مهم جهت جلوگیری از انواع بیماری درختان

  1. حدالامکان سعی شود در زمان احداث باغهای جدید از نهالهای سالم و بدون بیماری بهره برداری شود.
  2. کاهش عوامل بیماری زا قبل از کشت نهالها تا اینکه خطر توسعه انواع بیماری درختان در اثر تماس با قطعات ریشه آلوده در خاک کاهش یابد.
  3. بهروری از پایه مقاوم به بیماری.
  4. رعایت اصول بهداشت در باغ.
  5. اجتناب از کاشت درختان حساس به بیماری پوسیدگی آرمیلاریایی نظیر سیب و گلابی در مناطق مستعد بیماری.
  6. خارج سازی ریشه درختان مبتلا بعد از پیشروی بیماری و انهدام آن.
  7. استفاده از روش شیمیایی و بکارگیری قارچ کشهای گروه بنزیمیدازول از جمله بنومیل و تریدیمورف جهت مقابله با عامل بیماری.

بیماری انبونک یا خیارک آلو

این بیماری انتشار جهانی داشت. در ایران درسال ۱۳۲۵ توسط اسنفندیاری گزارش شدست. قارچ عامل بیماری گلها را آلوده نمود. باعث تغییر شکل میوه جوان میشود. این میوه ها دراز وپوچ بود. اغلب بصورت خمیده روی درخت خشک میگردند. در قسمت خارجی میوه آلوده قشر سفید رنگی که اندامهای باروری قارچ یعنی آسک و آسکوسپور تشکیل میشود. سرشاخه ها طویلتر برگها را گاهاً میچینند. این بیماری صرفاً به برخی ار ارقام آلو حمله میکند.

خسارت آن در شرایط آب و هوایی خنک و بارانی شدید بود. بطوریکه گاهاً باعث از بین روی تمامی میوه روی درخت میشود. اولین نشانه بیماری روی میوه بصورت نقاط سفید رنگ یا جوشهای ظاهر که این جوشها بسرعت و همزمان با رشد میوه توسعه یافت. تمام میوه را فرا میگیرد. در اثر بیماری گوشت میوه اسفنجی، رشد هسته جوان میوه متوقف و برنگ قهوه ای و چروک در میاید.

میوه مبتلا به بیماری ابتدا به رنگ قرمز و در ادامه برنگ خاکستری مخملی در می آیند. نشانه این بیماری روی میوه شایعتر ار علائم آن روی برگ و سرشاخه ها است. در بیشتر مواقع داخل میوه عفونی خالی و پوسته خارجی آنها نازک، سخت و سیاه و ریزش می نماید. برگها و سرشاخه مبتلا به بیماری انبونک همانند برگها و سرشاخه مبتلا به بیماری برگ پیچیدگی هلو بر اثر Taphrina deformans پیچیدگی پیدا می کنند.

نشانه انواع بیماری درختان روی اندامهای آلوده بعد از ۸-۶ هفته پس از شکوفایی جوانه درخت ظاهر میشوند. جهت مبارزه با بیماری انبونک آلو باید جوانه ها با استفاده از قارچکش مسی یا آلی درختان را سمپاشی نمود.

لکه سیاه گلابی

این بیماری همانند بیماری لکه سیاه سیب مهم بود. در کشورهای خارجی بویژه اروپایی متحد شایعتر میباشد. بمیار لکه سیاه گلابی در ایران در شهرهای حوزه خزر، آذربایجان غربی و شرقی، منطقه کرج و ساوجبلاغ، باغهای واقع در کوهپایه تهران و خراسان انتشاردارد. علائم این بیماری بر روی برگ، شاخه و میوه شباهت زیادی با علائم لکه سیاه سیب دارد. با این تفاوت که لکه ایجاد در سطح زیرین برگ ظاهر بصورت گرد آلوده و به رنگ زیتونی بود. موجب تغییر شکل برگ نمیشوند.

لکه روی میوه، ابتدا در حوالی گلگاه و سپس در سطح جانبی میوه بروز میکند. اندازه لکه ها بسته بزمان وقوع عفونت، شرایط آب و هوایی و حساسیت ارقام تغییر میکند. عامل لکه سیاه گلابی کنیدی یا اسپورهای تابستانه یک یا دو سلولی دوکی شکل را به رنگ قهوه ای مایل به زیتونی تولید می نماید. قارچ عامل بیماری در بقایای برگهای مرده پای درخت زمستان گذرانی میکند.

در فصل بهار اسکوسپورهای بالغ آزاد و آلودگی اندام گیاهی را مثل آسکوسپور عامل لکه سیاه سیب موجب میگردند. عامل بیمار لکه سیاه گلابی دو نوع قارچ بنام فرم جنسی و فرم جنسی میباشد. جهت مقابله با این بیمار باید ار ارقام مقاوم به بیماری استفاده میشود. برگهای آلوده کف باغ را جمع آوری و انهدام نمود. بکارگیری سموم قارچ کش نظیر کاپتان و دودین کنترل بیماری لکه سیاه و گلابی موثر میباشد.

بیماری مهم مو یا انگور

سفیدک سطحی اولین بیماری مهم بومی آمریکای شمالی است که به موستانهای اروپا منتقل و در نواحی که آب و هوای مدیترانه ای دارند. بصورت اپیدمی در آمدست. انواع بیماری درختان از خطرناکترین بیماری قارچی و مو محسوب میشود. در اکثر تاکستانهای کشورمان خسارت به بار می آورد.

اوئیدیوم بعنوان عامل بیماری سفیدک سطحی برای اولین بار در سال ۱۸۳۴ در امریکای شمالی توسط شوای نیتس میشناسیم. قارچ عامل بیماری به تمای اندامهای جوان گیاه نظیر برگ، ساقه، پیچک، گل و میوه حمله و ابتدا بصورت لکه سفید آردی شکل ظاهر در شرایط محیطی نسبتاً خشک برگها بدور خود و رنگ آنها قهوه ای میشود.

ائیدیوم تمام اندامهای سبز مو را آلوده می نماید. علائم اولیه آلودگی برروی برگهای جوان بدین شرح است که با انقباض سطح برگ گاهاً علائمی مشتمل بر لکه روغنی با رنگ روشنتر و زردتر از قسمت های دیگر ظاهر میشود. این لکه شبیه لکه روغنی میلدیوی مو بود. با این تفاوت که کوچکتر از آنها هستند. رنگ پریدگی لکه ها کمتر مشخص میباشد. علائم ائیدیوم بر روی شاخه یکساله که هنوز خشبی نشدند. بصورت لکه نکروزه به رنگ قهوه ای ظاهر میشود.

قارچ عامل بیماری صرفاَ در سلول اپیدرم میزبان نفوذ کرد. مکینه برای جذب مواد غذایی به درون این سلول میفرستد. گر چه مکینه فقط در داخل سلولهای ایپدرم میباشند. اما در سلولهای مجاور سلولهای آلوده به حالت بافت مرده میبینیم. تشکیل میسلیوم، با کنیدیو فور، کنیدی این قارچ روی اندامهای گیاه میزبان باعث پیدایش پوشش پودر یا گردآلود خاکستری متمایل به سفید میگردد. چنانچه حمله عوامل قارچ در فصل بهار بصورت گیرد، گلها، تلقیح نمیشوند. سفیدک سطحی به سه طریق به درختچه مو خسارت وارد میکند.

دانه های انگور

اولاً دانه انگور را کثیف، چرکین، دارای ترک و نامرغوب میکند. ثانیاً باعث افت چشمگیر محصول تولید در موستان خواهد شد. ثالثاً باعث تضعیف مو و آنرا از رشد باز میدارد. چنانچه میوه قبل از باروری به انواع بیماری درختان مبتلا شود. به رشد طبیعی خود نمیرسد و همچنین مزه آن ترش مانند باقی می ماند. عامل سفیدک سطحی مو قارچی از بخش آسکومیست است.

که مرحله جنسی آن uncinula necator و شکل کنیدی دار آن بنام oidium tucheri میشناسیم. قراچ عامل سفیدک سطحی مو زمستان را بصورت میسلیوم در داخل جوانه ها به سر میبرند. در اوایل بهار انواع بیماری درختان رسد مینماییم. ایجاد کنیدیوفور و کنید می کند از راههای مبارزه با این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

هرس شاخه و از بین بری انگور، بیل زنی پس از ریزش برگها و دفن برگهای آلوده و کاشت مو بگونه ای که تهویه مناسبی در بین بوته بوجود آید. موثرترین طریقه مبارزه سفیدک سطحی گردپاشی با گل گوگرد یا گرد گوگرد حداکثر به مقدار ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار و یا بطور متوسط ۹۰-۶۰ کیلوگرم در هکتار و طی سه نوبت میباشد.

عمل سم زنی در اوایل صبح یاغروب آفتاب توصیه میشود. چرا که افزایش درجه حرارت باعث بالاروی گاز گوگرد و در نتیجه احتمال سوزش گیاه افزایش میبابد. این گرد پاشی معمولاً در اوایل فصل باید به فاصله ۱۲ -۱۰ روز تکرار شود.

گردپاشی با گل گوگرد را در سه نوبت به شرح زیر علیه سفیدک سطحی مو توصیه مینماید.

نوبت اول وقتی که جوانه تازه باز شدست. یعنی تقربیاً ۱۰-۴ برگ جوان روی شاخه ظاهر باشد. مقدار متوسط گل گوگرد ۱۵ کیلو گرم میباشد. نوبت دوم زمانی انجام میگیرد که انگور در حال گل دهی است. در این مرحله حدود ۳۰ کیلو گرم در هکتار گل گوگرد پاش میشود.
نوبت سوم وقتی که غوره تازه ترش شدست. یعنی حدود ۲۰ -۱۵ روز بعد از نوبت دوم که در مرحله حدود ۴۵ کیلوگرم گل گوگرد در هکتار مورد نیاز میباشد.

× ثبت سفارش